Υπερ-φορέας πρόνοιας ο ΟΠΕΚΑ: Προνοιακά επιδόματα, επίδομα παιδιού, επίδομα ενοικίου και αγροτική εστία

Βήμα βήμα η μετατροπή του ΟΠΕΚΑ σε υπερ-φορέα Πρόνοιας. Προνοιακά επιδόματα, επίδομα παιδιού, επίδομα ενοικίου και αγροτική εστία


Πώς θα επιτευχθεί η μετάβαση 160.000 επιδομάτων αναπηρίας (προνοιακα επιδοματα) από τους δήμους στον ΟΠΕΚΑ. Τί θα ισχύσει για τις εκκρεμείς αιτήσεις. Κάθε πότε θα καταβάλλονται τα επιδόματα. Πότε και πού θα επεκταθεί το πιλοτικό πρόγραμμα με τους ηλεκτρονικούς φακέλους.

Το τελευταίο στάδιο για τη μετατροπή του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων Και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) σε Οργανισμό που θα διαχειρίζεται περίπου 3 δισ. ευρώ τον χρόνο και θα απευθύνεται άμεσα ή έμμεσα περίπου στα 2/3 του πληθυσμού της χώρας, ολοκληρώνεται στις αρχές του νέου έτους.

Από την 1η Ιανουαρίου 2019, το σύνολο των επιδομάτων, που στόχο έχουν να στηρίξουν άτομα που ζουν στα όρια της φτώχειας, αλλά και να ενισχύσουν τη μέση ελληνική οικογένεια, που έχει παιδιά ή κάποιο άτομο με αναπηρία στα μέλη της, που μένει στο ενοίκιο ή έχει στεγαστικό δάνειο α’ κατοικίας, θα περάσουν στον έλεγχο του ΟΠΕΚΑ.


Πρόκειται για μια κομβική μεταρρύθμιση, καθώς περίπου 160.000 άτομα με αναπηρία σε όλη τη χώρα θα λαμβάνουν πλέον τα επιδόματα που δικαιούνται με ενιαίους όρους. Τα επιδόματα θα καταβάλλονται σε σταθερή ημερομηνία, αρχικά ανά 2μηνο και πιθανότατα μέχρι τον Μάρτιο, ανά μήνα.

Η ένταξη στον ΟΠΕΚΑ αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση, καθώς η κρίση ανέδειξε ένα υπολειμματικό πλέγμα προνοιακών πολιτικών, υποχρηματοδοτούμενο σε σχέση με το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης (11% του συνόλου των κοινωνικών δαπανών), κατακερματισμένο (με περισσότερα από 200 χαμηλού ύψους και εστίασης επιδόματα), δημογραφικά μεροληπτικό (π.χ. εστίαζε κατά κύριο λόγο στην προστασία των ηλικιωμένων), με μεγάλα κενά στην κάλυψη των αναγκών, κι ένα από τα λιγότερο αποτελεσματικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σύμφωνα με την αναπληρώτρια υπουργό Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου, ο ΟΠΕΚΑ και τα Κέντρα Κοινότητας αποτελούν τους βασικούς πυλώνες του ψηφιακού κοινωνικού κράτους. «Παραλάβαμε ένα προνοιακό σύστημα διαλυμένο, διαβλητό, βαθιά γραφειοκρατικό και πελατειακό. Εμείς, για πρώτη φορά, συνδέσαμε έξι βάσεις δεδομένων, από το ΤΑΧΙS και τον ΕΦΚΑ μέχρι τα δημοτολόγια των δήμων, υπό την ομπρέλα του ΟΠΕΚΑ. Πλέον, όλα τα επιδόματα δίνονται ψηφιακά, χωρίς να χρειάζεται η μεσολάβηση του υπουργού, του βουλευτή, του δημάρχου. Φτάνει ο ΑΜΚΑ, το ΑΦΜ και μια ηλεκτρονική αίτηση, ώστε να πιστωθεί ο λογαριασμός του πολίτη με τις παροχές που του αναλογούν», δηλώνει χαρακτηριστικά η κα Φωτίου.

Όσον αφορά στα προνοιακά αναπηρικά επιδόματα, από 1/1/2019 θα δίνονται από τον ΟΠΕΚΑ, την ίδια μέρα κάθε μήνα. Έτσι, σύμφωνα με την αναπληρώτρια υπουργό, ικανοποιείται άλλο ένα πάγιο αίτημα του αναπηρικού κινήματος που έβλεπε επί χρόνια οι διεκδικήσεις του να στοιβάζονται στα συρτάρια των υπουργείων. «Προχωράμε με γοργά βήματα σε μεγάλες μεταρρυθμίσεις του προνοιακού κράτους, ώστε να βάλουμε τέλος στην ταλαιπωρία και οι πολίτες να αποκτήσουν την αξιοπρέπεια που δικαιούνται», επισημαίνει.

Ο ρόλος του ΟΠΕΚΑ
Από την 1η Ιανουαρίου, ο ΟΠΕΚΑ θα απευθύνεται άμεσα ή έμμεσα περίπου στα 2/3 του πληθυσμού της χώρας. Κι όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο διοικητής του Οργανισμού Στέλιος Πλιάκης, δεν θα στηρίζει μόνο όσους ζουν στα όρια της φτώχειας αλλά κυρίως θα ενισχύει, στο πλαίσιο της Κοινωνικής Αλληλεγγύης, τη μέση ελληνική οικογένεια, που έχει παιδιά, που έχει άτομο με αναπηρία στα μέλη της, που μένει στο ενοίκιο ή έχει στεγαστικό δάνειο Α' κατοικίας.

Ο προϋπολογισμός του για το 2019 αγγίζει τα 3,2 δισ. ευρώ. Και συγκεκριμένα:

Προνοιακά αναπηρικά προγράμματα

Δικαιούχοι - 160.000 ΑμεΑ / προϋπολογισμός 740 εκατ. ευρώ

Επίδομα Παιδιού

Δικαιούχοι - 900.000 οικογένειες / προϋπολογισμός 961 εκατ. ευρώ

Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ)

Δικαιούχοι - 320.000 νοικοκυριά / προϋπολογισμός 850 εκατ. ευρώ

Επίδομα Στέγασης ενοικίου

Δικαιούχοι - 300.000 νοικοκυριά / προϋπολογισμός 400 εκατ. ευρώ

Ανασφάλιστοι υπερήλικες

Δικαιούχοι - 34.000 / προϋπολογισμός 145 εκατ. ευρώ

Λογαριασμός Αγροτικής Εστίας

Ωφελούμενοι - τουλάχιστον 150.000 οικογένειες / προϋπολογισμός 13 εκατ. ευρώ.

Σε σχέση με την αναπηρία, είχε προηγηθεί στο τέλος του 2017 η κωδικοποίηση του Ενιαίου Πίνακα Ποσοστών Πιστοποίησης Αναπηρίας, ο οποίος και έχει διευρυνθεί με πάνω από 100 νέες περιπτώσεις μη αναστρέψιμων παθήσεων (όπως σκλήρυνση κατά πλάκας κ.λπ.), ενώ μικρότερες αλλά επίσης σημαντικές παρεμβάσεις είναι οι εξής:

* Έχει εξαιρεθεί το προνοιακό επίδομα αναπηρίας από το εισόδημα, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν το ΚΕΑ και χαμηλόμισθα ΑμεΑ, ενώ δεν υπολογίζονται από το 2018 στα εισοδηματικά κριτήρια απονομής του οικογενειακού επιδόματος τα αναπηρικά επιδόματα.

* Έχει επεκταθεί η καταβολή του εξωϊδρυματικού επιδόματος αναπηρίας (παρα-τετραπληγίας) και σε όσους πάσχουν από παθήσεις που επιφέρουν τα ίδια αποτελέσματα με την παρα-τετραπληγία.

* Έχει θεσπισθεί η διατήρηση του δικαιώματος καταβολής σύνταξης ή επιδόματος πρόνοιας σε όσους ψυχικά πάσχοντες εργάζονται, στο πλαίσιο της ψυχοκοινωνικής τους αποκατάστασης.

Πλέον, από την 1-1-2019 ανατίθεται στον ΟΠΕΚΑ η αρμοδιότητα χορήγησης όλων των αναπηρικών και διατροφικών επιδομάτων που μέχρι σήμερα χορηγούνται από τους ΟΤΑ. Περίπου 160.000 Άτομα με Αναπηρία σε όλη την χώρα θα λαμβάνουν πλέον τα επιδόματα που δικαιούνται με διαφάνεια και με ενιαίους όρους. Τα επιδόματα, όπως προαναφέρθηκε, θα καταβάλλονται σε σταθερή ημερομηνία, αρχικά ανά 2μηνο και σύντομα κάθε μήνα.

Πώς θα γίνει η μετάβαση
Για τη χορήγηση των προνοιακών παροχών από τον ΟΠΕΚΑ ο κ. Πλιάκης, ακολουθείται το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο και τα ποσά που καταβάλλονται παραμένουν τα ίδια. Σήμερα λαμβάνουν αναπηρικά επιδόματα περίπου 160.000 πολίτες. Από αυτούς λίγο περισσότεροι από τους μισούς έχουν γνωματεύσεις εφ' όρου ζωής. Αυτοί θα ενταχθούν αυτομάτως στις καταστάσεις καταβολής των προνοιακών επιδομάτων από τον ΟΠΕΚΑ.

Το ίδιο θα ισχύσει και για τους υπόλοιπους, που έχουν σε ισχύ γνωμάτευση από ΚΕΠΑ.

Εκκρεμείς Αιτήσεις
- Αιτήσεις που υποβάλλονται έως 31-12-2018 εξετάζονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες των δήμων και από τις αρμόδιες για την απονομή διατροφικού επιδόματος Διευθύνσεις των Περιφερειών της χώρας.

- Εκκρεμείς αιτήσεις κατά την 31-12-2018 διεκπεραιώνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες των δήμων και τις Διευθύνσεις των Περιφερειών με καταληκτική ημερομηνία διεκπεραίωσης 28-2-2019, και εντάσσονται στις επόμενες πληρωμές που θα υλοποιηθούν από τον ΟΠΕΚΑ.

- Η αρμόδια υπηρεσία χορήγησης των προνοιακών αναπηρικών παροχών των Δήμων υποχρεούται μέχρι 31-12-2018 να ειδοποιήσει εγγράφως τους δικαιούχους που μέχρι 31-3-2019 λήγει η ισχύ της γνωμάτευσης της υγειονομικής επιτροπής, για επανυποβολή του αιτήματος χορήγησης των παροχών από τον ΟΠΕΚΑ. Αυτό στη συνέχεια θα γίνεται από τον ΟΠΕΚΑ.

- Ανάλογα θα κινηθούν και οι Διευθύνσεις υγείας και κοινωνικής μέριμνας των Περιφερειών για την καταβολή του διατροφικού επιδόματος.

Η διαδικασία υποβολής των νέων αιτήσεων καθώς και των νέων αιτήσεων για επανάκριση από τα ΚΕΠΑ θα γίνεται πλέον ηλεκτρονικά όπως και στο πιλοτικό. Στις περιφερειακές ενότητες, που δεν υπάρχει ενεργό πιλοτικό, παραλείπεται η συμπλήρωση του ηλεκτρονικού εισηγητικού φακέλου και ο αιτών, μετά την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης, παραπέμπεται στην επιτροπή των ΚΕΠΑ, προκειμένου να καταθέσει εισηγητικό φάκελο και ιατρικά πιστοποιητικά.

Τα επιδόματα θα καταβάλλονται από την 1η του επόμενου μήνα από αυτόν κατά τον οποίο υποβλήθηκε η αίτηση - υπεύθυνη δήλωση μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

Διαδικασία επαναχορήγησης σε προσωρινά ανάπηρους
- Ακολουθείται η ίδια διαδικασία υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης.

- Η συνέχιση καταβολής των προνοιακών αναπηρικών παροχών ανατρέχει στην επόμενη ημέρα της διακοπής του επιδόματος, εάν η ηλεκτρονική αίτηση υποβληθεί εντός τρίμηνου πριν από τη λήξη της απόφασης της προηγούμενης υγειονομικής επιτροπής.

-Η συνέχιση καταβολής των προνοιακών αναπηρικών παροχών ανατρέχει στην 1η του μήνα υποβολής της ηλεκτρονικής, εφόσον υποβληθεί ηλεκτρονική αίτηση εντός εξαμήνου από τη λήξη της απόφασης της προηγούμενης υγειονομικής επιτροπής.

«Τρέχει» το πιλοτικό πρόγραμμα
Με βάση το πιλοτικό πρόγραμμα πιστοποίησης αναπηρίας που ήδη τρέχει σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα, θεσπίστηκε η νέα ηλεκτρονική διαδικασία πιστοποίησης και απονομής, χωρίς να αλλάξει το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο. Τα ποσά που καταβάλλονται παραμένουν τα ίδια.

Η νέα διαδικασία ξεκινάει από την ηλεκτρονική αίτηση του ενδιαφερόμενου στον ΟΠΕΚΑ, συνεχίζεται με τη συμπλήρωση του ηλεκτρονικού εισηγητικού φακέλου αναπηρίας από τον θεράποντα ιατρό και την ηλεκτρονική αποστολή του στην αρμόδια τριμελή υγειονομική επιτροπή των ΚΕΠΑ. Όπως μάλιστα επισημαίνουν από τον Οργανισμό, το ερωτηματολόγιο δεν επηρεάζει σε καμία περίπτωση την κρίση και την απόφαση της υγειονομικής επιτροπής ως προς τη χορήγηση του επιδόματος. Εντός του 2019 το ίδιο πρόγραμμα αναμένεται να επεκταθεί και στο Ηράκλειο Κρήτης και σε πρωτεύουσα νομού της Θεσσαλίας, ενώ σταδιακά θα εφαρμοστεί σε ολόκληρη τη χώρα.

Όσοι ενταχθούν στο πιλοτικό απαλλάσσονται από το παράβολο των 46 ευρώ για εξέταση από τις Υγειονομικές Επιτροπές ΚΕΠΑ.