Πολιτική για τον τουρισμό ή τουρίστες στην πολιτική;

Γράφει η Μίκα Ιατρίδη

Δύο είναι οι μεγαλύτερες πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας. Ο Τουρισμός και η Ναυτιλία. Αποτελούν διαχρονικά τους βασικούς πυλώνες...
της οικονομίας μας με επιδόσεις που, αναμφίβολα, εντυπωσιάζουν. Ο Τουρισμός και η Ναυτιλία θα μπορούσαν να αποτελέσουν την ατμομηχανή για την επανεκκίνηση της οικονομίας μας και να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για να αλλάξει η ψυχολογία στην αγορά.

Θα περίμενε κανείς ότι μια τέτοια διαπίστωση, κοινή σε όλες τις αναλύσεις, θα ήταν γνωστή στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και ειδικά στο οικονομικό επιτελείο, το οποίο ψάχνει εναγωνίως να βρει έσοδα για να καλύψει, τελικά, τις δικές του αστοχίες.

Θα περίμενε κανείς ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα προσπαθούσε να ενισχύσει, τουλάχιστον, τους δυο αυτούς πυλώνες της οικονομίας μας και να εφαρμόσει στοχευμένες πολιτικές για την ανάπτυξη τους. Βέβαια, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ όχι μόνο δεν έκανε απολύτως τίποτα προς αυτήν την κατεύθυνση, αντίθετα κατήργησε τα αντίστοιχα υπουργεία Τουρισμού και Εμπορικής Ναυτιλίας για να επαναφέρει το δεύτερο κουτσουρεμένο και χωρίς τη δυνατότητα ουσιαστικών παρεμβάσεων.

Με άλλα λόγια, ενώ υπήρχε η δυνατότητα να έχουμε υπουργεία τύπου «μιας στάσης" για αυτούς τους δυο βασικούς τομείς της οικονομικής μας δραστηριότητας, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ επέλεξε να προκαλέσει διοικητική σύγχυση και ασάφεια τόσο στην τουριστική όσο και τη ναυτιλιακή αγορά.

Ταυτόχρονα, τόσο με την πολιτική που εφάρμοσε με το Μνημόνιο Ι, όσο και με την πολιτική που πρόσφατα ανακοινώθηκε στα πλαίσια του Μεσοπρόθεσμου προγράμματος, συνεχίζει τα ίδια καταστροφικά αποτελέσματα, τόσο για τον Τουρισμό όσο και τη Ναυτιλία.

Σε ότι αφορά τον Τουρισμό, τα νησιά μας είναι τα τελευταία χρόνια μεταξύ των δημοφιλέστερων τουριστικών προορισμών ενώ, ταυτόχρονα, έχει αναπτυχθεί μια εξόχως ανταγωνιστική επιχειρηματική τουριστική κουλτούρα, η οποία έχει βοηθήσει τη Δωδεκάνησο να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες που έχουν παρουσιαστεί τα τελευταία δυο χρόνια.

Δυστυχώς, όμως, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με την πολιτική της δείχνει ότι δεν αντιλαμβάνεται πως δρούμε σε ένα εξόχως ανταγωνιστικό περιβάλλον και στο πλαίσιο της οριζόντιας φορομπηχτικής πολιτικής που εφαρμόζει βάζει η ίδια τη θηλιά στο τουριστικό μας προϊόν και ουσιαστικά κλείνει την στρόφιγγα των εσόδων για το ίδιο το κράτος.

Αλήθεια, ποιο είναι το ύψος των εσόδων από τον Τουρισμό; Από τα πρόσφατα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος οι εισπράξεις από τον Τουρισμό το 2010 ανήλθαν σε 9,6 δισ. ευρώ από 10,4 δισ. ευρώ το 2009 και 11,6 δισ. ευρώ το 2008.

Για να δοθεί μια τάξη μεγέθους, τα έσοδα από τον Τουρισμό το 2010 υπερβαίνουν κατά 3,2 δισ. τα οικονομικά μέτρα ύψους 6,4 δισ. ευρώ (νέοι φόροι, μειώσεις μισθών, συντάξεων, φοροαπαλλαγών, κλπ) που θα επιβάλλει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ για το 2011, προκειμένου να καλύψει την αποτυχία την πολιτικής της.

Συνεπώς, ο Τουρισμός πράγματι αποτελεί μια πλουτοπαραγωγική πηγή η αξιοποίηση της οποίας πιθανότατα να ελάφρυνε το λογαριασμό που στέλνει, πάλι, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και, από τα μέχρι τώρα ανακοινωθέντα, και τους άνεργους.

Όμως το ΠΑΣΟΚ δεν λαμβάνει μέτρα για τον Τουρισμό. Και αυτό γίνεται με ευθύνη κυρίως του Υπουργείου Οικονομικών και όχι του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Και αυτό γιατί η ανταγωνιστικότητα του τουριστικού μας προϊόντος εξαρτάται, βασικά, και από την τιμή με την οποία αυτό προσφέρεται.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ επιμένει στους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές. Η Ν.Δ. από την αρχή, από το Ζάππειο Ι είχε προτείνει τη μείωση του ΦΠΑ για τον Τουρισμό, το ΠΑΣΟΚ όμως έκανε το μισό βήμα και προχώρησε στη μείωση του ΦΠΑ στο 6,5% μόνο για τις διανυκτερεύσεις.

Ακόμα και έτσι, η κίνηση αυτή χαιρετήθηκε ως ένα θετικό βήμα. Όμως, ο Τουρισμός δεν αφορά μόνο τις διανυκτερεύσεις, αφορά το σύνολο των τουριστικών υπηρεσιών. Και στο θέμα αυτό, προς το παρόν, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κωφεύει και επί της ουσίας μειώνει τις όποιες πιθανότητες υπήρχαν για την παροχή τουριστικού προϊόντος σε ανταγωνιστική τιμή.

Επιπλέον, ανακοίνωσε ότι προχωρά και στην εγκληματική επιλογή της μετάταξης του κλάδου της εστίασης στον υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ, 23%, όταν στις ανταγωνίστριες ευρωπαϊκές - μεσογειακές χώρες ο αντίστοιχος συντελεστής κυμαίνεται μεταξύ 5 και 7%. Δίνει, δηλαδή το τελειωτικό κτύπημα στην ανταγωνιστικότητα και την ελκυστικότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος.

Απέναντι στις ολέθριες επιλογές της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, η Ν.Δ. έγκαιρα, αλλά και πρόσφατα με το Ζάππειο ΙΙ, πρότεινε τη μείωση του ΦΠΑ στο 4,5% για όλο το τουριστικό πακέτο, ώστε να αλλάξει η ψυχολογία της αγοράς και να προκληθεί ένα δημιουργικό σοκ. Γιατί, προφανώς δεν μπορούμε να βασίζουμε την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού μας προϊόντος σε γεγονότα άσχετα με τον Τουρισμό, όπως οι πρόσφατες εξελίξεις στις χώρες της βορείου Αφρικής.

Παράλληλα, θα μπορούσε η κυβέρνηση να λάβει και άλλα μέτρα για τον Τουρισμό, μη δημοσιονομικού χαρακτήρα όπως, μεταξύ άλλων:

Τη δημιουργία υπηρεσιών μιας στάσης για την ίδρυση τουριστικών επιχειρήσεων, ένα είδους φαστ τρακ, ειδικά σε επιχειρήσεις που σκοπεύουν να δραστηριοποιηθούν σε μικρά νησιά.

Την αποσαφήνιση του πλαισίου λειτουργίας εταιρειών που διαχειρίζονται θαλάσσια μέσα αναψυχής και θαλάσσια σπορ.

Τη διερεύνηση δυνατοτήτων για την αξιοποίηση παραλιών με την απόδοση τους στην τοπική αυτοδιοίκηση, με έμφαση, πάλι, στα μικρά νησιά.

Τον ουσιαστικό εξορθολογισμό του θεσμικού πλαισίου που διέπει το θαλάσσιο τουρισμό και τα επαγγελματικά σκάφη. (Εδώ θα πρέπει να επανεξεταστεί και το θέμα των τελών ελλιμενισμού που είναι πολύ υψηλά σε σχέση με τη γειτονική Τουρκία και την Κροατία).

Είναι αλήθεια ότι ο ελληνικός τουρισμός εμφανίζει διαχρονικά μια σημαντική δυναμική. Ήδη για το Μάιο του 2011 παγιώνεται μια τάση αύξησης των αφίξεων τουριστών κατά 10% περίπου, με τη Ρόδο να εμφανίζει αύξηση της τάξης του 16%, μένει μόνο να δούμε αν η αύξηση αυτή θα έχει αντίστοιχο αντίκτυπο και στην αύξηση του κύκλου εργασιών και των εσόδων.  

Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να επενδύσουμε σε αυτήν τη δυναμική. Και η επένδυση αυτή μπορεί να γίνει μόνο όταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αποφασίσει να αφουγκραστεί την αγορά και να πάρει τα φορολογικά, κυρίως, μέτρα που θα καταστήσουν το τουριστικό μας προϊόν εξόχως ανταγωνιστικό. Μόνο έτσι υπάρχει η πιθανότητα να αυξηθούν τα έσοδα και να αποδώσουν οι, όποιες, προσπάθειες που καταβάλλονται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού.

Η Ν.Δ. από την αρχή παρουσίασε μια ολοκληρωμένη πρόταση για τον Τουρισμό με έμφαση ακριβώς στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της τουριστικής επιχειρηματικότητας και τον αντίστοιχο περιορισμό του φαινομένου της εποχικότητας.

Γιατί μόνο έτσι μπορούν να αυξηθούν τα έσοδα. Γιατί μόνο έτσι μπορούμε να έχουμε τουριστική ανάπτυξη. Γιατί με συνολική προσέγγιση και εφαρμογή των αναγκαίων πολιτικών σε όλες τις παραμέτρους της τουριστικής δραστηριότητας μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τις απεριόριστες δυνατότητες της πατρίδας μας. Με λίγα λόγια, να έχουμε πολιτική για τον Τουρισμό και όχι τουρίστες στην πολιτική.