Πάθος για την Ελλάδα

Φωτογραφίες: Δημήτρης Βλάικος


Λίγες μέρες μετά τα εγκαίνια της νέας του φωτογραφικής έκθεσης στην Κοπεγχάγη, ο πρίγκιπας Νικόλαος μιλάει για κάτι που ξεκίνησε ως χόμπι και εξελίχθηκε σε μια προσωπικη αναζητηση.

Την ώρα που μπήκα στην Αθηναϊκή Λέσχη, Εγγλέζα στο ραντεβού μου για τη συνέντευξη με τον πρίγκιπα Νικόλαο, εκείνος είχε φτάσει ήδη πριν από εμένα και άκουγε προσεκτικά τις οδηγίες του φωτογράφου του «Κ», Δημήτρη Βλάικου. Η συνάντησή μας με τον δευτερότοκο υιό του Κωνσταντίνου και της Άννας-Μαρίας πραγματοποιήθηκε λίγες ημέρες προτού αναχωρήσει για την Κοπεγχάγη, όπου την 1η Μαρτίου εγκαινιάστηκε έκθεση με δικές του καλλιτεχνικές λήψεις.

Τίτλος της «Celestial Choreography» (Ουράνια Χορογραφία) και πρωταγωνιστής ο ελληνικός ουρανός, με όλα του τα εκρηκτικά ή νηφάλια χρώματα. Είναι η τέταρτη φορά που παρουσιάζει δική του δουλειά από το 2015, μετά τους Christie’s στο Λονδίνο, την Ντόχα στο Κατάρ και το Hellenic Museum στη Μελβούρνη.

Παρατηρώντας τον από μακριά την ώρα της φωτογράφισης, διέκρινα αυτή τη χαριτωμένη αμηχανία που έχουν όσοι βρίσκονται συνήθως πίσω από τον φακό και αναγκάζονται να σταθούν για λίγο μπροστά του. Ακούγεται περίεργο για έναν άνθρωπο που έχει πρωταγωνιστήσει σε χιλιάδες δημοσιεύματα από τα γεννοφάσκια του, ως μέλος μιας βασιλικής οικογένειας. Και όμως, υπήρχε ένα είδος ντροπαλοσύνης, που το αντιμετώπιζε προτάσσοντας το χιούμορ και απευθύνοντας τον λόγο στον πρόεδρο της Λέσχης, Κυριάκο Κουκουλομάτη, ο οποίος έχει χρηματίσει υπασπιστής του πατέρα του, και έτσι τον γνωρίζει από την παιδική του ηλικία.

Καθίσαμε σε μια ήσυχη γωνιά και αρχίσαμε να κουβεντιάζουμε. Ευγενής, ντυμένος κομψά, αλλά όχι επιτηδευμένα, μιλούσε τα ελληνικά με άνεση και ακρίβεια, χωρίς ίχνος προφοράς, αν και καμιά φορά φαινόταν να διστάζει ελάχιστα μέχρι να διαλέξει την κατάλληλη λέξη. «Η φωτογραφία μπήκε στη ζωή μου από πολύ νεαρή ηλικία, όταν η μητέρα μου μου έκανε δώρο μια μηχανή Olympus. Στα πρώτα μου βήματα ως ερασιτέχνης είχα εντυπωσιαστεί από τον θείο μου, τον Χουάν Κάρλος, που ήταν λάτρης του φακού και αγαπούσε πολύ να τραβά πορτρέτα, κάτι που έκανα κι εγώ. Η αλήθεια είναι πάντως ότι εκπαιδεύτηκα με τα παλαιά μοντέλα, που απαιτούσαν ρυθμίσεις και κάποια γνώση του αντικειμένου. Πολύ αργότερα, η σύζυγός μου Τατιάνα παρατήρησε πόσο μου άρεσε η φωτογραφία ως χόμπι και μου έκανε δώρο μια ψηφιακή μηχανή. Εκείνη με ενθάρρυνε να προχωρήσω».



Arrival (Άφιξη). Τα σύννεφα φιγουράρουν συχνά στις λήψεις του.



Η πατρίδα από κοντά

Και πώς πέρασε από τα πορτρέτα στα τοπία; «Πολλές φορές αισθάνομαι την ανάγκη να αφήνω το βλέμμα μου να περιπλανιέται στον ευρύ ορίζοντα, μακριά από το αστικό περιβάλλον, που είναι γεμάτο από οπτικά εμπόδια. Θυμάμαι πάντοτε ένα ρητό: όταν βρισκόμαστε στην απέραντη φύση, κάνουν διακοπές τα μάτια μας. Είχαμε πάει μαζί με τη γυναίκα μου ένα ταξίδι στην Αριζόνα, που έχει εκπληκτικά τοπία. Εκεί λοιπόν ένιωσα ότι θα ήθελα να τα απαθανατίσω με τον φακό μου. Πέραν του αν τα κατάφερα ή όχι, αυτή η προσπάθεια με έκανε να νιώσω πληρότητα. Περνούσα ολόκληρες ώρες με τη μηχανή στο χέρι. Τότε συνειδητοποίησα ότι αυτή η ενασχόληση λειτουργεί ως μεγάλη πνευματική και ψυχική κάθαρση. Η αίσθηση εντάθηκε ακόμα περισσότερο όταν εγκατασταθήκαμε μόνιμα πια στην Αθήνα με την Τατιάνα και άρχισα να φωτογραφίζω εδώ».

«Για μένα που μεγάλωσα στο εξωτερικό και άκουγα συνέχεια για την Ελλάδα, αλλά ήμουν μακριά της», συνεχίζει ο Νικόλαος, «την είχα μέσα μου σε ένα ιδεατό επίπεδο. Και, όταν ήρθαμε πια να μείνουμε, βίωσα από κοντά τους ανθρώπους, τη φύση, το εκπληκτικό της φως, και δεν απογοητεύτηκα καθόλου. Για να επανέλθω στη φωτογραφία, πάντως, δεν είναι τυχαίο πως από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα καλλιτέχνες, ποιητές, διανοητές, συγγραφείς έχουν σταθεί στη μοναδικότητά του. Αυτό το φως μού έδωσε το κίνητρο, το πάθος να συνεχίσω. Αυτή την ομορφιά που έζησα ήθελα να τη μοιραστώ».

Με τους Έλληνες που παλεύουν

Υπήρχε μια καθοριστική εμπειρία στην Ελλάδα, που έδωσε στον πρίγκιπα Νικόλαο προνομιακή θέση προς τον ελληνικό ουρανό και την απεραντοσύνη του πελάγους. Έγινε σύμβουλος του ΔΣ της δραστήριας οργάνωσης Axion Hellas, που συσπειρώνει εθελοντές, φορείς και οργανώσεις. Στόχος της είναι να βοηθά τους ακρίτες στη θάλασσα ή και στη στεριά, κοινότητες απομακρυσμένες από το κέντρο να αποκτήσουν πρόσβαση στην υγεία, στην εκπαίδευση, στον αθλητισμό και στην ψυχαγωγία. Επίσης, συμβάλλουν στη βελτίωση των υποδομών μέσα από δωρεές. Μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα, εκατοντάδες εθελοντές με δεκάδες φουσκωτά σκάφη έχουν κάνει οργανωμένες αποστολές σε μικρά νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου.

«Είναι μια καταπληκτική πρωτοβουλία, χάρη στην οποία έχω ζήσει πολύ συγκινητικές στιγμές στους τόπους όπου πήγαμε, έχω γνωρίσει μοναδικούς Έλληνες που στηρίζουν την πατρίδα μας στους ώμους τους. Η υποδοχή που μας επιφυλάσσουν έχει απίστευτη θέρμη. Κάθε φορά που τους συναντώ, παίρνω τόση δύναμη». Του ζητώ να μου διηγηθεί ένα περιστατικό: «Φοράμε όλα τα μέλη της οργάνωσης τις ίδιες μπλούζες. Σε ένα νησί, με σταματά ένας ηλικιωμένος. “Έλα δω, γιατρέ μου”, μου λέει. “Δεν είμαι γιατρός”, του απαντώ. “Δεν πειράζει, μορφωμένος δείχνεις. Έλα εδώ, παιδί μου, να σου πω». Και μου λέει τον πόνο του. Ε, δεν μπορεί να μη σε αγγίξει».



Ethereal Abstraction II. Έργο μεγάλων διαστάσεων από την έκθεση στη Δανία.



Αυθεντικά χρώματα, αυθεντική φύση

Παρά τον μεγάλο φόρτο στις αποστολές, βρίσκει χρόνο να τραβά φωτογραφίες εν πλω και στη στεριά. Πολλές από τις λήψεις που συμπεριέλαβε στην έκθεση της Κοπεγχάγης προέρχονται από το Αιγαίο και το Ιόνιο. «Ορισμένοι θεωρούν ότι τα χρώματα των φωτογραφιών μου είναι τόσο εντυπωσιακά, που έχω επέμβει με τεχνικά μέσα. Και όμως, είναι η αυθεντική και ανέγγιχτη αποτύπωση της φύσης, αρκεί να έχεις υπομονή και τύχη. Και τώρα που θα συμπεριλάβω αυτές τις εικόνες στην έκθεση στο Rundetårn (Στρογγυλός Πύργος), που βρίσκεται στο κέντρο της πρωτεύουσας της Δανίας, νιώθω μεγάλη χαρά».




Ο πρίγκιπας Νικόλαος πειραματίστηκε πολύ με τα υλικά πάνω στα οποία εκτύπωνε τις λήψεις του. «Στην αρχή χρησιμοποιούσα το fine art paper. Αναζητούσα όμως μια λευκή επιφάνεια και σκέφτηκα το ξύλο της σημύδας. Και μετά, μου ήρθε στο μυαλό το μάρμαρο της Θάσου, ένα καθαρά ελληνικό υλικό. Με βάση μια νέα τεχνική, καταφέραμε να κάνουμε εκτυπώσεις σε μάρμαρο πάχους ενός πόντου. Ορισμένα εξ αυτών, επειδή έχουν διαφάνεια, τα έχω μετατρέψει σε κυτία φωτός. Στη Δανία θα έχω δεκάδες έργα, αρκετά εκ των οποίων μεγάλων διαστάσεων, εκτυπωμένα σε αλουμίνιο. Το οικοδόμημα που θα φιλοξενήσει το αφιέρωμα είναι ιστορικό και είναι μεγάλη τιμή για μένα να μεταφέρω στην Κοπεγχάγη το ελληνικό φως του ουρανού. Για μένα είναι σαν ερωτικές επιστολές προς την πατρίδα μου και την ομορφιά της».

Ανανεώσαμε το ραντεβού μας για την Αστυπάλαια, την Τήλο, τη Χάλκη και το Καστελόριζο, όπου θα γίνει η επόμενη αποστολή της Axion Hellas, στις αρχές Απριλίου, στην οποία θα συμμετάσχω για πρώτη φορά ως δημοσιογράφος. «Είναι ένα ταχύρρυθμο μάθημα πατριδογνωσίας, που θα το θυμάστε για πάντα», μου είπε προτού αποχαιρετιστούμε. ■