ροή ειδήσεων

Τα αίτια των πλημμυρών Αφάντου, η υπάρχουσα κατάσταση και προτεινόμενα μέτρα

του Χρήστου Γαμβρούδη


Εισαγωγή

Η φύση δεν εκδικείται ! Εμείς με τις ενέργειες και παρεμβάσεις μας, διαταράσσουμε την ισορροπία της. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Ελλαδικού χώρου.... χρήζουν σημαντικές προκλήσεις στην αειφόρο διαχείριση του Περιβάλλοντος.
Να μάθαμε να σεβόμαστε την φύση-το περιβάλλον γιατί είμαστε ένα κομμάτι της.
Το νερό, οι βροχοπτώσεως, είναι ευλογία, είναι δώρο της φύσης. Αλλά πρέπει να ξέρουμε πως μπορούμε να το αξιοποιήσουμε. Φθάσαμε να θεωρούμε τη βροχή εχθρό μας, ενώ είναι το σπουδαιότερο αγαθό της επιβίωσης μας. Χωρίς φαγητό αντέχουμε. Χωρίς νερό όχι.....

....

Η Νότια Ευρώπη, καθώς και η ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, έχουν αναγνωριστεί ως ευάλωτες περιοχές σε ό,τι αφορά στις επιπτώσεις της ανθρωπογενούς συνιστώσας της κλιµατικής αλλαγής. Τούτο συµβαίνει επειδή οι περιοχές αυτές βρίσκονται στα όρια της ζώνης στην οποία επικρατούν ηµιερηµικές συνθήκες, µε αποτέλεσµα λόγω της κλιµατικής µεταβολής, να επιφέρει δραστικότατες επιβαρύνσεις ιδίως στο ιδατικό ισοζύγιο της Μεσογείου.
Η διακύμανση του κλίματος ενός τόπου οφείλεται στη μείωση ή αύξηση της ηλιακής ακτινοβολίας (θερμότητας) που δέχεται κάθε τόπος στον πλανήτη σε διάφορες εποχές. Η αυξομείωση της θερμότητας με τη σειρά της επιφέρει αλλαγές στις κατευθύνσεις των αερίων μαζών διαταράσσοντας τον καιρό και το κλίμα.
Οι πλημμύρες που προκαλούνται από τις κλιματικές διαφοροποιήσεις έχουν συνήθως αντίστροφη σχέση μεγέθους και συχνότητας.

Η φιλοσοφία για την πρόληψη από καταστροφές, τόσο σε ατομικό όσο και κυρίως σε επίπεδο κρατικού σχεδιασμού, πρέπει να αλλάξει.
Ο σχεδιασμός έργων και κυρίως αντιπλημμυρικών βασίζεται μέχρι σήμερα σε αυτό που «φυσιολογικά» μπορεί να συμβεί στην περιοχή μας. Αυτό, με τα νέα δεδομένα της εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων, πρέπει να αλλάξει. Χρειάζεται νέος σχεδιασμός.
Καιρός να αλλάξουμε όσα νομίζαμε δεδομένα. Πρόσφατα παραδείγματα δικά μας και το τι συμβαίνει σήμερα σε Αμερική και Ευρώπη..
Με δεδομένο το κόστος σε ανθρώπινες ζωές και τις υλικές ζημιές από τα ακραία αυτά καιρικά φαινόμενα που θα είναι όλο και πιο συχνά, είναι νομίζω καιρός να αλλάξουμε νοοτροπία και να αρχίσουμε να βάζουμε στο σχεδιασμό μας σενάρια που παλαιότερα δεν θα θεωρούσαμε πιθανά.

Με την υπάρχουσα κατάσταση στην περιοχή Αφάντου δεν μπορούν να αποφευχθούν:





• Η συσσώρευση μεγάλου όγκου υδάτων στην Εθνική οδό με συνέπεια τις καταστροφικές πλημμύρες σπιτιών και επιχειρήσεων.
• Οι πλημμύρες στις κατοικημένες περιοχές του Αφάντου.
• Οι απρόβλεπτες και ανεξέλεγκτες εκτροπές όγκου νερού, λόγου της εδαφικής σύνθεσης των λόφων Λιπίνοι και Ψαλίδι και της ανεπάρκειας του χειμάρρου Πλατύς, ως φυσικού αποδέκτη.
• Η διάβρωση και η καταστροφή παράκτιων οδών και ακτών - ακτογραμμή.






Τα αίτια των πλημμυρών της περιοχής Αφάντου
Τα αίτια των πλημμυρών της περιοχής Αφάντου οφείλονται πέρα των έντονων κλιματολογικών αλλαγών, στις αλλαγές των χρήσεων γης και σε ανθρωπογενείς παρεμβάσεις σημαντικότερες από τις οποίες είναι:
• Η αστική ανάπτυξη και η άναρχη δόμηση η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη στεγανοποίηση της επιφάνειας του εδάφους κάνοντας το πρακτικά αδιαπέραστο και μη ικανό να απορροφήσει το δυναμικό των βροχοπτώσεων.
• Η μερική ή ολική κάλυψη της κοίτης των χειμάρρων από ανθρώπινες αυθαίρετες ή μη παρεμβάσεις, φερτά υλικά.
• Οι διαστάσεις και το μικρό ύψος των γεφυρών, αγωγών και φρεατίων.
• Η κατασκευή έργων, κυρίως οδικών, εγκάρσια προς την κοίτη και φυσική ροή των υδάτων. π.χ. νησίδα Jersey χωρίς να ληφθούν υπόψη τα κατάλληλα αντιπλημμυρικά μέτρα.
• Οι καθιζήσεις των εδαφών που παρατηρούνται σε περιοχές, λόγω ανθρωπογενών παρεμβάσεων, σύστασης εδάφους. (πχ Λιπίνοι, περιοχή Στρατοπέδων κλπ)
• Αλλαγή ή εκτροπή της κοίτης του χειμάρρου.

Δράσεις
Η Ανάλυση Επικινδυνότητας περιλαμβάνει την αξιολόγηση των πηγών κινδύνου, τον προσδιορισμό των επικίνδυνων περιοχών και την εκτίμηση της τρωτότητας.

Αξιολόγηση των Πηγών Κινδύνου: Η αξιολόγηση των πηγών κινδύνου ξαφνικής πλημμύρας συμπεριλαμβάνει τον προσδιορισμό των ατμοσφαιρικών και μετεωρολογικών παραγόντων της συγκεκριμένης περιοχής που οδηγούν στα ακραία γεγονότα πλημμυρών, την ανάλυση ακραίων γεγονότων βροχόπτωσης, τον χαρακτηρισμό των μετεωρολογικών συνθηκών που προκάλεσαν πλημμύρες στην περιοχή, καθώς και την εκτίμηση της χρονικής και χωρικής μεταβλητότητας των μέγιστων παροχών του ποταμού.


Προσδιορισμός Επικίνδυνων Περιοχών: Η κατανόηση της λειτουργίας ολόκληρου του αντιπλημμυρικού συστήματος και εκτίμηση της έκτασης κατακλυσμού συμπεριλαμβάνει την αξιολόγηση των μορφολογικών αλλαγών και εκτίμηση του φορτίου φερτών υλικών, τον προσδιορισμό των αλλαγών στην πλημμυρική κοίτη ποταμού και την εκτίμηση των εκτάσεων κατακλυσμού βάσει των κατανεμημένων αποτελεσμάτων μοντελοποίησης

Εκτίμηση Τρωτότητας:
Για την κατασκευή του χάρτη τρωτότητας πλημμυρών της περιοχής (συνημμένος) δηλαδή των υαίσθητων περιοχών για την εμφάνιση πλημμυρικών φαινομένων συνδυάστηκαν πληροφορίες και δεδομένα από:

• Την αποτύπωση της πραγματικής κατάστασης της περιοχής (τεχνικά έργα κατά μήκος της Εθνικής οδού, κατάσταση του χειμάρρου-Πλατύς,κατάσταση και επάρκεια των υποδομών-αγωγοί, γέφυρες κλπ).
• Χάρτη κλίσεων εδάφους, ο οποίος δείχνει ότι εκεί που συναντάται το πρόβλημα είναι στις παρυφές των βουνών όπου αλλάζουν απότομα οι κλίσεις και ξεκινούν οι πεδιάδες και όπου το νερό φτάνει με μεγάλες ταχύτητες και συναντά σημαντικές αντιστάσεις, λόγω μορφολογίας ή παρεμβάσεων και έτσι μειώνει απότομα ταχύτητα και αποθηκεύεται επιφανειακά.
• Την υδρολογική (λεκάνες απορροής των όμβριων) και υδρογεωλογική κατάσταση της περιοχής.
• Τον εδαφολογικό Χάρτη της περιοχής.
• Δεδομένα έντασης, διάρκειαςκαι ύψους των βροχοπτώσεων της τελευταίας δεκαετίας.
• Χάρτη χρήσης γης, όπου η κατηγορία της πολύ υψηλής τρωτότητας δόθηκε στους οικισμούς. Η αραιή βλάστηση χαρακτηρίστηκε σαν υψηλής τρωτότητας, οι καλλιέργειες θεωρήθηκαν ότι προσφέρουν κάποιο βαθμό προστασίας, ενώ οι εκτάσεις φυσικής βλάστησης – δασών θάμνων, παρουσιάζουν την μικρότερη τρωτότητα.




Προτάσεις
Άμεσης Ανάγκης
• Διαπλάτυνση και εκβάθυνση του χειμάρρου (ανάντη και κατάντη) Πλατύς ποταμός, φυσικού αποδέκτη όλου του όγκου νερού της λεκάνης απορροής και δημιουργία μικρών έργων κατά μήκος του, κατάντη, για την επιτάχυνση της ροής.
• Αύξηση διαστάσεων των οριζόντωναγωγών με δυνατότητα καθαρισμού,και των φρεατίων απορροής της Εθνικής οδού. Έλεγχος και συνεχής καθαρισμός τους.
• Δημιουργία νέων αγωγών μεταφοράς των υδάτων τουλάχιστον σε 3-4 σημεία (3 αγωγοί x 1m έκαστος, σε κάθε τομή) κάθετοι της Εθνικής Οδού με κατεύθυνση προς την παραλία.
Οι οριζόντιοι θα επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο τον ήδη ανεπαρκή χείμαρρο.
o Έναντι του ξενοδοχείου ΟΑΣΙΣ (υπάρχει ήδη ένας, αλλά μικρός, προς τη θάλασσα) και άλλη προς τον χείμαρρο. Η δεύτερη να αποφευχθεί λόγω της ανεπάρκειας του χειμάρρου.
Εναλλακτικά, μεγάλος 3μ, επισκέψιμος αγωγός, από τον αγροτικό δρόμο-Αγία Ειρήνη, κατάντη της γέφυρας.
o Έναντι του SuperMarκet Παναγιωτά.
o Στο σημείο τομής της Εθνικής Οδού με την οδό προς Αφάντου (υπάρχει τεχνικό έργο παράλληλα του golfπου οδηγεί προς τον χείμαρρο κατάντη-πλατύς ποταμός) ή δημιουργία μικρών λιμνών, για τις μεγάλες ανάγκες του golfσε νερό.
• Πρόχειρο τεχνικό έργο, χωμάτινη τάφρος στον πόδα των Λιπίνων, ώστε με τις υπάρχουσες κλίσεις δεξιά και αριστερά, τα νερά να οδηγούνται, η μία κατεύθυνση προς τον χείμαρρο Πλατύ (υπάρχει αγροτικός δρόμος) και η άλλη δια μέσου υπαρχόντων ακατοίκητων αγροτεμαχίων, στην Εθνική Οδό, ως αναγκαίο κακό το δεύτερο.
• Δημιουργία μικρών ανασχετικών φραγμάτων ανάντη του χειμάρρου (προς Ψαλίδι) για την καθυστέρηση της ροής ή δημιουργία οδών εκτροπής του νερού προς ζώνες υψηλής κατείσδυσης- συντελεστής κατεισδύουσας ποσότητας νερού-(έκταση Golf ή αλλού).
Η αντιπλημμυρική προστασία πρέπει να ξεκινά από τις ορεινές περιοχές, έτσι ώστε να
μετριάζεται το φαινόμενο εν τη γενέσει του.

Κατόπιν σχεδιασμού και μελετών
• Διπλασιασμός του μήκους της παραλιακής γέφυρας. Συνεχής καθαρισμός.
• Λειτουργικό αποχετευτικό δίκτυο όμβριων υδάτων, του δημοτικού διαμερίσματος Αφάντου.
• Να εξεταστεί η δυνατότητα χρησιμοποιήσεως της μεγάλης υπάρχουσας γέφυρας του Golf (στο διάδρομο Νο 1) η οποία είναι ανενεργή ή η δημιουργία μικρών λιμνών εντός του Golf. (Υπάρχουν σε όλα τα γήπεδα του κόσμου, και δέχονται τις ποσότητες νερού).
• Αντιπλημμυρικά έργα περιφερειακά της ανατολικής πλευράς των λόφων Λιπίνοι.
• Μέτρα προστασίας των παράκτιων οδών και ακτών.
• Να συνδυαστεί ο σχεδιασμός έργων αντιπλημμυρικής προστασίας με τη δυνατότητα τεχνητού εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων στις περιοχές όπου μπορεί να γίνει αυτό.

Ρόδος
Χρήστος Γαμβρούδης
Υπ. Διδάκτωρ Υγειονομικής και Περιβαλλοντικής Μηχανικής Πολυτεχνείου Κρήτης
Διπλωματούχος Μηχανικός Ορυκτών Πόρων, Πολυτεχνείου
M. Sc Έλεγχος Ποιότητας και Διαχείριση Περιβάλλοντος
M. Sc Γεωτεχνολογία και Περιβάλλον

rodosblog-xrisostomos.blogspot.gr



Παράπονα Ρόδου

Σχόλια

  1. Ανώνυμος4/3/14 15:05

    Υπάρχουν άξιοι νεοι επιστήμονες, αλλά οι αρμόδιοι κάνουν τα δικά τους ! Έτσι τους συμφέρει !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος4/3/14 15:31

    ...να πνιγήτε όλοι αφού τους ψηφίζεται. Σας αξίζει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος3/6/14 19:22

    Δυστυχώς, ο κόσμος ψηφίζει του συγγενείς, φίλους και..κουμπάρους !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ανώνυμος2/5/21 20:19

    ΟΛΟΙ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΗΣΑΝΤΑΙ ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΚΥΒΕΡΝΑΝΕ ΤΙ ΚΑΛΟ ΗΔΑΜΕΝ ? ΜΟΝΟ ΝΑ ΚΛΑΙΓΟΥΜΑΣΤΕ ΞΕΡΟΥΜΕΝ ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΚΥΒΕΡΝΑ Η ΝΔ ΜΕΤΑ ΟΛΑ ΜΕΛΙ ΓΑΛΑ ΚΑΙ ΔΙΟΡΙΖΟΜΑΝΕ ΚΑΙ ΔΕ ΜΙΛΟΥΜΕΝΕ. ΕΛΛΑΣ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟΝ ΣΟΥ. ΝΑ ΖΗΣΕΙ Ο ΠΟΝΤΟΣ ΚΙ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ !

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Οι απόψεις των διαχειριστών μπορεί να μην συμπίπτουν με τα άρθρα.
Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.
Κακόβουλα σχόλια αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.
Η ευθύνη των σχολίων βαρύνει νομικά τους σχολιαστές.
Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.
Όποιος θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.
Ενδιαφέροντα σχόλια σε όλα τα μέσα μας μπορεί να γίνουν αναρτήσεις.
Περισσότερα στους όρους χρήσης.

όλα τα νέα στο email σας

Get new posts by email:
παράπονα Ρόδου

επικοινωνήστε

δώσε δύναμη στη φωνή σου,
κάνε τα παράπονα στον δήμαρχο,
κατήγγειλε ότι βλάπτει την κοινωνία,
διέδωσε τις πιο σημαντικές ειδήσεις,
μοιράσου χρήσιμες συμβουλές,
στείλε μας το δικό σου άρθρο
και δημοσίευσε ότι θέλεις
στο paraponarodou@gmail.com
ή συμπλήρωσε την φόρμα

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *