ΑΝΔΡΙΑΣ, το ατμόπλοιο που πέρασε κι από Ρόδο και Κάρπαθο όμως βυθίστηκε στη Φαλκονέρα

Από την Κάρπαθο τέτοιες ημέρες του Αυγούστου 1948 περνούσε ένα πλοίο που ίσως το θυμούνται πια μονάχα οι παλιοί κι αυτοί δεν έχουν κανένα λόγο να το μνημονεύουν. Πρόκειται για το ΑΝΔΡΙΑΣ το οποίο ναυπηγήθηκε το 1893, από την Belfast Steamship Company, στην Αγγλία και ονομάσθηκε Magic.

Το ατμόπλοιο ήταν 1627 τόνων, ταχύτητας 17 κόμβων και για την εποχή ήταν μεγάλο, είχε μήκος 95 μέτρων. Στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, χρησιμοποιήθηκε ως πλωτό νοσοκομείο. To 1918 άλλαξαν την ονομασία του σε Classic.

To 1924 πουλήθηκε στη City of Cork Steam Packet Co. To χειμώνα εκτελούσε δρομολόγια μεταξύ Fishguard-Cork και το καλοκαίρι έκανε κρουαζιέρες στη Σκωτία. Αυτή την περίοδο μετονομάστηκε Killarney, που ήταν το όνομα ενός καταπράσινου μέρους της Ιρλανδίας.

Από το 1939 κι έως το τέλος του Β’ παγκόσμιου πόλεμου, παρέμεινε δεμένο. Η προτελευταία ονομασία του ήταν «SS ΑΤΤΙΚΙ».

Το 1948 ονομάστηκε ΑΔΡΙΑΣ» για λογαριασμό της εταιρείας Epirotiki Lines SA, του Γ. Ποταμιάνου κι εκτελούσε δρομολόγια μεταξύ Θεσ/νίκης- Πειραιώς- Κρήτης- Ρόδου και Χίου και σε αυτά τα δρομολόγια έπιανε και το λιμάνι της Καρπάθου. Μάλιστα στην ημερήσια εφημ. Ροδιακή υπήρχε σχετική διαφήμιση τέτοιες ημέρες, Αύγουστος 1948.εφημερίδα Ροδιακή, 7.8.1948

Στις 6 Οκτωβρίου 1951 και ώρα 4:25 πρωινή, το ατμόπλοιο ΑΝΔΡΙΑΣ που είχε αποπλεύσει από Χανιά για Πειραιά, προσέκρουσε στη Φαλκονέρα, που ήταν αποτέλεσμα των σφοδρών ανέμων που επικρατούσαν στη περιοχή, συνεπεία της παρεκκλίσεως της πορείας του. Η πρόσκρουση ήταν βίαιη, και αμέσως το σκάφος άρχισε να γεμίζει νερά.

Ο πλοίαρχος Φωκάς, εξέπεμψε αμέσως σήμα κινδύνου και διέταξε την καθέλκυση των λέμβων και την αποβίβαση των επιβατών σε απόκρυμνο σημείο του νησιού, με την καθοδήγηση των μελών του πληρώματος. Παρά τη σφοδρή κακοκαιρία η αποβίβαση στέφθηκε με επιτυχία, αν και πληροφορίες έκαναν λόγο για απώλεια ενός ατόμου. Σύμφωνα, με το λιμεναρχείο Χανίων στο ατμόπλοιο «Αδρίας» επιβιβάστηκαν από Χανιά 235 επιβάτες, από Ρέθυμνο 80 και από το Ηράκλειο 223.Σύνολο 538 επιβάτες.

Πλήρης διάσωση του ΑΝΔΡΙΑΣ, γράφει ο Γρηγόρης Καρταπάνης στον taxydromos.gr

Η προσάραξη του πλοίου ΑΝΔΡΙΑΣ στη βραχονησίδα Φαλκονέρα στις 6/10/1951 αποτελεί, νομίζω χαρακτηριστική περίπτωση ψύχραιμης αντίδρασης σε απρόσμενο συμβάν υψηλής επικινδυνότητας, με αποτέλεσμα την πλήρη διάσωση των επιβαινόντων.

Το εν λόγω ατμόπλοιο άνηκε στην ναυτιλιακή εταιρία Ηπειρωτική του Γ. Ποταμιάνου και ήταν από εκείνα που αγοράστηκαν τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση για την επανασύσταση της ελληνικής ακτοπλοΐας. Αν και σχετικά παλιό, ναυπηγημένο στο Μπέλφαστ το 1893 (στο ναυπηγείο του Τιτανικού) ήταν ένα ιδιαίτερα κομψό σκαρί από τα μεγαλύτερα του ακτοπλοϊκού στόλου της εποχής και εξυπηρετούσε το δρομολόγιο Πειραιά – Κρήτης. Λίγο μετά τις 4 τα ξημερώματα της 6ης Οκτωβρίου 1951, κατά την επιστροφή του στον Πειραιά προσάραξε στην βραχονησίδα Φαλκονέρα.

Οι καιρικές συνθήκες θεωρούνταν δυσμενείς με δυνατή γραιγοτραμουντάνα αλλά και περιορισμένη ορατότητα. Ο καπετάνιος για να αντιμετωπίζει καλύτερα τον έντονο κυματισμό κατεύθυνε το πλοίο προς τη διεύθυνση του ανέμου ώστε να παρακάμψει από την ανατολική της πλευρά την Φαλκονέρα, σε ένα σημείο που όπως γνωρίζουν οι ναυτικοί παρατηρείται αυξημένος συνδυασμός κυμάτων και ρευμάτων.

Προφανώς, λόγω του δυνατού αγέρα το σκαρί ξέπεσε προς την νησίδα και δεν υπολογίστηκε επακριβώς η απόσταση του φάρου της που βρίσκεται προς τα δυτικά με αποτέλεσμα το πλοίο να προσαράξει σε αυτή. Ο δυνατός θόρυβος της επαφής του σκάφους στα βράχια αναστάτωσε τους επιβαίνοντες και ο αξιωματικός της γέφυρας, εκείνη την ώρα, επιχείρησε να το αποκολλήσει και μάλλον άρχισε να το καταφέρνει.

Τότε ο πλοίαρχος, αντιλαμβανόμενος την κρισιμότητα της κατάστασης πήρε το τιμόνι στα χέρια του και προτίμησε την ασφαλή προσάραξη στα αβαθή αποκλείοντας την πιθανότητα βύθισης του καραβιού του. Πράγματι το Αδρίας είχε προσαράξει με σιγουριά, σχεδόν εφαπτόμενο στις απότομες ακτές της Φαλκονέρας, όπως δείχνουν χαρακτηριστικά φωτογραφίες από το συμβάν.

Το πρυμνιό τμήμα του πλοίου σχεδόν ακουμπάει στα βράχια ενώ η πλώρη μισοβυθίστηκε σε βαθύτερα νερά. Με ασφάλεια διεκπεραιώθηκαν ένας – ένας στη στεριά όλοι οι επιβαίνοντες ως το πρωί, καθώς λειτουργούσε ο φωτισμός στο πλοίο και προσπάθησαν όπως – όπως να απαγκιάσουν με ότι ρουχισμό πρόλαβαν να πάρουν μαζί τους, έως ότου προσεγγίσουν άλλα πλοία που ήδη είχαν ειδοποιηθεί, με τον ασύρματο, μόλις έγινε η προσάραξη.

Η φουρτούνα όμως εμπόδιζε την προσέγγιση των καραβιών που προσέτρεξαν, καθιστώντας αδύνατη την καθαίρεση λέμβων και τον απεγκλωβισμό των ναυαγών. Για αυτό επιλέχτηκε ένας υπήνεμος ορμίσκος στην άλλη πλευρά της νησίδας, όπου οι ναυαγοί έπρεπε να διανύσουν μια επίπονη διαδρομή ένα και πλέον χιλιόμετρο, πάνω στα βράχια. Και πάλι με ψυχραιμία και οργάνωση, υπερπήδησαν κι αυτό το εμπόδιο κι ως τις πρώτες μεταμεσημβρινές ώρες είχαν ανεβεί στα πλοία διάσωσης όλοι οι επιβαίνοντες (εκτός από μια άτυχη γυναίκα που όπως λέγεται γλίστρησε κατά την επιβίβαση) επιβάτες και πλήρωμα(538 και 78 αντίστοιχα).

Τις επόμενες μέρες καταβλήθηκαν προσπάθειες για την διάσωση του πλοίου αλλά οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όπως και οι καρχαρίες που εμφανίστηκαν, σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής απέτρεψαν τις προσπάθειες των δυτών και των συνεργείων για εντοπισμό των ρηγμάτων και την αποκατάστασή τους αν αυτή ήταν δυνατή. Οπως αποδείχτηκε δυστυχώς η ναυαγιαίρεση δεν ευοδώθηκε, αφού οι ζημιές ήταν εκτεταμένες και συνυπολογίζοντας την παλαιότητα του πλοίου κρίθηκε οικονομικά ασύμφορη, με το Αδρίας να θεωρηθεί ως «ολική απώλεια».

Το παραπάνω γεγονός δείχνει ότι με ψύχραιμη και συγκροτημένη αντίδραση, έστω και με δυσμενείς συνθήκες, είναι δυνατόν να επιτευχθεί η πλήρης διάσωση, που κάτω από άλλες συμπεριφορές, ίσως να προέκυπτε ιδιαίτερα οδυνηρός αριθμός απωλειών.

8.8.2022

Καρπαθιακά Νέα