Μήπως έτυχε να παρατηρήσετε στο παιδί σας εκδορές στο κεφάλι του, χτυπήματα στα χέρια ή στα πόδια του είτε κάποια άλλα...σημάδια κακοποίησης του; Τα οποία μάλιστα αισθάνεστε ότι σας τα κρύβει για να μην σας δώσει εξηγήσεις;
Ίσως αποκριθείτε βέβαια, ότι παιδί είναι και μπορεί να χτύπησε επάνω στο παιχνίδι. Όντως όλα τα παιδιά χτυπούν καθ'όσον παίζουν, ωστόσο εάν η συχνότητα εμφάνισής τους είναι μεγάλη και παράλληλα συνδυάζονται με συμπεριφορές τότε χρειάζεται να συζητήσετε με το παιδί σας μήπως έχει υποστεί σχολική βία.
Η παρενόχληση των μαθητών, ο σχολικός εκφοβισμός ή αλλιώς bullying (νταηλίκι) είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας, που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου. Ο σχολικός εκφοβισμός αναφέρεται στη χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή συνομηλίκων παιδιών με στόχο να προκληθεί πόνος ή αναστάτωση. Μπορεί να πάρει τη μορφή λεκτικού εκφοβισμού (π.χ. κοροϊδία), κοινωνικού εκφοβισμού (π.χ. απομόνωση από την ομάδα) και σωματικού εκφοβισμού (π.χ. χτυπήματα, σπρωξίματα).
Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι το 10% - 15% των μαθητών πέφτουν θύματα διαφόρων μορφών βίας στα σχολεία. Εντυπωσιακά είναι πρόσφατα αποτελέσματα έρευνας του πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Έδειξαν ότι το 90% των μαθητών από όλες τις ηλικίες υπήρξε θύμα εκφοβισμού. Επίσης οι αλλοδαποί μαθητές, όταν αποτελούν μειοψηφία είναι θύματα βίας. . Το υπουργείο Παιδείας προωθεί ένα πρόγραμμα για την πρόληψη της σχολικής βίας, με ένα αποτελεσματικό και πιο οργανωμένο τρόπο.
Οι αιτίες εμφάνισης του φαινομένου είναι πολλές. Κάποιες από αυτές είναι: Οι οικονομικές ανισότητες, οι καινούριες μορφές ψυχαγωγίας των παιδιών (Η/Υ& ασύδοτη χρήση internet), ο έκδηλος ρατσισμός, τα λάθος πρότυπα που δημιουργούνται, με βασικό υπέυθυνο τα Μ.Μ.Ε.και η έλλειψη του απαραίτητου χρόνου των γονέων για την ενασχόλησή τους με τα παιδιά. Όλα αυτά αποτελούν αιτίες που ευνοούν παραβατικές συμπεριφορές των παιδιών και δημιουργούν αυτό το πολυδιάστατο πρόβλημα που μέχρι πρότινος ήταν άγνωστο στην Ελλάδα
Το φαινόμενο του bullying είναι ιδιαίτερα σύνθετο και η αντιμετώπισή του αφορά γονείς, εκπαιδευτικούς και μαθητές. Πολλές φορές, μια απειλή του γονιού του «θύματος» προς τα παιδιά που το παρενοχλούν μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα και το «θύμα» να υποστεί μετά επιπλέον δυσάρεστες συνέπειες. Αν καταλάβετε ότι το παιδί σας είναι θύμα bullying, μην του πείτε «θα περάσει» ή «δεν πειράζει». Μιλήστε μαζί του ανοιχτά για να καταλάβετε τι συμβαίνει στο σχολείο και τι χρειάζεται να κάνετε για να το υποστηρίξετε. Οι «θύτες» του bullying βρίσκουν ενδιαφέρον στο «θύμα» τους όταν εκείνο ταράζεται και φοβάται. Μάθετε στο παιδί να διατηρεί την ψυχραιμία του και να μη δείχνει ότι φοβάται. Ένα παιδί που δεν ταράζεται και αδιαφορεί για το bullying παύει να είναι στόχος. Σε κάθε περίπτωση, χτίστε την αυτοπεποίθηση του παιδιού σας, βοηθήστε το να νιώθει σιγουριά ανάμεσα σε φίλους και καμιά φορά αφήστε το παιδί να δώσει τις δικές του μάχες, παρακολουθώντας την κατάσταση διακριτικά. Τα σχολικά-εφηβικά χρόνια μπορούν να στιγματίσουν το παιδί, γι' αυτό αν δείτε ότι δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε το bullying, απευθυνθείτε σε έναν ειδικό.
Οι απειλές με διάφορα αντικείμενα ή η κοροϊδία των συνεσταλμένων παιδιών, είναι κάποια περιστατικά που συμβαίνουν καθημερινά στον ελληνικό σχολικό χώρο κα προκαλούν το φόβο τόσο των παιδιών όσο και των γονέων.
Τα παιδιά που δέχονται βία στο σχολείο συνήθως παρουσιάζουν διαταραχές στη συμπεριφορά τους, κλείνονται στον εαυτό ή αντίθετα έχουν έντονες αντιδράσεις και επιθετική συμπεριφορά. Αυτές οι έντονες ψυχολογικές του μεταπτώσεις οφείλονται στο ότι το παιδί συνήθως ντρέπεται γι'αυτό που του συμβαίνει και παράλληλα φοβάται να το αντιμετωπίσει μόνο του. Επίσης πολλές φορές είναι ενοχικό και θεωρεί ότι αυτό ευθύνεται για ό,τι του συμβαίνει και αυτό διότι έχει μάθει να επιπλήττεται και να τιμωρείται μόνο όταν κάνει κάτι λάθος.Είναι πολύ πιθανό, το παιδί να αποφύγει την κουβέντα, να απομακρυνθεί ή ακόμη και να αλλάξει συζήτηση. Μην ντρέπεστε να ρωτάτε συχνά τα παιδιά σας εάν αντιμετωπίζουν τέτοια φαινόμενα στον σχολικό χώρο
Οφείλετε να του τονώσετε την αυτοπεποίθησή και να το πείσετε ότι αυτός που τον εκφοβίζει και τον τρομάζει δεν είναι τίποτα άλλο από ένα παιδί με πολλά σύνδρομα, χαμηλή αυτοεκτίμηση το οποίο σκορπάει το φόβο γιατί υποβαθμίζοντας τους άλλους αισθάνεται δυνατός και σημαντικός. Άρα, πρόκειται για ένα παιδί αδύναμο και βαθιά φοβισμένο. Αν το παιδί-θύμα νιώσει τη δύναμη που έχει μέσα του, δεν θα αφήσει το πρόβλημα να το στιγματίσει, και θα καταφέρει με τη βοήθεια σας, να το αντιμετωπίσει και να σβήσει τις πληγές που του δημιούργησε η δυσάρεστη γι'αυτό κατάσταση.
Από την άλλη και οι δάσκαλοι είναι αυτοί που πρέπει να έχουν το νου τους για τυχόν τέτοια περιστατικά. Όμως, τις περισσότερες φορές, τα περιστατικά βίας δεν γίνονται κάτω από το βλέμμα των δασκάλων αλλά με μυστικότητα, με αποτέλεσμα να εντοπίζουν τα σημάδια βίας πρώτοι οι γονείς. Έτσι εσείς θα πρέπει να ενημερώσετε σύντομα το δάσκαλο, ο οποίος με συζήτηση μέσα στην τάξη αλλά και κατ'ιδίαν με το παιδί που ασκεί βία, να το συμβουλέψει, να του δώσει αρμοδιότητες αλλά και να το επιβραβεύσει σε κάθε τι καλό που κάνει, έτσι ώστε να το κάνει να αισθανθεί σημαντικό και να καταπολεμήσει τα διάφορα σύνδρομα που το βαραίνουν και το οδηγούν σε εκτός ορίων συμπεριφορές.
Βοηθήστε όσο μπορείτε στην προσπάθεια που γίνεται τόσο από ανώτερους φορείς όσο και ατομικά από κάθε καθηγητή, να καταπολεμηθεί το φαινόμενο της σχολικής βίας, διότι α αύξηση του είναι ραδαία τα τελευταία χρόνια.
Σπυρίδων Π. Κούρτης
Πτυχιούχος Φιλόλογος ΕΚΠΑ
Να μιλάμε με τα παιδιά μας,κάθε μέρα,να τα έχουμε απο κοντά και να τα συμβουλεύουμε με αγάπη,μόνο έτσι θα τα βοηθήσουμε,πρέπει να ξέρουμε την καθημερινότητα τους!
ΑπάντησηΔιαγραφή"Owel"