Πλήρης ημερών ''έφυγε'' ο δάσκαλος Φώτης Βαρέλης

Πλήρης ημερών, σε ηλικία 101 ετών, "έφυγε" ο μεγάλος δάσκαλος Φώτης Βαρέλης. Πεζογράφος,ποιητής, ζωγράφος, θεατρικός συγγραφέας, αλλά πάνω από όλα δάσκαλος, όπως όλοι τον αποκαλούσαν, ο πολυπράγμων αυτός άνθρωπος - πνευματικό κεφάλαιο για τη Ρόδο...

άφησε πίσω του σημαντικό έργο, σε όλους τους τομείς με τους οποίους καταπιάστηκε.

Ο ίδιος έγραφε στο σύντομο εισαγωγικό του σημείωμα, στην προσωπική του ιστοσελίδα www.fotisvarelis.gr: 

"Γεννήθηκα στη Ρόδο το 1911.
  Μετά από κάμποσα χρόνια στα θρανία των σχολείων και της ζωής, ανέβηκα και στην έδρα.
  Υπηρέτησα την έδρα και την πατρίδα μου για περίπου 55 χρόνια, σε διαφόρων βαθμίδων και ειδικοτήτων σχολεία, με αγάπη και τιμιότητα, σε ότι είπα, σε ότι έγραψα και σε ότι έπραξα.
  Τώρα που γέρασα πολύ, ένα έχω να πω, σαν Έλληνας και σαν δάσκαλος. Η Γλώσσα μας, που τόσο την περιφρονούμε, όσο περνούν τα χρόνια, είναι η τρίσβαθη ρίζα που μας κρατάει ακόμα ζωντανούς! "

Η κηδεία του θα γίνει τη Δευτέρα στις 5 το απόγευμα, από τον Ιερό ναό του Ταξιάρχη, στη Ρόδο.

Από τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Ρόδου, το κείμενο  για τον πανηγυρικό που ο Φώτης Βαρέλης εκφώνησε την 7η Μαρτίου 1988:

Λόγος Πανηγυρικός της 7ης Μαρτίου 1988 Για τα 40 χρόνια της Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου στη μητέρα Ελλάδα.

Επιμέλεια: Νίκος Νικολάου - Αντώνης Αγγελής

Ο λόγος αυτός εκφωνήθηκε από το συνταξιούχο Λυκειάρχη και συγγραφέα κ. Φώτη Βαρέλη, στις 7 Μαρτίου 1988, στο Εθνικό Θέατρο Ρόδου, με την ευκαιρία του εορτασμού της επετείου των 40 χρόνων από την Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στη μητέρα Ελλάδα. Η ιδέα να αναλάβει ο κ. Φώτης Βαρέλης το βάρος της ευθύνης του πανηγυρικού της μεγάλης ημέρας γεννήθηκε στη Βιβλιοθήκη, όταν συζητώντας για τον επικείμενο λαμπρό εορτασμό των 40χρονων της Ενσωμάτωσης, που θα γινόταν παρουσία μάλιστα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, ρίχτηκε η ιδέα να εκφωνήσει τον πανηγυρικό ο Φώτης Βαρέλης. Η Νομαρχία δέχθηκε με χαρά την πρόταση. Ο Φώτης Βαρέλης συνέχιζε να έρχεται κάθε πρωί στη Βιβλιοθήκη, να ασχολείται με τις διορθώσεις του βιβλίου του όχι όμως με τον πανηγυρικό.     Μια εβδομάδα περίπου πριν από την εκδήλωση, όταν η Νομαρχία, τηρώντας το πρωτόκολλο, ζήτησε το κείμενο του λόγου, μια και έτσι είθισται σ' αυτές τις περιπτώσεις, να τίθεται δηλαδή, υπόψη του κ. Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, εκ των προτέρων ο λόγος. Η απάντηση του κ. Βαρέλη ήταν, ότι κείμενο δεν υπάρχει, ίσως κάποιος σκελετός, κι αυτό θα είναι το μυστικό της επιτυχίας, δηλαδή το αυθόρμητο, το γνήσιο, το αληθινό.     Πράγματι η εντύπωση που προκάλεσε η, σχεδόν εκτός χειρογράφου ομιλία του κ. Φώτη Βαρέλη, ήταν μεγάλη, μάλιστα ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας ζήτησε να του σταλεί αντίγραφο του πανηγυρικού. Τη λύση έδωσε ένα φορητό μαγνητόφωνο και το βίντεο της εκδήλωσης. Ο πανηγυρικός πέρασε και στην έντυπη μορφή, για να τον διαβάζουμε και να μας συγκινεί, ιδίως όταν καταλήγει:     "Αυτό ήταν το σημερινό μας μάθημα. Για το παρελθόν και τις αρετές των προγόνων μας. Όσο για το μέλλον τούτα τα δυο, θα ζητήσω 30 δευτερόλεπτα να σας πω. Και θέλω βίντεο να κρατηθούν.         Το ένα είναι: Προσέξετε την ελευθερία μας. Είναι η πρώτη ύλη της ευδαιμονίας του ανθρώπου και ζητάει: Αυτογνωσία, αυτοπειθαρχία, σεβασμό και τιμιότητα στην εργασία μας,. Ζητάει αγάπη, ανθρωπιά και δικαιοσύνη.         Το δεύτερο είναι: Προσέξετε τη γλώσσα μας γιατί: Τίποτε άλλο, πιο ακριβό από τη γλώσσα, δεν κληρονομήσαμε από τους πατεράδες μας. Και τίποτε άλλο, πιο ακριβό από τη γλώσσα, δεν πρόκειται να δώσουμε κληρονομιά στα παιδιά μας. Σ' όλη της την πορεία. Από τις πρώτες της πηγές μέχρι σήμερα. Μέχρι το κάθε σήμερα. Όχι κομμένη από κάποιο σημείο και ύστερα γιατί θα ξεραθεί. Από κει αντλούμε την ιστορία μας, από κει αντλούμε τις δυνάμεις του έθνους μας, τις δυνάμεις μας"     Όπως προαναφέραμε ο πανηγυρικός προκάλεσε μεγάλη εντύπωση, η συγκίνηση ήταν έκδηλη στα πρόσωπα όλων, τα μάτια βούρκωσαν. Στα φύλλα των τοπικών εφημερίδων διαβάζουμε, τις επόμενες ημέρες:     " Να μεταδοθεί από το ραδιοσταθμό η ομιλία Βαρέλη, έχει μεγάλο ενδιαφέρον" κι ακόμα "Συναρπαστική η ομιλία του κ. Φώτη Βαρέλη. Συγκινήθηκε ο κ. Σαρτζετάκης, ο οποίος αγκάλιασε τον κ. Βαρέλη και μάλιστα του ζήτησε να του στείλει την ομιλία του, ενώ παράλληλα τον προσκάλεσε στο επίσημο γεύμα που δόθηκε λίγο αργότερα. Ανάλογες ήταν και οι εκδηλώσεις από τον αντιπρόεδρο της Κυβερνήσεως κ. Γιάννη Χαραλαμπόπουλο, ο οποίος βαθύτατα συγκινημένος αγκάλιασε τον κ. Βαρέλη. Ο ομιλητής δέχθηκε επίσης τα συγχαρητήρια και το θαυμασμό όλων των επισήμων και εκατοντάδων παλαιών μαθητών του, οι οποίοι τον αγκάλιαζαν και τον φιλούσαν. Ήταν ίσως η πιο συγκινητική και η πιο εντυπωσιακή εκδήλωση για την επέτειο της Ενσωμάτωσης."     Το πλήρες κείμενο της ομιλίας έχει ως παρακάτω και το προσφέρουμε στους αναγνώστες της Δημόσιας Βιβλιοθήκης και σε όλους τους Έλληνες, εντός Ελλάδος, αλλά κυρίως στους απόδημους αδελφούς μας, σαν παρακαταθήκη των ιδανικών της φυλής μας, τιμώντας έτσι την ιστορική για τα Δωδεκάνησα επέτειο, αλλά και το σοφό μας δάσκαλο Φώτη Βαρέλη, που σήμερα σε ηλικία 92 ετών, ζει και μακροημερεύει. Ακμαίος, παραγωγικός και πάντα πιο σοφός. ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΓΓΕΛΗΣ ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

 Ο Βασίλης Υψηλάντης

 Ο Βουλευτής Δωδεκανήσου και Γραμματέας της Μόνιμης Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων Βασίλης Α. Υψηλάντης, στο άκουσμα του θανάτου του Καθηγητή Φώτη Βαρέλη, εκφράζει τα ειλικρινή συλλυπητήρια στους οικείους του και προέβη στην ακόλουθη δήλωση:
« Με ιδιαίτερη συγκίνηση πληροφορήθηκα το θάνατο, του μεγάλου Δωδεκανήσιου Δασκάλου, του Φώτη Βαρέλη, του ανθρώπου που με τη σοφή σκέψη και το λόγο του προήγαγε, μόρφωσε και ενέπνευσε πνευματικά και ηθικά γενιές Δωδεκανησίων. Σήμερα ηχούν ακόμα περισσότερο οι παρακαταθήκες που μας άφησε με τις αναφορές του στην ελευθερία και τη γλώσσα μας. Το μεγάλο αυτό μάθημα δεν έχει τέλος και η ευγνωμοσύνη μας, σ’ Εκείνον απέραντη. Να είναι ελαφρύ το χώμα της ροδίτικης γης που θα τον σκεπάσει.»

Η Μίκα Ιατρίδη

«Ένας, ακόμη, μεγάλος δάσκαλος έφυγε από κοντά μας. Έζησε με τη σεμνότητα και τη διακριτικότητα που χαρακτηρίζουν τους, πραγματικά, μεγάλους. Η Δωδεκάνησος ευτύχησε να τον έχει άξιο τέκνο της. Όλοι εμείς, και η γενιά που ακολουθεί, ας κρατήσουμε τη διδαχή του ότι “Η Γλώσσα μας, που τόσο την περιφρονούμε, όσο περνούν τα χρόνια, είναι η τρίσβαθη ρίζα που μας κρατάει ακόμα ζωντανούς!". Ας είναι ελαφρύ το χώμα του τόπου μας που θα τον σκεπάσει».

O Δημήτρης Γάκης

Τα θερμά του συλλυπητήρια προς την οικογένεια του αποθανόντος Δωδεκανήσιου συγγραφέα και ποιητή Φώτη Βαρέλη, εξέφρασε  ο Βουλευτής Δωδεκανήσου του ΣΥΡΙΖΑ Δημ. Γάκης, προσθέτοντας:
«Ο Διονύσιος Σολωμός, είχε γράψει «Μήγαρις ἔχω ἄλλο στό νού μου πάρεξ ἐλευθερία καί γλώσσα;»,  θέλοντας νά διδάξει ὅτι ἡ ἐθνική ἐλευθερία συνάπτεται μέ τήν ἑλληνική γλώσσα. ῞Υστερα ἀπό  χρόνια ο διακεκριμένος Δωδεκανήσιος, ο δάσκαλος, ο Φώτης Βαρέλης,  ἐπανέλαβε μέ τόν δικό του τρόπο, κυρίως στην διδασκαλία του αλλά και στο πλούσιο συγγραφικό του έργο τήν ἴδια θέση ὑπογραμμίζοντας ὅτι ἡ ἱστορική συνέχεια του Δωδεκανησιακού λαού  καί ἡ γλώσσα του συμπορεύονται. Ότι η ελευθερία και η γλώσσα είναι αξίες  διαχρονικές και δίνουν το στίγμα της πνευματικής ταυτότητας και νοηματοδοτούν το μέλλον του. Αυτή είναι η πνευματική κληρονομιά του δάσκαλου Φώτη Βαρέλη στους Δωδεκανήσιους».

Ο Γιάννης Μαχαιρίδης

Αποχαιρετούμε σήμερα τον Φώτη Βαρέλη, έναν φλογερό πατριώτη κι έναν σεβάσμιο δάσκαλο, ιδιότητες που η κοινωνία μας του απέδωσε – δεν τις επιζήτησε, δεν τις διεκδίκησε.
Κήρυκας της ανθρωπιάς, της τιμιότητας και της αφοσίωσης σε υψηλά ιδανικά, αφιέρωσε τη ζωή του στη διδασκαλία, χωρίς να επιδιώκει ρόλο κατηχητή και πνευματικού ταγού. Αυτήν την τιμή του την επιφύλαξαν οι συμπατριώτες του.

Θα επικαλούμαστε το όνομά του, τη διαδρομή και το έργο του, θα ανατρέχουμε στο ζωηρό του λόγο και το γραπτό του κείμενο για να δανειστούμε κάτι από τη σοφία και το αδάμαστο πνεύμα του, θα μας λείπει πάντα η γλυκύτητα και η σεμνότητα του ανθρώπου.

Η μνήμη του θα είναι αιώνια. Ούτε αυτό απαίτησε - ίσως να θεωρούσε ότι δεν το δικαιούται. Η κοινωνία της Ρόδου θα φροντίσει και γι’ αυτό, όπως πρέπει και αξίζει σε έναν σπουδαίο και σημαντικό συμπατριώτη μας.

Ο Θάνος Ζέλκας

Φώτη Βαρέλη, Μεγάλε Δάσκαλε, η Ρόδος σήμερα θρηνεί την αποχώρησή σου από τον μικρό κι ασήμαντο τούτο κόσμο. Στις καρδιές μας θα είσαι πάντα ο Άνθρωπος που θα εμπνέει, θα εκπέμπει το ήθος και τη σεμνότητα και που το παράδειγμά του θα αποτελεί πάντα φωτεινό φάρο στα σκοτάδια που μας κατακλύζουν. Ένα ευχαριστώ είναι το λιγότερο που μπορούμε να σου πούμε για την τεράστια προσφορά σου στα γράμματα και στον πολιτισμό. Αθάνατος!

grafida.net