Κοιλάδα των Πεταλούδων της Ρόδου: Φύση και ζωή σε πλήρη αρμονία

Πηγή εικόνας: petaloudesrodou.weebly.com

Ρόδος. Το τέταρτο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας και το ένατο της Μεσογείου. Ανήκει στο νησιωτικό σύμπλεγμα της Δωδεκανήσου και βρέχεται από το Αιγαίο Πέλαγος. Αναφορές για το νησί της Ρόδου υπάρχουν στην ιστορία, τη μυθολογία, τη βιολογία και τη γεωγραφία. Τόπος πλούσιος με αξιοθέατα πολυάριθμα. Από την Ακρόπολη της Λίνδου και την Παλιά Πόλη μέχρι το ενυδρείο και την Κοιλάδα των Πεταλούδων, το νησί αποτελεί έμβλημα της νησιωτικής Ελλάδας. Ο λόγος σήμερα για την παγκοσμίου φήμης “Κοιλάδα των Πεταλούδων“.

Ο διεθνούς φήμης βιότοπος έχει καταστεί αντικείμενο μελέτης και έρευνας επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων. Η Κοιλάδα έκτασης 600 στρεμμάτων βρίσκεται 5 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του χωριού Θεολόγος και 26 χιλιόμετρα από την πόλη της Ρόδου, εντάσσεται στη δημοτική ενότητα των Πεταλούδων στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού και έπειτα από ενδελεχείς έρευνες περί καταλληλότητας υποδομών ανήκει στο δίκτυο Natura 2000, που αποτελεί ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας των ειδών και των ενδιαιτημάτων τους, ακρογωνιαίο λίθο προστασίας των οικοσυστημάτων. Πρόκειται για μια μικρή, σκοτεινή, πευκόφυτη κοιλάδα στην έκταση της οποίας συναντά κανείς καταρράκτες, μικρές λίμνες με νούφαρα, σκιερά μονοπάτια, κελαριστά ρυάκια, ξύλινα γεφυράκια, πλατάνια, μυρτιές, πικροδάφνες, κισσούς και φυσικά το ρεύμα που τη διασχίζει. Η γραφικότητα όλων αυτών, απαράμιλλη.

Η παράδοση δε θα μπορούσε παρά να κρύβει μια ενδιαφέρουσα ιστορία. Η κοιλάδα βρίσκεται κοντά στο μοναστήρι της Καλόπετρας και ονομαζόταν Πελεκάνος, όνομα ενός δούλου του Αλέξανδρου Υψηλάντου, η κόρη του οποίου έπασχε από φυματίωση και ο Υψηλάντης την έφερε στην περιοχή για να αναρρώσει στο θερμό κλίμα του τόπου. Έκτισε τη μονή της Καλόπετρας το 1782 πάνω στα ερείπια του παλαιότερου μοναστηριού ορίζοντας τον δούλο, φύλακά του. Η κόρη αγάπησε το δούλο, οι αντιρρήσεις όμως του πατέρα της είχαν ως αποτέλεσμα την αυτοκτονία του δούλου από τη θλίψη. Με τον τρόπο αυτό ο τόπος πήρε το όνομα του.Πηγή εικόνας: Rhodes.gr

Οι κορμοί των δέντρων μόλις που διακρίνονται μιας και μυριάδες πεταλούδες κοιμούνται στις σκιερές πλευρές τους καθώς και γύρω από τις ρίζες. Οι κορμοί παίρνουν έτσι χρώμα γκρι, μα σαν οι πεταλούδες πετάξουν, το πορτοκαλί χρώμα του εσωτερικού των φτερών τους σχηματίζει ένα τεράστιο μαγευτικό σύννεφο. Οι νυχτοπεταλούδες πάλι πετώντας κατά σμήνη μοιάζουν να σχηματίζουν με το καφεκόκκινο χρώμα τους εκρήξεις στο χρώμα του χώματος και της φωτιάς. Αξίζει, ωστόσο να σημειωθεί πως πολλά είδη πεταλούδων τείνουν να εκλείψουν, γεγονός που απορρέει από τις επιπτώσεις του ολοένα και αυξανόμενου τουρισμού.



Προς τέρψιν θεάματος πολλοί επισκέπτες χτυπούν τα χέρια τους ή κόβουν μικρά κλαδάκια για να δουν τις πεταλούδες να πετούν. Άγνωστο στο ευρύ κοινό είναι, όμως, πως μέσω του χτυπήματος παράγονται υπέρηχοι, παρόμοιοι με εκείνους των νυχτερίδων με αποτέλεσμα οι πεταλούδες να αισθάνονται απειλή και να προσπαθούν να ξεφύγουν. Μια προσπάθεια που είτε τις οδηγεί σε θάνατο από το σοκ, είτε σε εξάντληση ή ακόμα και σε συντριβή τους πάνω σε βράχους και δέντρα. Παράλληλα, εκτός από τη ζωή, ο θόρυβος είναι άκρως επιζήμιος και για την αναπαραγωγή τους. Πέραν τούτου η παραμονή τους στην Κοιλάδα δεν είναι μόνιμη. Εμφανίζονται γύρω στα μέσα Ιουνίου, ενώ το Σεπτέμβριο αναχωρούν για άλλα κλίματα προς επιβίωση. Συνεπώς, οι επισκέπτες έχουν χρέος να κινούνται αργά κατά τη διάρκεια της διαδρομής δίχως να τις ενοχλούν. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες το είδος πεταλούδας που φιλοξενείται κυρίως στην κοιλάδα είναι το Panaxia Quadripunctaria.

Το οικολογικό ενδιαφέρον του οικοσυστήματος είναι τεράστιο, γι αυτό και εξειδικευμένο προσωπικό σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Αθηνών και Πατρών για ”το καθεστώς της ειδικής διαχείρισης” μεριμνούν για τη συντήρηση, την εξέλιξη και τη διενέργεια ασφαλών ερευνών του βιότοπου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η δημιουργία μικρών φραγμάτων, η εφαρμογή συστημάτων ανακύκλωσης και γεωτρήσεων ενάντια στην ανομβρία των τελευταίων ετών και προς την ομαλή λειτουργία της κοιλάδας. Η αισθητική ανάδειξη του χώρου καθώς και η εξασφάλιση βέλτιστων συνθηκών διαβίωσης της πεταλούδας επιτυγχάνεται μέσω δεντροφυτεύσεων και αποπεράτωσης του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, που στεγάζεται σ’ ένα από κατάλληλα διαμορφωμένα κτίρια του 1930 και αποτελεί τον πυρήνα της περιβαντολλογικής εκπαίδευσης και επιστημονικής έρευνας των τοπικών οικοσυστημάτων. Ο επισκέπτης ανηφορίζοντας φτάνει στη μονή της Καλόπετρας, σε ύψος που προσφέρει θέα σε ολάκερη την κοιλάδας, το νησί της Σύμης και τα βουνά της Μικράς Ασίας.

Ο άνθρωπος είναι μέρος του οικοσυστήματος. Η φύση είναι το σπίτι του και οι ομορφιές της ανεξάντλητες. Χρέος του είναι λοιπόν να το σέβεται, να το φροντίζει, να το θαυμάζει για να μπορεί και αυτό με τη σειρά του να του χαρίζει απλόχερα τα δώρα του, θεμέλια της ίδιας της ζωής.

Πηγή εικόνας: visitgreece.gr

Πηγή εικόνας: airmagazine.grΠηγή εικόνας: newsbeast.gr

Πηγές:
visitgreece.gr
Rhodes.gr

Σύνταξη κειμένου: Γιούλη Αμπαρτζόγλου

Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου