Ο Έλληνας που γύρισε από το κρύο!

Ο Ευάγγελος Καϊμακάμης ύψωσε την ελληνική σημαία στην Ανταρκτική

Για δώδεκα μήνες, ήταν ο μοναδικός Έλληνας κάτοικος του Νότιου Πόλου! Ο πνευμονολόγος Ευάγγελος Καϊμακάμης ήταν ο πρώτος Έλληνας... που συμμετείχε στο πρωτοποριακό πρόγραμμα της ESA, της Ευρωπαϊκής Αεροδιαστημικής Υπηρεσίας, στη βάση Κονκόρντια της Ανταρκτικής.

Λίγες ώρες αφού γύρισε από την άκρη του κόσμου, μίλησε στο «Έθνος» για την εμπειρία του να συμμετέχει σε ένα τόσο σημαντικό ερευνητικό πρόγραμμα, αλλά και να βρίσκεται αποκλεισμένος για έναν χρόνο στο απόλυτο ψύχος. Μας είπε επίσης πόσο περήφανος ένιωσε που έδωσε τη σκυτάλη σε έναν ακόμη Έλληνα επιστήμονα που σήμερα τον αντικαθιστά στην Ανταρκτική.

«Ήταν μια φανταστική εμπειρία η ζωή στο πιο απομονωμένο μέρος του πλανήτη, η αίσθηση ότι σε απορροφά η απεραντοσύνη του χώρου... Ξέρετε, αυτό δημιουργεί ακραία συναισθήματα, αγάπης ή μίσους, ακριβώς όπως και η ίδια η ήπειρος. Για μένα ήταν σαφώς μια σχέση αγάπης, μία από αυτές που είναι ικανές να αλλάξουν τη ζωή σου», δηλώνει στο «Έθνος» ο Ευ. Καϊμακάμης.

Ο ιατρός της βάσης Κονκόρντια επιλέγεται με βάση το βιογραφικό, ιατρικές και ψυχολογικές εξετάσεις και επαγγελματική συνέντευξη.

Για τη θέση του απεσταλμένου ιατρού της ESA το 2013, επιλέχθηκε ανάμεσα σε 10.000 επιστήμονες ο Ευ. Καϊμακάμης, πνευμονολόγος, με μεταπτυχιακό δίπλωμα εξειδίκευσης και διδακτορικό τίτλο στην ιατρική ερευνητική μεθοδολογία και τεχνολογία από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Και να σκεφτεί κανείς ότι στην Ελλάδα δεν είχε δουλειά... «Στη βάση είχα την ευθύνη της αξιολόγησης των ψυχολογικών αλλά και σωματικών επιπτώσεων της απομόνωσης, της επιβίωσης σε ακραίες συνθήκες, των περιορισμένων πόρων και των συνθηκών πλήρους σκότους για τέσσερις μήνες, όσο δηλαδή διαρκεί ο βαρύς ανταρκτικός χειμώνας», εξηγεί ο Ελληνας πνευμονολόγος.

Η περιπέτεια ξεκίνησε ήδη από το ταξίδι της αποστολής. Ξεκίνησε από την Ελλάδα με ενδιάμεσους σταθμούς τη Φρανκφούρτη, τη Σιγκαπούρη, το Σίδνεϊ, το Κράιστσερτς της Νέας Ζηλανδίας και τη βάση Μακμέρντο της Ανταρκτικής. Προσγειώθηκε στη βάση Τέρα Νόβα, όπου παρέμεινε αποκλεισμένος για μία εβδομάδα, πριν τελικά καταφέρει να φτάσει στον τελικό του προορισμό, την Κονκόρντια, με αεροσκάφος που είχε? χιονοπέδιλα αντί για τροχούς. «Οι επόμενες 365 μέρες ήταν εξίσου συναρπαστικές και με συνεχείς εκπλήξεις γι' αυτήν την παρθένα γη», μας λέει ο γιατρός.

Στην Ανταρκτική, ο Ευ. Καϊμακάμης έζησε μια περίοδο με συνεχή ηλιοφάνεια, την οποία διαδέχθηκε το απόλυτο σκότος. Πάντοτε το ψύχος ήταν δριμύ, έφτανε και τους -80 βαθμούς. Μέχρι που στις 8 Νοεμβρίου ένα αεροπλάνο προσγειώθηκε στην Κονκόρντια φέρνοντας τους νέους ανθρώπους και προμήθειες φρέσκων φρούτων και λαχανικών μετά ακριβώς από εννιά μήνες!

Ο αντικαταστάτης
«Οταν είδαμε τους νέους επισκέπτες να κατεβαίνουν τη σκάλα του αεροσκάφους και να πέφτουν στην αγκαλιά μας για να μας συγχαρούν, τότε συνειδητοποίησα πόσο σημαντική είναι η δουλειά μας και πόσο δύσκολη η περιπέτειά μας. Την επόμενη μέρα μια δεύτερη πτήση έφερε μια άλλη μικρή ομάδα ανθρώπων. Ανάμεσά τους ήταν ο δρ Αδριανός Γκολέμης που με αντικαθιστά και θα συνεχίσει τα βιοϊατρικά πειράματα της ESA για τον ερχόμενο χειμώνα. Είμαι πολύ περήφανος που ένας Έλληνας επιστήμονας κατάφερε να ακολουθήσει το όνειρό του και ήρθε στην Ανταρκτική! Ήταν επίσης πολύ ωραίο που μίλησα στη γλώσσα μου με κάποιον από κοντά!», τονίζει ο γιατρός.

«Το τελευταίο πράγμα που είχα να κάνω ήταν να φτιάξω μια ξύλινη πινακίδα που σηματοδοτεί την απόσταση από τη Θεσσαλονίκη περίπου 14.630 χιλιόμετρα μακριά. Χάρηκα πολύ, όχι γιατί είχε φτάσει η στιγμή να επιστρέψω, αλλά γιατί η ταμπέλα αυτή θα υπενθυμίζει στις μελλοντικές αποστολές τη σύντομη παραμονή μου στην Ανταρκτική και τη μικρή μου συνεισφορά στη συνολική προσπάθεια εξερεύνησής της», καταλήγει.

«Κονκόρντια»: Μια βάση με συνθήκες από τον... Αρη

Η επιστημονική βάση Κονκόρτια στην Ανταρκτική είναι μια ιταλογαλλική εγκατάσταση που βρίσκεται στην περιοχή Dome C στην ενδοχώρα της λευκής ηπείρου, πάνω σε ένα παγωμένο πλατό και σε υψόμετρο 3.233 μέτρα, ενώ απέχει περίπου 1.100 χλμ από τα παράλια.

«Στην Κονκόρτια γίνονται κάθε χρόνο πολυάριθμες επιστημονικές έρευνες που έχουν να κάνουν με τους τομείς της μετεωρολογίας, της γεωλογίας, της φυσικής της ατμόσφαιρας, της αστρονομίας-αστροφυσικής και της βιοϊατρικής. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα της Ανταρκτικής, που κρατάει από τον Φεβρουάριο ως τον Νοέμβριο, ένας μικρός αριθμός ατόμων μένει στη βάση κάτω από ακραίες καιρικές συνθήκες. Η θερμοκρασία φτάνει έως και -80 οC και έχει ελάχιστη υγρασία και απόλυτο σκοτάδι για 4 μήνες!», εξηγεί ο Ευ. Καϊμακάμης.

«Οι συνθήκες αυτές, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια του χειμώνα δεν είναι δυνατή οποιαδήποτε επαφή - μεταφορά από και προς τον υπόλοιπο κόσμο, καθιστά τη συγκεκριμένη βάση ίσως το καλύτερο ανάλογο στη Γη μιας εγκατάστασης σε άλλο πλανήτη (π.χ. βάση στη Σελήνη ή τον Αρη)», μας λέει.

Η αποστολή
Για τον λόγο αυτόν, η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία προκηρύσσει κάθε χρόνο μια θέση ιατρού ερευνητή, ο οποίος μένει στη βάση για ένα έτος πραγματοποιώντας διάφορα ερευνητικά πρωτόκολλα που μελετούν τις συνέπειες της υποξίας και της μακρόχρονης απομόνωσης στην ψυχολογία και τις σωματικές λειτουργίες του ανθρώπου. Τα πορίσματα των ερευνών αυτών οδηγούν σε λύσεις προβλημάτων και βελτίωση των συνθηκών ζωής ανθρώπων που ζουν και εργάζονται σε ακραία περιβάλλοντα στη Γη και αστροναυτών σε μελλοντικές διαστημικές αποστολές».





(φωτογραφίες ESA/IPEV/PΝRA-E. Kaimakamis)



Παράπονα Ρόδου