Πολιτική Ευθύνη [Άρθρο-Παρέμβαση]

Άρθρο του Μιχαήλ-Κωνσταντίνου Α. Πλατή, υποψηφίου Δημοτικού Συμβούλου Ρόδου (Δημοτική Περιφέρεια Αρχαγγέλου), με την παράταξη ΡΟ.ΔΗ του κ. Χατζή Χατζηευθυμίου...








Πολιτική Ευθύνη

χρὴ λέγειν τὰ καίρια
ὅστις φυλάσσει πρᾶγος ἐν πρύμνῃ πόλεως
οἴακα νωμῶν, βλέφαρα μὴ κοιμῶν ὕπνῳ.

πρέπει σύμφωνα τα λόγια
νάχη με τους καιρούς εκείνος που απ' την πρύμνα
το τιμόνι κρατόντας κυβερνάει μια χώρα,
δίχως ν' αφήνη ο ύπνος να του κλη το μάτι·

Αισχύλος, Επτά επί Θήβας στ. 1-3
(Μτφ: Ι.Ν. Γρυπάρη. Οι τραγωδίες του Αισχύλου, Εστία, Αθήνα 2001)

Υπάρχει στο βάθρο της Δημοκρατίας μια έννοια που, θέλοντας και μη, υποχρεούμαστε να ενστερνιστούμε αφού δεν έχει ακόμα θεμελιωθεί κάποιο σύστημα, δομή, φορέας, τόσο ισχυρός και αδιατάρακτος που να εξασφαλίζει την ουσία βασικών δικαιωμάτων σε οποιαδήποτε περιοχή του Πλανήτη. Τα κεκτημένα ήταν, είναι και θα είναι, κατ’ουσίαν, πεδία διεκδικήσεων και αντίστασης, διαπραγμάτευσης και συμφωνιών, επίθεσης-άμυνας… πολέμου. Η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών αποδεικνύει περίτρανα, δυστυχώς, την ως άνω αλήθεια. Το πώς ακόμα και πολύ ευκατάστατοι πολίτες, καί στις πλουσιότερες χώρες της Ευρώπης, αισθάνονται αυτή την πίεση της επερχόμενης αβεβαιότητας, είναι, πέρα από τη δεινή κατάσταση του Ευρωπαϊκού Νότου και ασφαλώς της Ελλάδας, μια περαιτέρω ισχυρή προς όλους μας πρόσκληση για πολιτική εγρήγορση και μαχητικότητα. 

Ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά διακήρυξε πως όποιος μπορεί να ζει μόνος του είναι ή θηρίο ή θεός (Αριστοτέλους Πολιτικά 1252b-29), αλήθεια που σημαίνει ότι η συμβίωση είναι ο μόνος δρόμος ύπαρξης. Και συμβίωση σημαίνει συμμετοχή, σημαίνει κρίση, στοχασμό, αυτοκυριαρχία, λόγο. Ετούτα οδηγούν στην γνώση των γύρω πραγμάτων, στην επίγνωση των συνεπειών αποφάσεων-προτιμήσεων σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο· στην αυτοκυριαρχία, που αποτελεί δύναμη ελευθερίας, εσωτερικής και εξωτερικής. Η Δημοκρατία είναι πολίτευμα κατ’ εξοχήν υπηρετικό της Ελευθερίας αλλά χρειάζεται άγρυπνους φρουρούς και λειτουργούς, που είναι η συνείδηση και η κρίση των πολιτών. Πρέπει να έχουμε γνώση των πραγμάτων, να έχουμε κριτική σκέψη· πρέπει να την διατυπώνουμε. Κανείς δεν δικαιούται να μας στερήσει αυτή την υποχρέωση, ούτε εμείς οι ίδιοι. Ειδικά σε καιρούς όπου πρέπει να διατυπωθεί ξεκάθαρα η λαϊκή εντολή, που θα δοθεί εξουσία για πολλά χρόνια σε κάποιους ώστε να εκπροσωπούν το λαό πρέπει αυτή η λειτουργία να γίνεται εντονότερη. Τούτος ο Τόπος είναι από τα αρχαία χρόνια ποτισμένος με αυτό το πνεύμα. Ακόμα και στις Εκκλησιές συναζόταν το Εκκλησίασμα υπό τους ιερείς του, για να εκλέξει επιτρόπους, διακόνους, ιερείς ακόμα και επισκόπους(την ώρα που δεν τηρούνται οι προϋποθέσεις του διαλόγου και της ανοιχτής διερεύνησης-π.χ κληρικολαϊκές συνελεύσεις- θεολόγοι σήμερα παίρνουν πολλές φορές από άμβωνος την πρωτοβουλία να προτρέπουν το πλήρωμα να μην έχει λόγο στα εκκλησιασικά πράγματα της ενορίας του και να ανέχεται διευθετήσεις κλειστών θηρών· αυτές οι πρακτικές θυμίζουν Αιγυπτιακό Ιερατείο και όχι κοινωνία προσώπων). Οι δημοκρατικές όμως συνήθειες, σε πείσμα όσων λυσσαλέα τις πολέμησαν και τις πολεμούν, προβάλλοντας το κίβδηλο επιχείρημα μιας άλογης αυθεντίας, επιβιώνουν και αναφύονται ακόμα κι εκεί όπου πολλοί δεν θα το περίμεναν…

Θα πει κανείς «τι δουλειά έχουμε τώρα να λέμε για πολιτεύματα και συμμετοχικές θεωρίες τη στιγμή που με χαίνοντα οικονομικά, υλικοτεχνικά, διοικητικά προβλήματα και νομικά ζητήματα, έχουμε ως τόπος και Χώρα αναδυθεί σε έναν αγώνα δρόμου ώστε να καλύψουμε τεράστια κενά ώστε να φθάσουμε στα ευρωπαϊκά επίπεδα; Δεν πρέπει να μας καθοδηγήσουν ειδικοί; τεχνοκράτες; γνώστες;»…Ο Πλάτων, ολιγαρχικός κατά πολλούς -μεγάλη συζήτηση- στον Γοργία(460e-461a), φθάνει στο συμπέρασμα ότι ένας δημόσιος άνδρας, σε δημοκρατικά πολιτεύματα, δεν χρειάζεται ειδίκευση σε καμία πρακτική τέχνη(επιστήμες), αλλά πρέπει να είναι οπωσδήποτε εφοδιασμένος με γερές ηθικές αρχές (A.E.Taylor, Πλάτων, σ. 145). Η απάντηση είναι πέρα από προφανής: όπως οι επιστήμες και οι ειδικεύσεις υπηρετούν τον άνθρωπο, έτσι και οι επιστήμονες και κάθε είδους ειδικοί, δια των γνώσεών τους, υπηρετούν το κοινωνικό σύνολο, την πολιτεία, την ανθρωπιά. Κι αυτά προβιβάζονται χάρη στα οράματα, στις ιδέες, στις αξίες, στις οποίες όλοι έχουμε υποχρέωση να μετέχουμε· όλοι δικαιούμαστε να συμβάλλουμε. Η πολιτική λοιπόν ανήκει σε όλους και όχι σε ολίγους, που συπεριφέρονται ως οιονεί επαγγελματίες της πολιτικής σκηνής. Οι ίδιοι πάντα και απαράλλακτοι διαχειριστές της τύχης μας; με παρόμοιες εξαγγελίες, με παρόμοιες πρακτικές, παρόμοιες ή όμοιες τακτικές· υποσχέσεις ανεκπλήρωτες, μετατόπιση ευθυνών, αδιαφορία πολλές φορές και απαξίωση όποιου δεν διαμαρτύρεται με ισχυρή φωνή κ.α.; Θα τα ανεχόμαστε;

Ο Πολίτης πρέπει να ακούει και να ελέγχει, να κρίνει και να τοποθετείται: να μην εκποιεί την ανοχή του σε προεκλογικά πυροτεχνήματα, σε δημόσια έργα της τελευταίας στιγμής που έπρεπε να γίνουν παλαιότερα ή που δρομολογήθηκαν από άλλους και τα «ιδιοποιούνται» άλλοι· να μην πιστεύει υποσχεσιολογίες για εξυπηρετήσεις και σε βαρύγδουπες παρουσιάσεις ειδημόνων–επιστημόνων που, δια της τεχνικής μεγαλοσύνης τους, θα διασώσουν την πόλη ως μυθικοί θεόσταλτοι μάγοι(J.R.R. Tolkien, Ατέλειωτες Ιστορίες, Ίσταροι). Πρόσφατα εθεάθη στον Αρχάγγελο Τοπικός Πρόεδρος και υποψήφιος να κάνει τον συνοδηγό σε όχημο γεμάτο πίσσα, υποδεικνύοντας στους εργάτες ποιες λακκούβες(τετραετίας ίσως, πάντως όχι «χθεσινές») θα καλυφθούν· επιβλέποντας ίσως αν γίνεται σωστά η δουλεια; Ο Πολίτης πρέπει να διακρίνει ξεκάθαρα το πολιτικό ήθος του κάθε υποψηφίου, πολύ δε περισσότερο όσων έχουν διοικήσει τον Τόπο. Η διάκριση αυτή επιτυγχάνεται μέσα από την κριτική εξέταση έργων και λόγων, υποσχέσεων και απολογιών και έμπρακτης ανάληψης ευθύνης. Πρέπει να αποκηρύσσεται με έμφαση κάθε γενικόλογη αναφορά του τύπου «αναλαμβάνω την πολιτική ευθύνη». Έμπρακτη ανάληψη ευθύνης σημαίνει όχι απλώς το προσωπικό πολιτικό κόστος του υπευθύνου ηγέτη που απέτυχε· σημαίνει πράξεις όπως η παραίτηση και η, αφ’ εαυτού, πρόσκληση του κύριου θεσμικού οργάνου ελέγχου, δηλαδή της Δικαιοσύνης.

Ας κρίνουν οι πολίτες. Ποιοι δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους ως πολιτικοί ηγέτες οσάκις είχαμε μεγάλες καταστροφές που μπορούσαν να προληφθούν; Πλημμύρες; άχτιστες εδώ και δεκαετίες γέφυρες; μαρίνες που δεν τελειώνουν; εθνικά οδικά δίκτυα ανολοκλήρωτα εδώ και χρόνια (που δυστυχώς είναι παράγοντας ατυχημάτων); άναρχη δόμηση; κακή απορρόφηση κονδυλίων; ελλιπή μέτρα πρόληψης πυρκαγιών; π.χ. κακή υποστήριξη της ΕΤΑΙΠΡΟΦΥΚΑ; γι’ αυτό το τελευταίο ενθυμείται κανείς τις πύρινες προτροπές της παράταξης του κ. Κουσουρνά να γίνει αποδεκτή η δίμηνη σύμβαση αλλά και τις υποσχέσεις πολλών τοπικών αρχόντων ότι το θέμα θα λυθεί θετικά. Ποια παράταξη υποστηρίζουν σήμερα οι τότε υποσχόμενοι τ. άρχοντες; Άλλο θέμα ως παράδειγμα: η μείωση των εδρών εκπροσώπησης του Αρχαγγέλου σε δύο. Η τελευταία απογραφή του 2011, συμπεριέλαβε και τους παρεπιδημούντες, δηλαδή τους ξένους επισκέπτες με αποτέλεσμα να ωφεληθούν ως προς την εκπροσώπηση περιοχές που έχουν περισσότερα ξενοδοχεία και καταλύματα, άσχετα αν ο μόνιμος πληθυσμός στη δημοτική περιφέρεια Αρχάγγελου είναι μεγαλύτερος από άλλη γειτνιάζουσα περιφέρεια. Τι έκαναν οι τότε ιθύνοντες της παρατάξεως του κ. Κουσουρνά που τώρα εντάσσονται σε άλλη παράταξη που διεκδικεί το Δήμο; Μίλησαν; Αντέδρασαν; Ενημέρωσαν τον κόσμο; Διαδήλωσαν;…Απλά έστειλαν επιστολές όταν ήταν πια αργά. Ω της πολιτικής ευθύνης και της αγωνιστικότητας ! Μακρύς ο κατάλογος όσων είναι δυνατόν να αναφερθούν. Ο πολίτης πρέπει να κρίνει, επιβάλλεται να ιδεί…

Θεωρώ ότι η πορεία, οι πράξεις του υποψηφίου Δημάρχου κ. Χατζή Χατζηευθυμίου έχουν δείξει το πολιτικό του ήθος: ότι ο ίδιος καί αφουγκράζεται καί προσέχει καί πράττει καί καινοτομεί καί λογοδοτεί (συγχωρήστε μου την εμφατική επανάληψη). Οι προϋποθέσεις που τίθενται εδώ και από τη δική μου πλευρά είναι τα ως άνω, παράλληλα δε η σθεναρή απαξίωση οποιασδήποτε διεκδίκησης ή απαίτησης διαδικασίας ορισμένων-εφόσον υπάρξουν- εις βάρος της κοινωνίας των πολιτών, εις βάρος του Τόπου μας. Απαιτείται η σταθερή προσήλωση στο όραμα όχι απλά μιας καλής διαχείρισης αλλά της με κάθε τρόπο ανάδειξης του Τόπου, χωρίς φανφάρες και υπέρμετρες εξαγγελίες κολοσσιαίας μορφής(πολλά ακούγονται).

Η εξουσία, όπως διακηρύσσει ο Συνέσιος Κυρηναϊκής (5ος μ.Χ. αι.), αποτελεί έργο κοπιώδες και όχι απόλαυση· φροντίδα και όχι τρυφή· υπεύθυνη υπηρεσία και όχι ανεξέλεγκτη αρχή· κηδεμονία που αρμόζει σε πατέρα και όχι αυταρχισμό που ταιριάζει σε τύραννο· είναι ασπίδα που προοικονομεί και όχι εξουσία που δεν καθορίζεται πάντα από από το λόγο της κοινότητας (Λόγος περί βασιλείας). Ας είναι το όραμα και το ήθος, το δίκαιο και η αλήθεια οι ουσιαστικές βάσεις της πολιτικής μας πράξης. Όλα τα άλλα μπορούμε ως κοινωνία πολιτών να τα συνδημιουργήσουμε.

Με ευθύνη
Πλατής Μιχαήλ-Κωνσταντίνος,
Φιλόλογος-Ιστορικός,
Αρχάγγελος Ρόδου, 06 Μαΐου 2014.


Παράπονα Ρόδου