ροή ειδήσεων

Ένας Σαμουράι στην αρχαία Ρόδο!



Ο πίνακας του 19ου αιώνα που παρουσίασε τον Κολοσσό της Ρόδου με ιαπωνικά χαρακτηριστικά...

Η τέχνη της χαρακτικής, ξυλογραφίας και ζωγραφικής που γνώρισε άνθιση μεταξύ 17ου και 20ού αιώνα στην Ιαπωνία και έγινε παγκοσμίως δημοφιλής με την ονομασία Ουκίγιο-ε ("Εικόνες του επιπλέοντος κόσμου"), επηρεάζοντας και τη δυτική ζωγραφική (η επίδραση του φαινομένου "Japonisme" είναι εμφανής σε Γκογκέν, Μανέ, Μούχα, Μονέ, Βαν Γκογκ, Ρενουάρ, Κλιμτ, Τουλούζ Λοτρέκ, Ντεγκά) είχε κατά βάση συγκεκριμένη θεματογραφία: παλαιστές σούμο, ηθοποιοί Καμπούκι, γκέισες, τοπία, σαμουράι, προσκυνητές σε σιντοϊστικά ιερά, σκηνές αστικής ζωής του Έντο (το σημερινό Τόκιο) ή του Κιότο και ζώα. Υπήρχαν και μεμονωμένα, ασυνήθιστα θέματα, αλλά σπάνια ήταν εκείνα που αποτύπωναν εικόνες από τη Δύση. Αυτό οφειλόταν στην ιδιαίτερη πολιτική, γεωπολιτική, διπλωματική και πολιτισμική παράδοση της Ιαπωνίας, που ξεκινούσε ήδη από το πρώτο ήμισυ του 17ου αιώνα.

Από το 1641, δηλαδή δύο χρόνια αφότου εξεδιώχθη από το Σουγκουνάτο ο τελευταίος Πορτογάλος ιεραπόστολος, ώς το 1854, οπότε ο Αμερικανός ναύαρχος Μάθιου Πέρι ανάγκασε δια της βίας τους Ιάπωνες να ανοίξει η χώρα τους τα λιμάνια και την αγορά της στο εξωτερικό εμπόριο, η Ιαπωνία πέρασε δύο αιώνες οικονομικού και πολιτιστικού απομονωτισμού. Ίσχυσε το λεγόμενο «Σακόκου», η απομόνωση της Ιαπωνίας από τον υπόλοιπο κόσμο και απαγορεύθηκε στους κατοίκους της να ταξιδεύουν στο εξωτερικό. Σε εκείνο το διάστημα, μόνο δύο χώρες είχαν το δικαίωμα να εξάγουν και να εισάγουν στη νησιωτική χώρα της Άπω Ανατολής εμπόρευμα, όπως φάρμακα, μετάξι, δέρματα κ.λπ.: η μία ήταν η Κίνα, της οποίας τα εμπορικά σκάφη έδεναν στο λιμάνι του Ναγκασάκι, και η άλλη η Ολλανδία, στης οποίας τα πλοία είχε διατεθεί ένα λιμάνι στο τεχνητό νησί Ντετζίμα.

Καθώς στη διάρκεια αυτής της εθνικής απομόνωσης, τοπία, κτήρια και μνημεία της Δύσης δεν ήταν και το πιο συνηθισμένο θέμα για τους Ιάπωνες χαράκτες και σκιτσογράφους, μία από τις ελάχιστες εξαιρέσεις της ιαπωνικής θεματολογίας ήταν μια ξυλογραφία του 19ου αιώνα όπου εικονιζόταν ο Κολοσσός της Ρόδου.

Ένα από πιο γνωστά έργα του Ουταγκάουα Κουνιτόρα (καθένας της ομάδας καλλιτεχνών που μαθήτευε στην σχολή Ουαταγκάουα έπαιρνε και το όνομά της, με τους επικεφαλής να υπογράφουν ως Τογιοκούνι και τους αμέσως επόμενους στην ιεραρχία ως Κουνισάντα, έχουμε έτσι για παράδειγμα τον Ουταγκάουα Κογιοχάρου, τον Ουταγκάουα Τογιοχίρου κ.ο.κ.) εκπροσώπου της σχολής αυτής, της Ουταγκάουα ήταν και το «Rokosuto no minato orandabune nyushin no zu» («Ολλανδικά πλοία εισέρχονται στο λιμάνι της νήσου Ρόδου»), το οποίο δημιούργησε μεταξύ 1818 και 1830.

Σε αυτούς τους δύο αιώνες απομονωτισμού των Ιαπώνων, η μοναδική τους συστηματική επαφή με τον δυτικό κόσμο ήταν τα ολλανδικά πλοία που έφταναν στη Ντετζίμα. Μεταξύ 1641 και 1847 έφθασαν στην χώρα συνολικά 606 ολλανδικά πλοία. Την πρώτη περίοδο, μεταξύ 1641 και 1671, η πρόσβαση των Ολλανδών ήταν ελεύθερη με μέσο ετήσιο ελλιμενισμό επτά πλοίων. Από το 1671 ώς το 1715 μόνο πέντε Ολλανδικά πλοία επιτρέπονταν τον χρόνο, από το 1715 μόνο δύο, από το 1790 μόνο ένα και ξανά από το 1799 δύο πλοία. Την περίοδο των Ναπολεοντείων Πολέμων και ειδικά την περίοδο 1811 - 1814, οπότε η Ολλανδία κατακτήθηκε από τους Γάλλους, ήταν επικίνδυνο να πλησιάσουν την Ιαπωνία λόγω της παρουσίας του Αγγλικού στόλου και έτσι οι Ολλανδοί έμποροι, έπλεαν υπό την «ουδέτερη» αμερικανική ή τη δανέζικη σημαία. Αυτά τα τέσσερα χρόνια κατοχής, η Ντετζίμα ήταν το μόνο σημείο στον κόσμο όπου κυμάτιζε ελεύθερα η ολλανδική σημαία. Το εμπόριο με την Ιαπωνία αποκαταστάθηκε πλήρως με την απελευθέρωση της Ολλανδίας το 1815.

Έτσι λοιπόν, οι Ιάπωνες γνώριζαν ουσιαστικά την Ευρώπη μόνο μέσα από τα Ολλανδικά καράβια και τους πίνακες.

Από έναν τέτοιον πίνακα ή σκίτσο, από τα ουκ ολίγα που φιλοτεχνήθηκαν τους προηγούμενους αιώνες με θέμα τον Κολοσσό, φαίνεται ότι εμπνεύστηκε ο Ουταγκάουα Κουνιτόρα τον Κολοσσό της Ρόδου να υποδέχεται σε έναν ιστορικό αναχρονισμό, ολλανδικά πλοία.

Ο Ουταγκάουα Κουνιτόρα σχεδίασε τον Κολοσσό όχι με ελληνικά ή εν γένει με ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά, αλλά με ιαπωνικά. Απεικονίζεται λόγου χάρη με κόμμωση «chonmage», δηλαδή, με ξυρισμένο κεφάλι μπροστά και στο κέντρο και με λαδωμένες τις τρίχες στα πλάγια και πίσω. Το παραδοσιακό αυτό ιαπωνικό κούρεμα σχετίζεται με τους Σαμουράι (η περικεφαλαία τους μπορούσε να φορεθεί ευκολότερα σε ένα καλοξυρισμένο κεφάλι) και την περίοδο Edo (μεταξύ 1603 και 1868, οπότε κυριάρχησε το Σογκουνάτο Τοκουγκάουα) και έφτασε να θεωρείται σύμβολο ανώτερου κοινωνικού status.

Ο πίνακας αυτός, όπου κυριαρχεί το «πρωσικό μπλε», το οποίο εισήγαγαν οι Ιάπωνες από τους Ολλανδούς, είναι χαρακτηριστικό δείγμα του Κουνιτόρα, ο οποίος μεταξύ 1804 και 1844 δημιούργησε πολλά έργα με ευρωπαϊκές επιρροές, όπως η προοπτική, το chiaroscuro ή τα τοπία.

Σχόλια

όλα τα νέα στο email σας

Get new posts by email:
παράπονα Ρόδου

επικοινωνήστε

δώσε δύναμη στη φωνή σου,
κάνε τα παράπονα στον δήμαρχο,
κατήγγειλε ότι βλάπτει την κοινωνία,
διέδωσε τις πιο σημαντικές ειδήσεις,
μοιράσου χρήσιμες συμβουλές,
στείλε μας το δικό σου άρθρο
και δημοσίευσε ότι θέλεις
στο paraponarodou@gmail.com
ή συμπλήρωσε την φόρμα

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *