Για ακόμα μια φορά το Φυτώριο της Περιφέρειας , εν άγνοια του ίσως, θέτει σε κίνδυνο παιδιά βάζοντας τα να φυτέψουν πικροδάφνες που είναι ενα απο τα πιο τοξικά φυτά στον κόσμο.
Το δελτίο τύπου και οι φωτογραφίες απο τα παιδιά
Το 1ο Νηπιαγωγείο της Ρόδου επισκέφθηκε ο Γεωπόνος του Περιφερειακού Φυτωρίου κ. Ν. Ρένεσης μετά από πρόσκληση της Προϊσταμένης του Νηπιαγωγείου κ. Αλεξάνδρας Κρασοπούλου με σκοπό να ευαισθητοποιηθούν τα παιδιά για το περιβάλλον μας και να ενεργοποιηθούν αρχίζοντας με τον καλλωπισμό της αυλής του σχολείου τους.
Τα παιδιά ενημερώθηκαν για την αξία και τους τρόπους προστασίας του περιβάλλοντος ,συζήτησαν για τα οφέλη των φυτών και των δέντρων για την ζωή μας και άκουσαν με μεγάλη προσοχή τους τρόπους φροντίδας των φυτών. Μίλησαν για τις δικές τους εμπειρίες και αργότερα φύτευσαν την αυλή τους με την βοήθεια του Γεωπόνου με καλλωπιστικά φυτά.
Στο τέλος ανανέωσαν το ραντεβού τους στις εγκαταστάσεις του θερμοκηπίου του Φυτωρίου για να δουν από κοντά πως γεννιέται ένα φυτό.
Ευχαριστούμε πολύ την Προϊσταμένη κ. Κρασοπούλου για την πρόσκληση και την ευαισθησία που δείχνει για το περιβάλλον μας διδάσκοντας την στους επόμενους ενεργούς πολίτες.
Αν και η πικροδάφνη μπαίνει άνετα στη λίστα με τα 5 πιο δηλητηριώδη φυτά στον κόσμο, παρ’ όλα αυτά θα την βρούμε παντού. Από τις άκρες των δρόμων και των εθνικών οδών μέχρι σε αυλές σπιτιών ακόμη και σχολείων. Σε πάρκα αναψυχής, νησίδες δρόμων, πεζοδρόμια και πλατείες. Την έχω δει ακόμη, ΠΟΛΥ ΚΑΚΩΣ, και σε αυλές παιδικών σταθμών.
Ενδημικό φυτό της μεσόγειου και της νότιο δυτικής Ασίας, πλέον μπορούμε να το βρούμε παντού στον κόσμο, εκτός τα πολύ ψυχρά κλίματα, σαν καλλωπιστικό φυτό. Το πλούσιο φύλλωμα που βγάζει και η παρατεταμένη εντυπωσιακή ανθοφορία της όλο το καλοκαίρι, έχει κάνει την πικροδάφνη δημοφιλές φυτό στη διαμόρφωση εξωτερικών και κοινόχρηστων χώρων.
Αειθαλής θάμνος ή και μικρό δέντρο που μπορεί να φτάσει και 4 μέτρα ύψος.
Η ανθοφορία της ξεκινά τον Μάιο και τελειώνει τον Νοέμβριο. Τα άνθη της είναι μεγάλα και ρόδινα, στις δε βελτιωμένες καλλιεργούμενες ποικιλίες θα δούμε και άλλα χρώματα, όπως λευκό, κόκκινο κ.α. Αν και της αρέσει η ηλιοφάνεια, είναι πολύ ανθεκτικό φυτό και προσαρμόζεται εύκολα σε κάθε τύπο εδάφους. Μοναδικός περιορισμός της είναι η θερμοκρασία κάτω από το 0, αλλά και πάλι αναβλαστάνει εύκολα. Αντέχει στην ξηρασία και τους ισχυρούς αέρηδες.
Την αυτοφυή πικροδάφνη θα την βρούμε κοντά σε όχθες ποταμών, σε ρέματα και γενικά σε υγρές τοποθεσίες σε χαμηλά υψόμετρα.
Ο καρπός εμφανίζεται τον Σεπτέμβριο και είναι επιμήκης, δερματώδης και περιέχει παρά πολλά σπέρματα με θυσανοειδή φτερά που τα βοηθούν να μεταφέρονται πιο εύκολα σε μεγάλες αποστάσεις.
Πολλαπλασιάζεται εύκολα με μοσχεύματα και σπόρο.
Όλα τα μέρη του φυτού είναι εξαιρετικά δηλητηριώδη.
Ο γαλακτώδης χυμός που υπάρχει σε όλα τα μέρη του φυτού είναι γεμάτος με πολλές τοξικές ουσίες, καρδιακοί γλυκοζίτες, με κυριότερη την Oleandrin , ολεανδρίνη (τριτερπενική γλυκοσίδη).
Ακόμη και ο καπνός από πικροδάφνη που καίγεται είναι πολύ τοξικός.
Έχουν σημειωθεί θανατηφόρες δηλητηριάσεις σε ανθρώπους που έψησαν στην εξοχή χρησιμοποιώντας βλαστούς πικροδάφνης.
Η επαφή με το δέρμα προκαλεί ερεθισμό.
Έχει χρησιμοποιηθεί και ως φαρμακευτικό φυτό από τους αρχαίους χρόνους. Την αναφέρουν οι Πλίνιος, Θεόφραστος και Διοσκουρίδης στα συγγράμματα τους. Τον 19ο αιώνα απομονώθηκε η δραστική ουσία Oleandrin την οποία και χρησιμοποίησαν για καρδιακές παθήσεις σε ελάχιστη δοσολογία. Τα δραστικά στοιχεία της πικροδάφνης έχουν παρόμοια δράση με τα δραστικά στοιχεία της επίσης δηλητηριώδους διγιτάριας, digitalis, που παρουσιάσαμε σε παλιότερο ποστ.
Σήμερα ερευνάται η χρήση της ακόμη και για τη θεραπεία του καρκίνου.
Ένα μόνο φύλλο είναι θανατηφόρο για ένα μικρό παιδί, λίγα φύλλα φτάνουν για έναν ενήλικα και αρκούν 100 γραμμάρια φύλλων να γίνουν θανατηφόρα για ένα άλογο.
Τα ζώα αν και την αποφεύγουν σαν τον διάολο το λιβάνι συχνά έχουμε θανατηφόρα ατυχήματα σε άλογα και σε άλλα ζώα που κατά λάθος θα την δοκιμάσουν. Το ίδιο και οι μέλισσες. Πρέπει να υπάρχει μεγάλη έλλειψη άλλης ανθοφορίας για να εξαναγκαστεί μια μέλισσα να τρυγήσει τη πικροδάφνη. Έτσι και αλλιώς είναι αποστολή αυτοκτονίας αφού ξέρουν ότι οι περισσότερες που θα επισκεφτούν άνθη πικροδάφνης σύντομα θα είναι νεκρές. Το μέλι που παράγεται είναι τοξικό.
==================================================================
Οικογένεια: Apocynaceae
Γένος: Nerium L.
Είδος: Nerium oleander ή πικροδάφνη ή ροδοδάφνη ή Νήριον ή Laurier Rose ή Rosa Francesa.
Το όνομα πικροδάφνη το πήρε από την ομοιότητα του σχήματος των φύλλων με τα φύλλα της δάφνης και το όνομα oleander της δόθηκε από τον Διοσκουρίδη λόγω της ομοιότητας του σχήματος των φύλλων της και με τα φύλλα της ελιάς.
Πικροδάφνη (Nurium oleander)
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Nurium oleander (Νήριον η ροδοδάφνη) η οποία ανήκει στην οικογένεια των Αποκυνοειδών. Η ονομασία Νήριον –κατά μία άποψη- προέρχεται από τη λέξη νερό, επειδή βρίσκεται δίπλα σε ρυάκια. Είναι το μόνο είδος που ταξινομείται στο γένος Nurium.
Προέρχεται από την Κολχίδα, στα ανατολικά του Εύξεινου Πόντου. Αυτοφύεται σε κοίτες και σε όχθες χειμάρρων, ρυακιών και ποταμών.
Στη χώρα μας τη συναντούμε με τα ονόματα, Πικροδάφνη, Ροδοδάφνη, Αγριοδάφνη, Πικροφυλλάδα, Φυλλάδα, Σέμα, Μπαμτσίνα, Ροδόδεντρο Φροκαλίδα, Δαφνόμαζες, Δραφιά ή Σφάκα.
Είναι αειθαλής θάμνος γνωστός σε όλους μας, που το ύψος του κυμαίνεται από 2 έως 6 μέτρα και φύεται σε όλη την Ελλάδα. Τα φύλλα του φτάνουν σε μήκος τα 12 εκατοστά και σε πλάτος τα δύο. Φύονται ανά δύο ή τρία, γραμμοειδή ως λογχοειδή, οξύληκτα, σκουροπράσινα, γυαλιστερά από πάνω και θαμπά ανοιχτόχρωμα από κάτω.
Υπάρχουν πάνω από 400 ποικιλίες με διάφορα χρώματα όπως κόκκινο, πορφυρά, ροζ, πορτοκαλί, λευκό. Πολλές ποικιλίες έχουν διπλά άνθη.
Οι καρποί του φυτού θυμίζουν εκείνους του μπιζελιού, αλλά είναι πολύ μεγαλύτεροι σε σκούρο καφέ. Μέσα στα περικάρπια περιέχονται σπόροι εφοδιασμένοι με θυσανοειδή φτερά.
Συστατικά-χαρακτήρας:
Ο φλοιός και τα φύλλα έχουν οσμή δυσάρεστη και γεύση πικρή και δριμεία.
Περιέχει κερί, μία λιπαρή πράσινη ύλη, χλωροφύλλη, τανίνη, σάκχαρο, λευκοματίνη, κελλολόζη, άλατα και μία κίτρινη ρητίνη ως κύριο συστατικό η οποία περιέχει πολλές τοξίνες. Είναι από τα πλέον δηλητηριώδη φυτά στον κόσμο και περιέχει πολυάριθμες τοξικές ουσίες, πολλές από τις οποίες είναι θανάσιμες για τους ανθρώπους και ιδιαίτερα για τα μικρά παιδιά.
Παρ’ όλα αυτά το συναντούμε συχνά στις αυλές των σχολείων.
Η τοξικότητά του θεωρείται αρκετά υψηλή και έχουν αναφερθεί περιπτώσεις όπου μικρή ποσότητα είχε θανατηφόρα αποτελέσματα ή κόντεψαν να προκαλέσουν θάνατο.
ΟΙ σημαντικότερες από τις τοξίνες που περιέχει είναι οι ολεαντρίνη και νεριίνη τα οποία είναι καρδιακά γλυκοσίδια. Βρίσκονται σε όλα τα μέρη του φυτού, αλλά περισσότερο συγκεντρώνονται στο χυμό του φυτού. Αν ο χυμός του φυτού έρθει σε επαφή με το δέρμα μπορεί να προκαλέσει μούδιασμα.
Ο φλοιός του φυτού περιέχει ροσαγκενίνη που η δράση της είναι παραπλήσια με της στρυχνίνης. Όλο το φυτό είναι τοξικό και μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις.
Χαρακτηριστικό είναι ότι η πικροδάφνη κρατά τις τοξικές της ιδιότητες και μετά την αποξήρανση του φυτού.
Μία χούφτα φύλλα αν ληφθούν από ενήλικα μπορεί να προκαλέσουν δυσμενή συμπτώματα. Ένα και μόνο ενιαίο φύλλο θα μπορούσε να είναι θανατηφόρο για ένα νήπιο ή παιδί.
Προφυλάξεις:
Όπως γίνεται κατανοητό από τα παραπάνω, η χρήση του βοτάνου αυτού πρέπει να αποφεύγεται γιατί ο φόβος δηλητηρίασης είναι μεγάλος.
Η δηλητηρίαση από πικροδάφνη προκαλεί γαστρεντερικά προβλήματα, όπως ναυτία, εμετό, σιελόρροια, κοιλιακό πόνο, διάρροια (με αίμα μερικές φορές) και καρδιακά προβλήματα όπως καρδιακή αρρυθμία (έντονες ταχυκαρδίες και βραδυκαρδίες). Παράλληλα δημιουργεί και προβλήματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα όπως υπνηλία, τρέμουλο η τίναγμα μυών, ξαφνική αδιαθεσία, κατάρρευση ακόμα και κώμα. Ο χυμός του φυτού μπορεί να προκαλέσει ερεθισμούς δέρματος, ερεθισμό ή φλεγμονή οφθαλμών, δερματίτιδα εξ επαφής.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται άμεσα και οι πρώτες βοήθειες σε περίπτωση δηλητηρίασης από εσωτερική λήψη, περιλαμβάνουν πρόκληση εμετού και πλύση στομάχου προληπτικά για την μείωση των τοξικών ουσιών. Ο ξυλάνθρακας (κάρβουνο) μπορεί ακόμη να βοηθήσει στην απορρόφηση των τοξινών. Περαιτέρω ιατρική βοήθεια θα κριθεί από τη δριμύτητα της δηλητηρίασης και των συμπτωμάτων.
*Άρθρο του Σάκη Κουβάτσου (Χειρουργός οδοντίατρος) στα Χανιώτικα Νέα
Δηλητηριώδη φυτά
Μη νομίζετε ότι τα φυτά που βρίσκονται στο σπίτι μας ή στο περιβάλλον είναι άκακα. Αρκετά από τις χιλιάδες είδη φυτών που φύονται στη χώρα μας είναι δηλητηριώδη για τον άνθρωπο είτε ολόκληρα ή ορισμένα μέρη απ’ αυτά, όπως φύλλα, καρποί, ρίζες.
Κάθε χρόνο συμβαίνουν αρκετές δηλητηριάσεις απλές, σοβαρές ή θανατηφόρες, πολλές φορές μάλιστα από φυτά που θεωρούνται αθώα. Τα μικρά παιδιά είναι εκείνα που κινδυνεύουν περισσότερο αφού εύκολα μπορούν να βάλουν οτιδήποτε στο στόμα τους ή να φάνε κάτι άγνωστο. Ευτυχώς τις περισσότερες φορές τα δηλητηριώδη φυτά έχουν δυσάρεστη γεύση που τα κάνει δύσκολο να φαγωθούν. Δεν είναι όμως λίγες οι φορές που καρποί ή φύλλα δηλητηριωδών φυτών συγχέονται με άλλα αθώα από παιδιά ή και μεγάλους. Αλλες πάλι φορές έχει επέλθει δηλητηρίαση από την χρήση διαφόρων φυτών για θεραπευτικούς σκοπούς με βάση λαϊκές ιατρικές παραδόσεις (πικραγγουριά).
Αν θέλετε να μειώσετε τον κίνδυνο της δηλητηρίασης από τα επικίνδυνα φυτά το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να δείτε τα φυτά που έχετε στο κήπο και στο σπίτι σας μήπως κάποιο από αυτά ανήκει στα δηλητηριώδη ή ερεθιστικά φυτά. Οι προφυλάξεις που πρέπει να πάρετε είναι κυρίως για τα παιδιά που είναι ανυποψίαστα για τον κίνδυνο που διατρέχουν. Φωτεινοί κόκκινοι σαν κεράσια καρποί μπορεί να βάλουν σε πειρασμό ένα παιδί για να τους δοκιμάσει ή και να τους χρησιμοποιήσει στα παιχνίδια του.Ενημερώστε και εκπαιδεύστε όσο η ηλικία τους το επιτρέπει. Από μικρή ηλικία διδάξτε τους κινδύνους που διατρέχουν και πήτε τους καθαρά ότι δεν πρέπει να βάζουν στο στόμα τους βατόμουρα, σπόρους, άνθη, φύλλα ή άλλα μέρη ενός φυτού. Δείξτε τους επίσης ποια φυτά πρέπει να αποφεύγουν.
Επειδή όμως τα μικρά παιδιά δεν είναι πάντοτε εύκολο να καταλάβουν τον ακριβή κίνδυνο που διατρέχουν, μην τα αφήσετε από τα μάτια σας όση ώρα παίζουν στον κήπο.
Ευχής έργον θα ήταν τα φυτώρια και τα πάσης φύσεως καταστήματα πώλησης καλλωπιστικών φυτών να ενημέρωναν τους υποψήφιους αγοραστές δηλητηριωδών φυτών, καθώς και να υπήρχε εμφανής ετικέτα στην γλάστρα του επικίνδυνου φυτού, που να προειδοποιεί για τον κίνδυνο.
Στην Αγγλία έχουν συντάξει κώδικα ασφαλείας φυτών και κάθε φυτό αν είναι επικίνδυνο οφείλει να φέρει ετικέτα που να το αναγράφει
Nerium oleander
(Νήριο ή κοινή πικροδάφνη)
Η πικροδάφνη είναι δηλητηριώδες φυτό.
Ολα τα μέρη του φυτού είναι τοξικά αν καταποθούν, ακόμα και το νερό του ανθοδοχείου, που τοποθετήθηκαν τα άνθη.
Η τοξική δράση οφείλεται στην ολεανδρίνη, μια καρδιοτονωτική γλυκοσίδη ανάλογη της δακτυλίτιδας. Τα δραστικά συστατικά του εξάγονται από τα φύλλα.
Έχουν γίνει αναφορές για δηλητηριάσεις ή θανάτους από λήψη πικροδάφνης, τσάι από φύλλα πικροδάφνης και για κάποια εκχυλίσματά της.
Ακόμα και μία μικρή ποσότητα πικροδάφνης μπορεί να είναι θανατηφόρα προκαλώντας αναπνευστική παράλυση και καρδιακό επεισόδιο.
Ακόμα και οι αναθυμιάσεις από το κάψιμο της πικροδάφνης είναι επικίνδυνες γι’ αυτό τα κλαδιά της δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται σαν καυσόξυλα.
Αν και αυτό το φυτό είναι δηλητηριώδες, παράγωγα πικροδάφνης έχουν χρησιμοποιηθεί για αιώνες σαν βότανα. Ιστορικές αναφορές δείχνουν ότι οι Μεσοποτάμιοι, τον 15ο αιώνα μ.Χ., πίστευαν στις επουλωτικές-θεραπευτικές ιδιότητες της πικροδάφνης. Οι Βαβυλώνιοι χρησιμοποιούσαν ένα μίγμα από πικροδάφνη και γλυκόριζα (liquorice) για ν’ αντιμετωπίσουν τον “κρασοπονοκέφαλο”. Ο Πλίνιος, ο “πρεσβύτερος”, ο γνωστός αρχαίος Έλληνας συγγραφέας, έγραψε για την όψη της πικροδάφνης, όπως επίσης για τις δηλητηριώδεις και ευεργετικές ιδιότητές της. Αραβες επιστήμονες-γιατροί χρησιμοποίησαν πρώτοι την πικροδάφνη σαν θεραπευτικό ενάντια στον καρκίνο τον 8ο αιώνα μ.Χ.
Σήμερα, δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία ότι η πικροδάφνη είναι αποτελεσματική στη αντιμετώπιση του καρκίνου ή οποιασδήποτε άλλης ασθένειας. Ωστόσο προάγεται όμως για χρήση.
Κων/νος Ι. Νταλούκας – Παιδίατρος
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Οι απόψεις των διαχειριστών μπορεί να μην συμπίπτουν με τα άρθρα.
Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.
Κακόβουλα σχόλια αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.
Η ευθύνη των σχολίων βαρύνει νομικά τους σχολιαστές.
Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.
Όποιος θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.
Ενδιαφέροντα σχόλια σε όλα τα μέσα μας μπορεί να γίνουν αναρτήσεις.
Περισσότερα στους όρους χρήσης.