Η βιομηχανία λειψάνων και κειμηλίων

Το δάκτυλο του άπιστου Θωμά, το παιδικό δόντι του Ιησού, οι δέκα κάρες του Ιωάννη του Βαπτιστή, το μπαστούνι που κρατούσε ο Μωυσής, το πιάτο στο οποίο ο Αβραάμ τάισε τους αγγέλους.


Το 1395, ο Γάλλος ευγενής Seigneur d’ Anglure, έφθασε μετά από μακρύ ταξίδι στη Ρόδο και κατέγραψε σ’ ένα διάσημο οδοιπορικό του που διαβάστηκε πολύ στην Ευρώπη, τα λείψανα και τα κειμήλια που βρίσκονταν μόνο στο ναό του Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστή: «Μας έδειξαν έναν μπρούτζινο σταυρό, που είναι ξακουστός διότι έγινε από τη λεκάνη με την οποία ο Χριστός ένιψε τα πόδια των Αποστόλων. Έπειτα μας έδειξαν το δεξί χέρι του Αγίου Βαρθολομαίου και ένα πλούσιο αραχνοΰφαντο σεντόνι που ύφανε με τα χέρια της η Αγία Ελένη. Επίσης ένα αγκάθι από το στεφάνι του μαρτυρίου του σωτήρα μας Ιησού Χριστού, ασημωμένο. Αυτό το ξερό αγκάθι, μπουμπουκιάζει μια φορά το χρόνο, κάθε μεσημέρι Αγίας Παρασκευής.»

Το 1432, ο απεσταλμένος του Βασιλιά της Γαλλίας Bernandon de la Brocquiere, επισκέφθηκε την Αγία Σοφία στη Κωνσταντινούπολη. Στην αφήγηση του ενημερώνει τον Βασιλιά ότι «στην Αγία Σοφία μου έδειξαν τον έναν από τους χιτώνες του Χριστού, τη λόγχη που τον κέντησε στο πλευρό και το καλάμι που του έβαλαν οι Ρωμαίοι στο χέρι κατά τη διαπόμπευση. Επίσης είδα τη σχάρα που ψήθηκε ο Άγιος Λαυρέντιος και μια σκαλιστή κρήνη, όπου ο Αβραάμ τάισε τους τρεις αγγέλους, πριν αυτοί αφανίσουν τα Σόδομα και τα Γόμορα. Στο ναό του Παντοκράτορα μας έδειξαν την πλάκα που είχε πελεκήσει ο Νικόδημος για τον τάφο του, πάνω στην οποία απέθεσε το σώμα του Χριστού μετά την αποκαθήλωση. Πάνω στην πλάκα υπήρχαν πετρωμένα τα δάκρυα της Παναγίας για τον γιό της. Στο ναό των αγίων Αποστόλων, μας έδειξαν την κολώνα πάνω στην οποία είχαν δέσει τον Χριστό όταν τον μαστίγωσαν μπροστά στον Πόντιο Πιλάτο.»


Οι δύο αυτοί περιηγητές δεν πρόλαβαν να δουν όλα τα κειμήλια που υπήρχαν στην Κωνσταντινούπολη, αφού στους διάφορους ναούς υπήρχε επίσης ένα δηνάριο από τα τριάκοντα με τα οποία δωροδοκήθηκε ο Ιούδας, ένα από τα καρφιά με τα οποία είχαν καρφώσει τον Ιησού στον Σταυρό, καθώς και το ποτισμένο με ξύδι σφουγγάρι το οποίο ο Ρωμαίος στρατιώτης του είχε βάλει στη μύτη. Τα ιερά αυτά κειμήλια έχουν χαθεί στις μέρες μας, τη θέση τους όμως έχουν πάρει άλλα που δεν αναφέρονται σε παλιότερες μαρτυρίες, όπως ζώνη της Παναγίας και τα δώρα που έκαναν οι μάγοι στον μικρό Χριστό στη φάτνη. Και τα δύο είναι στο Άγιο Όρος και συχνότατα εκτίθενται σε εκκλησίες και επετείους, προκαλώντας συρροή πιστών.

Το 1204 που οι σταυροφόροι κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη, άρχισαν να μεταφέρουν στη Δύση καραβιές ολόκληρες από δήθεν άγια λείψανα και ιερά αντικείμενα, τα οποία μοσχοπουλούσαν στις εκκλησίες τους. Ανάμεσα τους ένα παιδικό δόντι του Ιησού, τη ράβδο με την οποία ο Μωυσής είχε χτυπήσει τον βράχο για να βγάλει νερό, την πέτρα πάνω στην οποία κοιμήθηκε ο Ιακώβ, το μπράτσο του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή με το οποίο βάφτισε τον Χριστό στον Ιορδάνη, ένα κομμάτι του χιτώνα που φορούσε ο Χριστός στον Μυστικό Δείπνο, καθώς και το δάκτυλο του άπιστου Θωμά με το οποίο ακούμπησε τις πληγές του Ιησού.



Ο Κυριάκος Σιμόπουλος, κάνοντας μια ενδελεχή έρευνα και καταγραφή λειψάνων και κειμηλίων, ανακάλυψε ότι σε διάφορες εκκλησίες του χριστιανικού κόσμου υπάρχουν 26 κάρες του Αγ. Ιουλιανού, 10 κάρες του Ιωάννη του Βαπτιστή, 6 του Αγ. Ανδρέα, 37 σώματα του Αγ. Παγκρατίου, 6 κάρες και αμέτρητα χέρια και πόδια του Αγίου Ιγνατίου, αν και σύμφωνα με το συναξάρι ο Άγιος Ιγνάτιος καταβροχθίστηκε από άγρια θηρία. Τελειώνω με μια ενδιαφέρουσα ιστορία αντιπαράθεσης του Αγίου Όρους με την εκκλησία της Μόσχας. Το 1614, ο Τσάρος Μιχαήλ Α’ ζήτησε από την μονή Βατοπεδίου δανεική την κάρα του Χρυσοστόμου, για να μπορέσουν να την προσκυνήσουν οι Ορθόδοξοι υπήκοοι του. Οι Βατοπεδινοί ζήτησαν 2000 ρούβλια, τα πήραν κι έστειλαν τη νεκροκεφαλή. Ο Τσάρος δεν την επέστρεψε ποτέ και περηφανευόταν μάλιστα ότι πήρε ένα λείψανο πρώτης γραμμής πολύ φθηνά. Οι Βατοπεδινοί τότε, ισχυρίστηκαν ότι επειδή ήξεραν τι απατεώνας ήταν ο Τσάρος, δεν του έστειλαν το αυθεντικό λείψανο αλλά μια άσχετη νεκροκεφαλή. Δεν ξέρω αν με καταλαβαίνετε…

Μία σταγόνα ιστορία με την υπογραφή του Δημήτρη Καμπουράκη