Telegraph: Τα πιο πολυσύχναστα νησιά της Ευρώπης για διακοπές – και οι εναλλακτικές τους

Σε όλη τη Μεσόγειο, οι ανησυχίες για τον υπερτουρισμό έχουν φτάσει στο αποκορύφωμά τους τα τελευταία δύο χρόνια. Τόσο η εμφανής απουσία επισκεπτών κατά τη διάρκεια της πανδημίας όσο και οι συζητήσεις για μια πιο βιώσιμη ανασυγκρότηση είναι πλέον μακρινές αναμνήσεις: τώρα φαίνεται ότι το μόνο που θέλουν οι άνθρωποι είναι να απολαύσουν τη στιγμή τους στον ήλιο.

Στα πιο δημοφιλή νησιά της Ευρώπης, αυτό ασκεί πίεση στους πόρους και τις υποδομές, καθώς το νερό γίνεται σπάνιο, οι δρόμοι είναι γεμάτοι και τα σκουπίδια συσσωρεύονται. Ωστόσο, οι τουρίστες συνεχίζουν να έρχονται.


Στην Ισπανία, όπου ο τουρισμός αντιπροσωπεύει το 15,6% του συνολικού ΑΕΠ σύμφωνα με στοιχεία του World Travel & Tourism Council, τα έσοδα του κλάδου αυξήθηκαν κατά 36% σε σχέση με το 2019 κατά τους πρώτους εννέα έως έντεκα μήνες του 2024, παρά τις ευρέως δημοσιευμένες αντιτουριστικές διαμαρτυρίες. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Which? Travel, αυτή η αμφιλεγόμενη διάκριση ανήκει στη Ζάκυνθο, όπου υπάρχουν 150 τουρίστες για κάθε κάτοικο.

Παρακάτω, η Τelegraph τα πιο πολυσύχναστα νησιά της Ευρώπης και μερικές από τις πιο ήσυχες εναλλακτικές τους.

Yπερτουρισμός

Ρόδος

Το νυχτερινό θέρετρο του Φαληρακίου, με τα φώτα της νύχτας έχει κεντρική θέση: εδώ γεννήθηκε η φήμη του νησιού ως τόπου σκληρής ζωής και φθηνού αλκοόλ, και τώρα 3,5 εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο καταφθάνουν εδώ αναζητώντας ένα κομμάτι του παραδείσου της ηδονής (δηλαδή 26 για κάθε κάτοικο). Τα κρουαζιερόπλοια αγκυροβολούν επίσης στο λιμάνι της πόλης της Ρόδου, αυξάνοντας ακόμη περισσότερο τον τουρισμό. Αυτό οδήγησε στην κατάταξή της ως τη δεύτερη πιο πολυσύχναστη πόλη της Ευρώπης από την ιστοσελίδα ενοικίασης διακοπών Holidu.co.uk, η οποία επεξεργάστηκε τα στοιχεία αφίξεων από την Euromonitor International και κατέταξε το Ντουμπρόβνικ στην πρώτη θέση του πίνακα.



Μαγιόρκα

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Which?, η Μαγιόρκα είχε τις περισσότερες διανυκτερεύσεις στην Ευρώπη το 2023, με περισσότερες από 51 εκατομμύρια. Το 2024, το αεροδρόμιο της Πάλμα δέχτηκε 7% περισσότερους επισκέπτες από ό,τι το προηγούμενο έτος, και ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί ξανά το 2025. Μεταξύ των συνεπειών είναι ένα νέο πρόβλημα κυκλοφορίας το καλοκαίρι, με τα ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα να φράζουν τον περιφερειακό δρόμο γύρω από την Πάλμα και τα δαιδαλώδη δρομάκια της υπαίθρου κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Στη συνέχεια, υπάρχει η έλλειψη στέγης για τους ντόπιους, με περίπου το ένα τρίτο όλων των ακινήτων να χαρακτηρίζονται ως δεύτερες κατοικίες.Photo by Stefan Kunze on Unsplash

Ίμπιζα

Ο αριθμός των ετήσιων επισκεπτών στην Ίμπιζα έχει σχεδόν διπλασιαστεί από το 2001, σύμφωνα με τη μη κερδοσκοπική οργάνωση Ibiza Preservation. Με περισσότερα από τρία εκατομμύρια διανυκτερεύσεις ετησίως, σε σύγκριση με έναν πληθυσμό μόλις 160.000 κατοίκων, το νησί έχει χάσει μεγάλο μέρος των αγροτικών εκτάσεών του και έχει την υψηλότερη ποσότητα αποβλήτων ανά κάτοικο από όλα τα νησιά των Βαλεαρίδων. Η οργάνωση ισχυρίζεται ότι μόνο το 4% των τροφίμων που καταναλώνονται είναι τοπικής παραγωγής, ενώ η καταστροφή των χωραφιών και των δασών έχει οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιών. Το νερό είναι επίσης σπάνιο, αν και προς το παρόν δεν υπάρχουν περιορισμοί για τους τουρίστες. Στις 15 Ιουνίου, θα ξεκινήσουν οι φετινές διαμαρτυρίες κατά του υπερτουρισμού στην πόλη της Ίμπιζα, στο πλαίσιο μιας εθνικής εκστρατείας.

Μάλτα

Μπορεί να μην έχει την ίδια προβολή στο Instagram με τις Βαλεαρίδες ή τα ελληνικά νησιά, αλλά η Μάλτα βρίσκεται σε μια πιο ήσυχη μάχη με τον υπερτουρισμό. Το 2022, είχε ήδη τον όγδοο υψηλότερο αριθμό τουριστών ανά κάτοικο στον κόσμο, σύμφωνα με το worlddata.info, και το 2024, ο αριθμός των επισκεπτών αυξήθηκε κατά σχεδόν 20% σε ετήσια βάση. Κτίζονται περισσότερα ξενοδοχεία και το νησί θα πρέπει να προσελκύσει σχεδόν πέντε εκατομμύρια τουρίστες ετησίως για να τα γεμίσει μέχρι το 2027. Ωστόσο, η Μάλτα και οι γείτονές της ήδη δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν αυτούς που έρχονται. Το 2023, οι κάτοικοι παραπονέθηκαν στην εφημερίδα The Times of Malta για «ασφυκτική δυσοσμία, κυκλοφοριακό χάος και διπλό πάρκινγκ» στην πρωτεύουσα της νήσου, τη Βαλέτα, και σε μερικά από τα πιο πολυσύχναστα θέρετρα.Photo by Mike Nahlii on Unsplash

«Οι ανεξερεύνητοι»

Dugi Otok

Η Κροατία αντιμετωπίζει πρόβλημα υπερτουρισμού, με περισσότερα από 20 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις ετησίως. Ωστόσο, μόνο το 0,005% περίπου από αυτές αφορούν αυτό το μυστικό (αν και όχι ακριβώς αφανές) σημείο κοντά στην ακτή της Ζαντάρ. Ίσως αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η μικρή πρωτεύουσά του, Sali, δεν διαθέτει τη γοητεία ή τα επιβλητικά μνημεία των πιο γνωστών παραθαλάσσιων πόλεων της χώρας (αυτό όμως αντισταθμίζεται από το λιμάνι του, που είναι γεμάτο με βεράντες με σκιές από σορμπέ και περιβάλλεται από ελαιόδεντρα 700 ετών).

Παντελλερία

Αυτό το νησί στα ανοικτά της Σικελίας δεν είναι εντελώς έρημο. Αλλά παρόλο που ο πληθυσμός του διπλασιάζεται το καλοκαίρι, αυτό σημαίνει ότι λιγότεροι από 15.000 άνθρωποι εξερευνούν τη λίμνη του κρατήρα, τις θερμές πηγές και τα μονοπάτια με το άρωμα των βοτάνων (σε σύγκριση με τα 3,6 εκατομμύρια που συρρέουν κάθε χρόνο στο Κάπρι). Υπάρχει και πολιτισμός: ο παραδοσιακός τρόπος συγκομιδής των σταφυλιών για τα διάσημα κρασιά της Παντελλερίας έχει καταχωρηθεί στον κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

Σαμοθράκη, Ελλάδα

Για κάθε Μύκονο ή Σαντορίνη, υπάρχει ένα πιο δυσπρόσιτο ελληνικό νησί όπου οι τουρίστες είναι λιγοστοί. Μεταξύ αυτών είναι η Σαμοθράκη στο βόρειο Αιγαίο, προσβάσιμη με το καλοκαιρινό πλοίο από τη Λήμνο (ή όλο το χρόνο από την Αλεξανδρούπολη στην ηπειρωτική χώρα) και με μια υγιή αναλογία τουριστών προς κατοίκους 0,5 προς 1, σύμφωνα με έρευνα του προγράμματος «Sustainable Samothraki». Δεν υπάρχουν πολυτελή ξενοδοχεία, μόνο μερικά τρίαστερα στη βόρεια ακτή, ανάμεσα στα απότομα βράχια και τα ορμητικά νερά του φαραγγιού Φονιάς και τις αρχαίες κολόνες του Ιερού των Μεγάλων Θεών, που κάποτε ήταν έδρα μιας μυστηριακής λατρείας που προσέλκυε αξιωματούχους από όλη την περιοχή.

Πόρτο Σάντο, Πορτογαλία

Μερικές φορές πρέπει να ξεφύγεις από τη Μεσόγειο για να αποφύγεις τα πλήθη και αυτό το νησί βρίσκεται στον Ατλαντικό, 90 λεπτά με το φέρι από τη μεγάλη αδελφή του, τη Μαδέρα.
Γνωστό στους Πορτογάλους τουρίστες για τις αμμώδεις παραλίες και τις ήσυχες παραθαλάσσιες πόλεις, δεν έχει ακόμη γίνει δημοφιλές στον υπόλοιπο κόσμο, παρά το γεγονός ότι η Μαδέρα είναι η τέταρτη πιο επισκέψιμη περιοχή της Πορτογαλίας. Χωρίς να θεωρείται άξιο των δικών του επίσημων στατιστικών, το Πόρτο Σάντο υπολογίζεται ότι δέχεται περίπου 20.000 επισκέπτες το μήνα το καλοκαίρι. Η άμμος είναι το κύριο αξιοθέατο εδώ: υπάρχει μια υπέροχη αμμουδιά μήκους 9 χιλιομέτρων στην ομώνυμη παραλία του Πόρτο Σάντο, καθώς και μια σειρά από ήσυχες παραλίες με ομπρέλες.