Τήλος: Το μικρό νησί των Δωδεκανήσων

Ξεκινώντας από το λιμάνι στο χωριό Λιβάδια, με το πανέμορφο, ιταλικής αρχιτεκτονικής κτίριο, που «φιλοξενεί» τον.... αστυνομικό σταθμό, παρατηρείτε το κάστρο του Μεγάλου Χωριού, που είναι χτισμένο από του ιππότες του Αγίου Ιωάννη, αλλά και το ναό του Αρχάγγελου Μιχαήλ. Στην κορυφή του βουνού πάνω από το χωριό δεσπόζει το Κάστρο της Αγιοσυκιάς, μέσα στο οποίο υπάρχουν ερείπια εκκλησίας. Κατευθύνεστε προς το Μικρό Χωριό, που χτίστηκε το 15ο αιώνα στους λόφους πάνω από τα Λιβάδια και εγκαταλείφθηκε μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο από τους κατοίκους του. Διασχίζοντας το βουνό και με κατεύθυνση το Μεγάλο Χωριό, συναντάτε πολλά μικρά ξωκλήσια, πολλά από τα οποία «κρύβονται» ανάμεσα στους βράχους. Ακολουθώντας δυτική πορεία, στην κορυφή του βουνού βρίσκεται το κάστρο της Μεσσαριάς που χτίστηκε μεταξύ του 14ου και 15ου αιώνα. Κάτω από αυτό, βρίσκεται το σπήλαιο Χαρκαδιό, στο οποίο βρέθηκαν τα πρώτα απολιθωμένα δόντια νάνων ελεφάντων και στη συνέχεια πλούσιο παλαιοντολογικό υλικό.

Πάνω από τις απότομες πλαγιές του λόφου του Αγίου Στεφάνου φαίνεται το Μεγάλο Χωριό, με το αρχαίο κάστρο, ενώ από εδώ μπορεί κανείς να παρατηρήσει την κοιλάδα και τον κόλπο της Ερίστου. Διασχίζοντας την εύφορη κοιλάδα θα οδηγηθείτε στο ομώνυμο χωριό και την παραλία. Όλη η περιοχή είναι γνωστή για την αφθονία των πηγών της αλλά και για τις καλλιέργειες μεγάλης ποικιλίας φρούτων, λαχανικών κτλ.

Λίγο πιο Βόρεια από το Μεγάλο Χωριό θα δει κανείς τον κόλπο της Πλάκας με την πανέμορφη προστατευόμενη παραλία, ενώ λίγο πριν φτάσετε είναι ο κόλπος του Αγίου Αντωνίου, με το αρχαίο νεκροταφείο και τους απολιθωμένους ανθρώπινους σκελετούς.

Στη συνέχεια ακολουθεί το μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα με τη βοτσαλωτή αυλή και τα ψηλά πλατάνια.

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

Νάνοι Ελέφαντες - Σπήλαιο Χαρκάδιο

Χαρακτηρίζεται από την αφθονία παλαιοντολογικού υλικού νάνων ελεφάντων που έζησαν στην Ευρώπη. Τα ευρήματα αυτά εντοπίστηκαν τυχαία από τον Ν.Συμεωνίδη καθηγητή Παλαιοντολογίας, όταν μελετούσε ανθρώπινα οστά στην ευρύτερη περιοχή του κόλπου Αγίου Αντωνίου. Κατά την επίσκεψή του στα σπήλαια του νησιού ανακάλυψε 15.000 απολιθωμένα οστά περισσότερων από 40 νάνους ελέφαντες, ύψους 120-150 εκατοστά. Οι ελέφαντες αυτοί, έζησαν στο νησί τα τελευταία 50.000 χρόνια και εξαφανίστηκαν πριν από 3.700. Από αυτή τη χρονολόγηση προκύπτει ότι είναι οι τελευταίοι ελέφαντες στην Ευρώπη. Το γεγονός της ανακάλυψής τους κρίθηκε ιδιαίτερα σημαντικό από παλαιοντολογική και γεωλογική άποψη. Στο σπήλαιο Χαρκαδιό, εκτός από τους νάνους ελέφαντες βρέθηκαν απολιθώματα και οστά και άλλων θηλαστικών, όπως ελαφιών, χελωνών και μικροθηλαστικών, καθώς και θραύσματα από χαυλιόδοντες που πιθανόν να χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλεία.

Μοναστήρι Αγίου Παντελεήμονα

Βρίσκεται στην κορυφή μίας απόκρημνης και συνάμα εντυπωσιακής πλαγιάς, μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο, και σε απόσταση 7 περίπου χλμ. από το Μεγάλο Χωριό στο τέλος του μοναδικού ασλτόδρομου που διασχίζει το νησί. Ο πέτρινος ναός του μοναστηριού του Αγ. Παντελεήμονα, είναι βυζαντινός με τρούλο πολιούχος του νησιού και με εξαιρετικές αγιογραφίες. Χτίστηκε το 1470 από τον μοναχό Ιωνά, ενώ ανακαινίσθηκε από τον Αγ.Λαυρέντιο το 1703 και το 1714 τοποθετήθηκε το ξυλόγλυπτο τέμπλο του, ένα έργο εκπληκτικής δεξιοτεχνίας. Στην περίοδο της ακμής του το μοναστήρι είχε στην ιδιοκτησία του πολλά κτήματα. Μάλιστα στο 19ο αι. λειτούργησε και ως τράπεζα εκδίδοντας χαρτονομίσματα. Η αυλή είναι φτιαγμένη με το παραδοσιακό δωδεκανησιακό τρόπο, το γνωστό «χοχλάκι», που κατασκευάζεται με μικρό βότσαλο, από το 1843 ενώ υπάρχει η εκτίμηση ότι έχει χτιστεί πάνω σε αρχαίο ναό, ίσως του Ποσεδώνα, καθώς υπάρχει σχετική αναφορά από τον Στράβωνα. Σήμερα είναι έρημο από μοναχούς

Εκκλησία της Παναγίας της Πολίτισσας

Η Εκκλησία της Παναγίας της Πολίτισσας που βρίσκεται στο Μισοσκάλι, χτίστηκε το 1979 και είναι ανακαινισμένη το 1937. Το όνομα της εκκλησιάς προέρχεται από την ιδιοκτήτρια του χωραφιού, που είχε ζήσει στην Πόλη.

Μικρό Χωριό

Πρόκειται για μεσαιωνικό οικισμό, ο οποίος κατοικήθηκε μέχρι και το 1940,ενώ από τότε είναι έρημο. Βασικός μάρτυρας της περιόδους ακμής του είναι οι εκκλησίες, σπουδαιότερες από τις οποίες είναι ο Σωτήρας, του 15ου αι.. ο Άγιος Iωάννης στον Aβαλά του 14ου αι., η Aγία Έλεσα στον Aρνό του 14ου αι. επίσης καθώς και η Kοίμηση της Θεοτόκου του 1787.

Πάρκο Τήλου

Σε μία προσπάθεια ανάδειξης, προστασίας και διατήρησης του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της Τήλου μία ομάδα κατοίκων, επιστημόνων, εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης, πανεπιστημιακών, ερευνητικών ιδρυμάτων ίδρυσαν το μη κερδοσκοπικό σωματείο «Πάρκο Τήλου». Αξίζει να σημειωθεί ότι η Τήλος «φιλοξενεί» δεκαέξι διαφορετικούς τύπους οικολογικά ισορροπημένων οικοσυστημάτων και βιοτόπων, που περιλαμβάνουν τετρακόσια είδη φυτών και πάνω από εκατό είδη πουλιών, στοιχεία που καθιστούν το νησί Περιοχή Προστασίας των Πουλιών αλλά και περιοχή που ανήκει στο δίκτυο Natura 2000.

Παραλίες

Λιβάδια

Πρόκειται για την κεντρική παραλία του νησιού που βρίσκεται μπροστά στον ομώνυμο οικισμό και εκτείνεται μέχρι το βυζαντινό λιμάνι του Αγίου Στεφάνου. Η παραλία έχει βότσαλα ενώ κατά διαστήματα είναι οργανωμένη ενώ υπάρχουν τα μπαρ και οι ταβέρνες του οικισμού.

Έριστος

Ίσως η καλύτερη παραλία του νησιού και βρίσκεται 3 μόλις χλμ. νότια του Μεγάλου Χωριού. Λεπτή σκούρα άμμος, ψηλά αρμυρίκια για σκιά και στην πίσω πλευρά ταβέρνες, μπαρ και ενοικιαζόμενα, συνθέτουν το σκηνικό στην πιο κοσμοπολίτικη παραλία του νησιού!

Άγιος Αντώνιος

Βρίσκεται μπροστά στον ομώνυμο οικισμό, λιμάνι κάποτε του νησιού. Είναι αμμώδης, ενώ σε κάποια σημεία έχει βραχάκια, και έχει ένα μικρό λιμανάκι που φιλοξενεί τις ψαρόβαρκες. Η ακτή είναι «διάσημη» για τους βράχους της αλλά και για το βυζαντινό νεκροταφείο, απομεινάρια του οποίου, βρίσκονται μέσα στη θάλασσα. Εδώ θα βρείτε ενοικιαζόμενα και ταβέρνες.

Πλάκα

Στη διαδρομή προς τον Άγιο Παντελεήμονα, θα συναντήσετε την παραλία της Πλάκας. Πολύ όμορφη παραλία με βότσαλα και δέντρα πολύ κοντά στη θάλασσα, κατάλληλα για σκιά.

tourism.gr

Παράπονα Ρόδου