Ίρις Μαυράκη: «Εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο»

Έχει συνεργαστεί ως σολίστ με σπουδαίες συμφωνικές ορχήστρες της Τουρκίας και γνωστούς Τούρκους μαέστρους. Έχει τραγουδήσει σε πολλές εκδηλώσεις στην Ελλάδα και την Τουρκία για την προώθηση της ελληνοτουρκικής φιλίας. Έχει δημιουργήσει ένα ελληνοτουρκικό μουσικό συγκρότημα με συναυλίες πέρα από τις δύο χώρες...
Ωστόσο έχουμε την εντύπωση ότι το έργο της δεν έχει γίνει γνωστό στο ευρύ κοινό. Ίσως γιατί έχει διαλέξει να ζει και να δημιουργεί στο νησί της, τη Ρόδο, μακριά από τη δημοσιότητα και τις ευκολίες που παρέχει στους καλλιτέχνες η Αθήνα. Ίσως γιατί προτιμά την ελευθερία που της παρέχει η αποστασιοποίηση από τους νόμους του star system…

Με μεγάλη μας τιμή φιλοξενούμε στις σελίδες του GRTRnews.com την Ίριδα Μαυράκη.

«Ατέλειωτα ταξίδια, σε μια σχεδία μόνη…» Δανειστήκαμε τους στίχους που έχετε γράψει και ερμηνεύσει στο τραγούδι «Γεύση του Πελάγους» γιατί νοιώθουμε, παρατηρώντας το έργο σας όλα αυτά τα χρόνια, ότι η πορεία σας στα ελληνοτουρκικά είναι μοναχική (και παράλληλα πολύ σημαντική). Πως ξεκίνησε αυτό σας το ταξίδι;

Η πορεία αυτή ξεκίνησε το 1973 σε  δύσκολα χρόνια όταν ταξίδεψα για πρώτη φορά στην Τουρκία. Αργότερα ασχολήθηκα με τη δημιουργία μιας ελληνοτουρκικής πολιτιστικής γέφυρας, την οποία ήθελα να ξεκινήσω  πρώτα από τη Ρόδο με γειτονικές σχεδόν πόλεις όπως είναι το Μαρμαρίς και το Φέτιγιε (Μάκρη) και στη συνέχεια η «γέφυρα» μεγάλωσε και συμπεριέλαβε τη Σμύρνη, το Μπόντρουμ (Αλικαρνασό), τα Μούγλα, το Εσκισεχίρ, την Άγκυρα, το Υαλί Καβάκ, την Προύσα και τη Σάμο.
Τίποτα δεν ξεκινάει από μόνο του, στη ζωή και την τέχνη χρειάζεται πολύ δουλειά και επιμονή, υπομονή, αφοσίωση, θάρρος, γενναιότητα, και πάνω απ’ όλα ειλικρίνεια και αγάπη.  Σίγουρα είναι πολύ μοναχικός και δύσβατος  δρόμος, το ξέρεις όμως εκ των προτέρων και για αυτό και  η παραμικρή επιτυχία, σου δίνει πολύ μεγάλη δύναμη και χαρά.
Οτιδήποτε κάνουμε για μία ιδέα είναι σημαντικό. Το να φυτεύεις ένα σπόρο και από αυτό να φυτρώνουν είτε ένα δέντρο είτε πολλά είναι πολύ σημαντικό γιατί είναι καρποί της δικής σου προσπάθειας σε δύσκολες συνθήκες και εποχές. Πιστεύω πως η πορεία μου ήταν και είναι αποτελεσματική γιατί κατάφερα να φέρω σε επαφή πολλούς μουσικούς από την Ελλάδα και την Τουρκία με ένα μοναδικό εφόδιο, την παγκόσμια γλώσσα της μουσικής, σε ένα κοινό ταξίδι. Αυτό της ειρήνης-φιλίας και αγάπης. Και καταφέραμε να συμπαρασύρουμε πολύ κόσμο μαζί μας. Η αλήθεια είναι πως σε ένα βαθμό με επηρέασε η Συμφωνική Ορχήστρα West Eastern Divan Orchestra του Daniel Barenboim  και Edward Said  καθώς και η World Orchestra for Peace.

Έχετε συνεργαστεί ως σολίστ με σημαντικούς Τούρκους μαέστρους όπως τους Ibrahim Yazici, Ender Sakpinar και Hakan Sensoy και με τις μεγαλύτερες συμφωνικές ορχήστρες της Τουρκίας.  Μιλήστε μας λίγο για αυτές τις συνεργασίες. Από όσο γνωρίζουμε είστε η μοναδική Ελληνίδα ερμηνεύτρια με τόσες πολλές συμπράξεις με ορχήστρες της γειτονικής χώρας.

Με το μαέστρο Ibrahim Yazici συνεργαστήκαμε στις δύο πρώτες συναυλίες, στη Σμύρνη και στη Ρόδο το 2005 με τη Συμφωνική Ορχήστρα D.E.S.O. του Πανεπιστημίου της Σμύρνης έπειτα από ταξίδια και επαφές δύο χρόνων περίπου. Επίσης στα εγκαίνια του Πολιτιστικού Κέντρου του Δήμου Κονάκ της Σμύρνης μετά από πρόσκληση του πρώην τοπικού δημάρχου Muzafer Tuncag. Με το μαέστρο Ender Sakpinar στη συνέχεια συνεργαστήκαμε με την Κρατική Συμφωνική Ορχήστρα της Σμύρνης IZDSO στη Σμύρνη το 2005.
Το 2006 με την Συμφωνική Ορχήστρα του Μητροπολιτικού Δήμου του Εσκισεχίρ EBBSO στην τελετή έναρξης του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μπόντρουμ, στα Μούγλα (στο Πανεπιστήμιο των Μούγλων) στο Εσκισεχίρ και στη Ρόδο. Σημαντικό ρόλο έπαιξε ο δήμαρχος του Μητροπολιτικού Δήμου του Eσκισεχίρ Dr. Yilmaz Buykersen.
Το 2007 με την Προεδρική Συμφωνική Ορχήστρα CSO στην Άγκυρα. Τον ίδιο χρόνο συνεργαστήκαμε με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Μητροπολιτικού Δήμου του Εσκισεχίρ EBBSO στο Υαλί Καβάκ και στη Σάμο στα πλαίσια του Ελληνοτουρκικού Φεστιβάλ που διοργανώθηκε απ΄την ΜΚΟ Λυσιστράτη, το Εμπορικό Επιμελητήριο του Μπόντρουμ και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Σάμου. Το 2008 με την Ορχήστρα Δωματίου του Μαρμαρίς στη Ρόδο με ‘Eλληνες μουσικούς και με μαέστρο τον Ender Sakpinar στα «Τραγούδια από την άκρη του Κόσμου». Το 2009 με την Κρατική Συμφωνική Ορχήστρα της Προύσας στο Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου των Ιπποτών στη Ρόδο και στην Προύσα με την στήριξη του δημάρχου της Προύσας Recep Altepe. Με τον Hakan Sensoy συνεργαστήκαμε με την Philarmonia Istanbul Orchestra στην ηχογράφηση του πρώτου μας album Reversing Time του πρώτου ελληνοτουρκικού  progressive symphonic metal  συγκροτήματος Dreamtone & Iris Mavraki’s NEVERLAND.
Το θέμα των συναυλιών ήταν «Έλληνες και Τούρκοι Συνθέτες-Ποιητές», «Τραγούδια Ειρήνης και Φιλίας», «Τραγούδια από την άκρη του Κόσμου».

Με την Ορχήστρα Δωματίου του Μαρμαρίς και τον Ender Sakpinar (Ρόδος 2008)

Και οι τρεις μαέστροι τυγχάνουν μεγάλης αναγνώρισης. Με τον Ender Sakpinar πιστεύω πως έχουμε συμβάλλει πολύ στην πολιτιστική αυτή γέφυρα. Στις συναυλίες με τις συμφωνικές ορχήστρες συμμετέχουν πάντα συνεργάτες και φίλοι μουσικοί από τη Ρόδο, οι οποίοι μαζί με μένα εκπροσωπούν την ελληνική πλευρά και ιδιαίτερα τη ροδιακή. Έχουν δε δεθεί και με πολλούς μουσικούς από τις συμφωνικές ορχήστρες με αποτέλεσμα να υπάρχει πάντα έντονη συναισθηματική φόρτιση και συγκίνηση όταν συναντιόμαστε στις πρόβες και στις συναυλίες.
Όμως και για τον πρώην υπουργό Εξωτερικών και σημερινό πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας  Αμντουλάχ Γκιούλ τραγούδησα στη Ρόδο. Να αναφέρω πως ο Δήμος της Ρόδου και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση είχε στηρίξει τις συναυλίες στη Ρόδο αλλά και χορηγοί και φίλοι. Όλες οι συναυλίες τόσο στην Τουρκία όσο και στην Ελλάδα ήταν πάντα κατάμεστες από κόσμο που τραγουδούσε μαζί μας και άναβε πάντα κεριά.

Πριν από τη συναυλία που δώσατε στην Ρόδο με την Κρατική Συμφωνική Ορχήστρα της Προύσας τον Ιούλιο του 2009 είχατε πεi: «Εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο». Πιστεύουμε ότι αυτός πρέπει να είναι ο πιο σημαντικός σκοπός της τέχνης. Ξεκινήσατε τις προσπάθειές σας σε περίοδο που η ελληνοτουρκική φιλία δεν είχε την αποδοχή που έχει σήμερα. Συναντήσατε εμπόδια και απογοητεύσεις;

Δανείστηκα το στίχο από το μεγάλο μας ποιητή  Γιάννη Ρίτσο «Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε αδελφέ μου απ’ τον κόσμο. Εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο».  Όπως είπα και παραπάνω για μένα η τέχνη και ειδικά η μουσική ενώνει, σμίγει.  Υπήρχε σοβαρός λόγος που το δήλωσα.  Σήμερα η ελληνοτουρκική φιλία είναι πιο αποδεκτή αλλά υπάρχουν ακόμα επιφυλάξεις και αντιδράσεις. Προσωπικά, συνάντησα και συναντώ ακόμα εμπόδια. Και περισσότερο ως μοναχικός εξερευνητής μη ανήκοντας σε πολιτικές ομπρέλλες συναντώ πολλά εμπόδια, διότι εκπροσωπώ μόνο τον εαυτό μου και αυτά που πιστεύω, τις ιδέες μου και τα δικά μου όνειρα. Είμαι ένα κομμάτι του νησιού μου, το οποίο για μένα δεν έχει χρώμα όπως το εννοούν δυστυχώς κάποιοι, αλλά ηχόχρωμα και αλμύρα από τη θάλασσα. Ναι, έχω απογοητευθεί πολλές φορές από τους ανθρώπους και τη στάση τους, είναι οι ίδιοι που κινούν τα νήματα παντού, έχω απογοητευθεί από τις συντεχνίες, κομματικές, πολιτικές, καλλιτεχνικές και τα μικρόψυχα συμφέροντα και την προσωπική προβολή. Δεν ανήκω στο star system. Μπαίνουν εμπόδια αλλά πάντα καταφέρνω και τα ξεπερνάω, είμαι πολύ επίμονη. Όταν όμως έρθει η στιγμή και ανταμώνω με τους μουσικούς και το μαέστρο και όταν ακουστούν οι πρώτες νότες απ΄τα όργανα, τότε όλα μα όλα ξεχνιούνται λες και ένα μαγικό ραβδί  μαγεύει ακόμα και το πιο βαθύ σημείο της ψυχής μας.

Δημιουργήσατε μαζί με Τούρκους μουσικούς ένα διαφορετικό ελληνοτουρκικό συγκρότημα, που παίζει symphony progressive metal και έχει καταφέρει να γίνει γνωστό πέρα από τα σύνορα Ελλάδας και Τουρκίας.  Πως προέκυψαν οι Dreamtone&Iris Mavraki’s NEVERLAND;

Τους Dreamtone τους γνώρισα μέσω του γιού μου Ορφέα Σπηλιωτόπουλου (πρώην παρουσιαστή στο MTV Headbangers Ball, Band Manager και δημοσιογράφο σε ραδιοφωνικούς σταθμούς και περιοδικά) o οποίος και μας έφερε σε επαφή. Άρχισε μια σειρά από ταξίδια στην Άγκυρα και ενώσαμε τις δυνάμεις μας για να γίνουμε Dreamtone & Iris Mavraki’s NEVERLAND. Στο πρώτο άλμπουμ συμμετείχαν μεγάλα ονόματα από τον παγκόσμιο χώρο της μέταλ σκηνής όπως από Τουρκία η Philarmonia Istanbul Orchestra  με το μαέστρο Hakan Sensoy, Hansi Kursh, (Blind Guardian) Γερμανία,  Μike Baker, Gary Werhkamp (Shadow Gallery) ΗΠΑ  Τom Emglund (Evergrey) Σουηδία. Ο Ορφέας στο ξεκίνημά μας ήταν και ο μάνατζερ μας και μέσω εκείνου υπογράψαμε συμβόλαιο με τη γερμανική AFM Records  και έτσι τα δύο αλμπουμ κυκλοφόρησαν παγκοσμίως. Επίσης και στο δεύτερο άλμπουμ το OPHIDIA  συμμετέχουν διασημότητες όπως Jon Oliva (ΗΠΑ), Edu Falaschi (Βραζιλία), Urban Breed (Σουηδία). Εμφανιστήκαμε εκτός από την Τουρκία και Ρόδο στο Progpower Europe Baarlo - Netherlands  το 2009 και σε μία πολύ μεγάλη περιοδεία σε πολλές πόλεις  στη Γερμανία ,Τσεχία, Ελβετία, Βέλγιο και Γαλλία το 2010 με τον Jon Oliva’s Pain.  Πολλοί από τους στίχους αναφέρονται στην πάλη της ανθρώπινης φύσης στον πόλεμο για το πετρέλαιο και σε άλλα ευαίσθητα ζητήματα, το περιβάλλον, την ειρήνη .

Είναι γνωστό ότι η Τουρκία τα τελευταία χρόνια, σε πολλούς τομείς, από την οικονομία μέχρι την τέχνη (όπως ο κινηματογράφος και η μουσική) δείχνει ένα μοντέρνο και επαγγελματικό πρόσωπο στον τρόπο που εργάζεται και δημιουργεί. Στη δικιά σας περίπτωση, τι εντυπώσεις αποκομίζετε από τις συνθήκες της συνεργασίας σας με τις ορχήστρες αλλά και άλλους τουρκικούς φορείς (όπως επιμελητήρια, πολιτιστικά κέντρα και δήμους).

Κατ’ αρχήν πρέπει να πω πώς έχουν δημιουργήσει υποδομές όσον αφορά την τέχνη, εδώ και πολλά χρόνια και όχι μόνο πρόσφατα,  κρατικά θέατρα για να φιλοξενούν τις όπερες, τα μπαλέτα τις συμφωνικές ορχήστρες, συναυλιακούς χώρους, εκθεσιακούς χώρους για εικαστικές εκθέσεις και όλα αυτά όχι μόνο από το Υπουργείο Πολτισμού αλλά το συναντάει κανείς και σε δήμους, πανεπιστήμια ακόμα και σε μαρίνες.  Η Προεδρική Συμφωνική Ορχήστρα  ιδρύθηκε το 1826. Υπάρχουν πολλές κρατικές συμφωνικές ορχήστρες, κρατικά θέατρα, συμφωνικές πανεπιστημίων και δήμων αλλά και οι τράπεζες και τα μεγάλα ιδρύματα σημαντικών οικονομικών παραγόντων της χώρας όπως οι Sabanci και Koc έχουν ορχήστρες δωματίου, πανεπιστήμια, θέατρα  και όχι μόνο. Ακόμα και οι μαρίνες είναι πολύ οργανωμένες και τα επιμελητήρια, οι δήμοι έχουν δικά τους θέατρα. Η επαγγελματικότητά τους δε  άψογη  καθώς και η φιλοξενία τους.  Δεν έχουν έπαρση και το γνωστό σε εμάς «καλάμι». Οι περισσότεροι μιλάνε αγγλικά και γαλλικά, οι πρόβες είναι ακριβώς στην ώρα τους και επικρατεί απόλυτος σεβασμός και ησυχία. Ο κινηματογράφος και το θέατρο έχουν πολύ σημαντική θέση στα πολιτιστικά δρώμενα.  Οι σκηνοθέτες, οι συγγραφείς και οι ποιητές  έχουν προσεγγίσει πολλά ζητήματα με άλλη ματιά πλέον. Τα επιμελητήρια αλλά και οι δήμοι διοργανώνουν φεστιβάλ και ανταλλαγές  φιλοξενούν πολλούς καλλιτέχνες, φορείς και εκπροσώπους από πολλές χώρες του κόσμου. Οι μέχρι τώρα συνεργασίες μου ήταν πολύ καλές σε όλα τα επίπεδα. Είναι δε ιδαίτερα  δεκτικοί σε οποιαδήποτε πρόταση από την Ελλάδα.

Με την Κρατική Συμφωνική Ορχήστρα της Προύσας το 2009

Η συνάντηση των πολιτισμών είναι στο DNA σας. Γεννηθήκατε στην Αφρική, από Ρόδιο πατέρα και Αυστριακή μητέρα, άρα είστε εξοικειωμένη στο να συμβιώνετε με διαφορετικούς πολιτισμούς. Τι πιστεύετε για τη συνάντηση Ελλάδας και Τουρκίας;

 Η αλήθεια είναι πως ταξιδεύω από δύο χρονών και έχω δει πολλές χώρες και διαφορετικές συνήθειες, ήθη και έθιμα.  Όμως μετά από τόσα ταξίδια και παρατηρώντας τους ανθρώπους πιστεύω πως όλοι μπορούμε να ζήσουμε ειρηνικά σ’ αυτό τον πολύπαθο πλανήτη. Αν έλειπε ο φανατισμός, ο ρατσισμός, η δίψα για το χρήμα, την κυριαρχία και την προβολή, αν εμείς όλοι οι απλοί άνθρωποι και πολίτες ορθώναμε το ανάστημά μας και ενώναμε τις φωνές και τα χέρια μας θα «σμίγαμε τον κόσμο». Πιστεύω πως οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι σε καλύτερο δρόμο. Θέλει χρόνο και αγάπη και δυστυχώς καμμιά φορά μετά από μεγάλες επώδυνες καταστάσεις όπως ο σεισμός που έγινε καταλάβαμε ότι ο πόνος και μια καταστροφή μπορεί να αγγίξει όλους μας, το διπλανό μας και να μας κάνει να ξεχάσουμε τις όποιες διαφορές. Είμαστε όλοι πλάσματα  που μένουν στον ίδιο πλανήτη ΓΗ και μπορούμε να συμβιώνουμε κάτω από τον ήλιο και να αναπνέουμε τον ίδιο αέρα. Είναι χιλιοειπωμένο ίσως αλλά πράγματι έχουμε πολλά κοινά στοιχεία, είμαστε ευσυγκίνητοι, παρορμητικοί, χορεύουμε και τραγουδάμε, πονάμε και αγαπάμε έντονα.

Προτιμήσατε να ζήσετε και να δημιουργήσετε στη Ρόδο, μακριά από τη βοήθεια που θα σας πρόσφερε η Αθήνα για παράδειγμα, στο χτίσιμο της καλλιτεχνικής σας σταδιοδρομίας. Πως είναι για μια καλλιτέχνιδα να ζει και να εργάζεται στη Ρόδο;

 Έζησα τα πιο πολλά χρόνια εδώ αλλά  με  διαλείμματα όπως τότε που ήμουν στο Λονδίνο για ακρόαση από τα δύο μέλη των Pink Floyd, αλλά και για συναυλίες στο Ισραήλ, στην Αθήνα, στην Κρήτη και τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα.  Σίγουρα ήταν πιο εύκολο να δημιουργήσω τη «γέφυρα» μου με την Τουρκία από την Ρόδο λόγω της άμεσης γειτνίασης και μέσα από αυτή τη γέφυρα βρέθηκα να συμβαδίζω στο ταξίδι αυτό και με άλλους ανθρώπους για τον ίδιο σκοπό. Είναι πιο δύσκολο γιατί είσαι αποκομμένος από την Αθήνα και τα πολιτιστικά δρώμενα, αλλά εξαρτάται τελικά τι επιλέγεις. Κι εγώ δημιούργησα και δημιουργώ εδώ παρ’ όλες τις δυσκολίες που υπάρχουν πιο πολύ στην έκφραση και υλοποίηση. Η Ρόδος ήταν πάντα ένα σταυροδρόμι πολιτισμών στη Μεσόγειο αλλά δυστυχώς δεν έχουν καταφέρει μέχρι τώρα να το αξιοποιήσουν οι εκάστοτε φορείς.

Τα μελλοντικά σας σχέδια; Όσον αφορά στη μουσική, την τέχνη αλλά και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αν και νομίζουμε ότι αυτά πια για σας είναι άρρηκτα δεμένα μεταξύ τους.

Πράγματι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις για μένα είναι συνδεδεμένες με την τέχνη και τον πολιτισμό και ιδιαίτερα με την μουσική. Προετοιμάζω κάποιες συνεργασίες και εμφανίσεις τις οποίες θα σας αποκαλύψω μόλις είναι οριστικά έτοιμες. Ένα μεγάλο ευχαριστώ που μου δώσατε την ευκαιρία να ξεδιπλώσω κάποιες σκέψεις και συναισθήματα αλλά και να αναφέρω πράγματα και γεγονότα. Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όσους στήριξαν και στηρίζουν αυτό το ταξίδι γιατί χωρίς συνοδοιπόρους και συνταξιδιώτες  θα ήταν χωρίς νόημα και ουσία.

grtrnews.com