Γράφει ο Χρήστος Σδούκος, μέλος της Νησιωτικής Πολιτικής του Κινήματος Δημοκρατίας
Το 2023 μετά τις μεγάλες φωτιές στη Ρόδο, για να εξυπηρετηθεί το αφήγημα της κυβέρνησης ότι υπάρχουν και χειροτέρα, επιστρατεύτηκε μια προπαγάνδα σύγκρισης αναμεσά στα αποτελέσματα των πυρκαγιών της Ρόδου με αυτά μιας αντίστοιχης φωτιάς στο μακρινό Μάουι της Χαβάης.
Είναι γεγονός, ότι το καταπράσινο νησί του Ειρηνικού με τα ξύλινα σπίτια του παραδοσιακού οικισμού της Lahaina, είχε σοβαρότερες επιπτώσεις αφού περισσότεροι από 100 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και περίπου 10.000 έχασαν τα σπίτια τους.
Τα δύο νησιά, αν και σε πολύ διαφορετικούς κλιματικούς χώρους με διαφορετική οικιστική ανάπτυξη και ρυμοτομία, έχουν πολλά κοινά μεταξύ τους αλλά και μια σημαντική διαφορά.
Μάουι – Ρόδος παράλληλες διαδρομές, διαφορετικές κατευθύνσεις
Tο Μάουι, είναι το δεύτερο μεγαλύτερο σε έκταση νησί της Χαβάης και φτάνει τα 1.883 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Έχει πληθυσμό 165.000 κατοίκους, τρίτο μεγαλύτερο από τα νησιά της πολιτείας, μετά από το Οάχου και τη Χαβάη. Έχει τουριστική επισκεψιμότητα, που φτάνει τα 3 εκατομμύρια τουρίστες το χρόνο . Στο Μάουι υπάρχουν πάνω από 16.000 καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, Οπότε μπορούμε να μιλάμε για περίπου 35-40 χιλιάδες κλίνες και οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις στο νησί διαθέτουν περίπου 25.000 κλίνες. Ο τουρισμός αποδίδει περίπου το 25% του ΑΕΠ, αποτελώντας την πιο σημαντική πηγή εσόδων.
Η Ρόδος, από την άλλη, έχει έκταση 1.401 τετραγωνικά χιλιόμετρα και ο πληθυσμός το 2021 ήταν 125.000 κάτοικοι, φέρνοντας το νησί επίσης στο τρίτο μεγαλύτερο πληθυσμιακά νησί της Ελλάδος. H ετήσια τουριστική επισκεψιμότητα της Ρόδου ξεπερνά τα 3,5 εκατομμύρια επισκέπτες. Σύμφωνα με τον κύριο Παπαβασιλείου, πρόεδρο του Rhodes Hoteliers Association,οι κλίνες της βραχυχρόνιας μίσθωσης το 2025 ξεπερνούν τις 35.000 διπλασιάζοντας σχεδόν τον αριθμό τους από το 2019 . Οι δε ξενοδοχειακές κλίνες της Ρόδου είναι υπέρ πενταπλάσιες από αυτές στο Μάουι. Το ΑΕΠ της Ρόδου εξαρτάται σχεδόν πλήρως από τον Τουρισμό κατά περίπου 75%. Είναι ένα καραμπινάτο αναπτυξιακό μοντέλο προς αποφυγήν υψηλού ρίσκου με αδιέξοδη προοπτική τα προσεχή χρόνια.
Πολλές οι ομοιότητες λοιπόν, αλλά με μια ουσιώδη διαφορά. Το Μάουι ανήκει σε μια κανονική χώρα, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες με κρατική υπόσταση, δομή, κανόνες, ενώ η Ρόδος ανήκει σε μια χώρα με έναν κρατικό μηχανισμό έρμαιο κομματικών σκοπιμοτήτων, με κυβερνήσεις ανίκανες και αδιάφορες να κάνουν χρήση της εξουσίας, προς όφελος των πολιτών, να προβλέψουν, να δημιουργήσουν κυβερνητικό σχέδιο, να θεραπεύσουν.
Το Μάουι λοιπόν, που έχει μια τοπική οικονομία, που ναι μεν στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό (κατά 25%) αποφάσισε πριν από μερικές μέρες όχι απλώς να βάλει φρένο, αλλά και όπισθεν ολοταχώς στην ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των τουριστικών καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Το πολυσυζητημένο Bill 9 της Κομητείας απαγόρευσε σε συγκεκριμένες περιοχές αμιγούς κατοικίας, την περαιτέρω μετατροπή κατοικιών σε ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης ενώ ταυτόχρονα δίνει στα υπάρχοντα ένα χρονικό ορίζοντα μερικών ετών (έως το 2028), να μετατραπούν ξανά σε οικιστικά και μόνον ακίνητα.
Ο λόγος;
Η στεγαστική κρίση!!! Δεν υπάρχουν σπίτια για οικογένειες, δασκάλους, γιατρούς. Ποιος το φανταζόταν; Κι άλλη ομοιότητα!!!
Βέβαια το Μάουι των Πολύνησων ιθαγενών έχει ήδη εδώ και δεκαετίες χωροταξικό σχεδιασμό, πράγμα, που εμείς οι απόγονοι του Πυθαγόρα ακόμη τον αναμασάμε και τον βλέπουμε ως αναγκαίο κακό.
Στη Ρόδο λοιπόν καθώς και σε όλη τη νησιωτική επικράτεια, έστω και καθυστερημένα έχει ξεκινήσει δειλά με χαρακτηριστικά αργά βήματα η διαβούλευση των ΤΧΣ (Τοπικός Χωροταξικός σχεδιασμός). Ο νόμος 4447 του 2016 μετά από 9 χρόνια ξεκινά να εφαρμόζεται από το ΥΠΕΝ.
Τι είναι τα ΤΧΣ και πώς αυτά μπορούν να επηρεάσουν τη ζωή των νησιωτών; (και όχι μόνο αυτών, αφού αφορούν όλους τους Δήμους της επικράτειας).
Τα ΤΧΣ είναι σημαντικά εργαλεία σχεδιασμού του μέλλοντος, που επιθυμεί μια τοπική οντότητα όπως οι Δήμοι και μπορούν να αποφέρουν σωστά αποτελέσματα ή και μεγάλα λάθη. Μπορούν να καθορίσουν το οικονομικό και αναπτυξιακό μοντέλο κάθε περιοχής, επιλέγοντας την χρήση γης, τα όρια των οικισμών έως και κάποια μπόνους δόμησης υπό προϋποθέσεις. Μπορούν να ελαχιστοποιήσουν δυνητικά τις συνέπιες μιας φυσικής καταστροφής
Μπορούν να απαγορεύσουν ή να περιορίσουν οικονομικές δραστηριότητες ανά περιοχή, να προβλέψουν την πληθυσμιακή εξέλιξη και βάσει αυτής να χωροθετήσουν δημόσιες δομές και παροχές, να προβλέψουν μελλοντικές συγκοινωνιακές ανάγκες.
Να χωρομετρήσουν δραστηριότητες παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας και κυκλικής οικονομίας
Με αυτόν τον τρόπο, το ΤΧΣ της κάθε περιοχής δεν είναι απλά μια τεχνοκρατική διαδικασία, που αφορά μόνο τους μηχανικούς και τους εργολάβους οικοδομών η δημοσίων έργων
Είναι μια βαθιά πολιτική επιλογή για το τι ποιότητα ζωής, τι οικονομική δραστηριότητα , τι περιβάλλον διαλέγουμε, για εμάς και τα παιδιά μας, για να ζήσουμε τώρα αλλά και στο μέλλον. Επηρεάζουν και καθορίζουν την σημερινή αλλά και μελλοντική ποιότητα ζωής.
Η Μεσαιωνική Πόλη, το παγκόσμιο μνημείο πολιτιστικής κληρονομίας, σε πλειστηριασμό.
Επιστρέφοντας στα της Ρόδου, αυτή η πολιτική επιλογή, δυστυχώς επηρεάζεται και σε μεγάλο βαθμό καθορίζεται από το κεντρικό κράτος. Η στόχευση είναι μια: το εφήμερο κέρδος και αυτό για λίγους.
Το μακρινό 1988 η Unesco ανακήρυξε την Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου σε παγκόσμιο μνημείο πολιτιστικής κληρονομίας. Το Μάουι δεν είχε ποτέ την ίδια τύχη.
Από τότε πέρασαν πολλά χρόνια και σήμερα η Μεσαιωνική Πόλη υποφέρει από την άναρχη χρήση με διάσπαρτα airbnb και επιχειρήσεις διασκέδασης, που επιβαρύνουν τους κατοίκους και το μνημείο με αφόρητη ηχορύπανση. Ενώ το συγκεκριμένο πρόβλημα απασχολεί και προβληματίζει την τοπική κοινωνία έντονα, η κυβέρνηση μέσω του Υπουργείου Πολιτισμού έχει δει και υλοποιεί μια ευκαιρία. Ευκαιρία εμπορικής εκμετάλλευσης. Για την κυβέρνηση αρκεί να βρεθεί ο κατάλληλος μανδύας πολιτιστικού, περιβαλλοντολογικού ή κοινωνικού χαρακτήρα. Βαφτίζει την εκμετάλλευση αξιοποίηση και εμπορεύεται ακόμη και για τα πιο ιερά και όσια.
Η κυρία Μενδώνη άλλωστε επιτρέπει τη χρήση της Ακρόπολης για φωτογραφήσεις εταιρειών ρουχισμού και την Αρχαία Αγορά για διοργάνωση ιδιωτικών δεξιώσεων. Δεν θα προβληματιστεί για μια Μεσαιωνική Πόλη
Το Υπουργείο πολιτισμού διαθέτει γύρω στα 350 ακίνητα μέσα στη Μεσαιωνική Πόλη από τα οποία τα 50 στην Οδό των Ιπποτών.
Αφού φρόντισε λοιπόν από το 2022 να παραγάγει και ένα Ευρωπαϊκό άλλοθι Reform, (τι να μας κάνουν κι αυτοί οι Ευρωπαίοι, τι να πρωτοπρολάβουν;) βάζει το βασικό του σχέδιο σε εφαρμογή. Εμπορική εκμετάλλευση των ακινήτων, που του ανήκουν στη Μεσαιωνική Πόλη.
Πέρσι ανακοίνωσε τα πρώτα 45 και έβγαλε προς δημοπράτηση την μίσθωση κάποιων παλαιών καταστημάτων.
Φέτος στις 23/9 το Υπουργείο έβγαλε την επόμενη διακήρυξη λοιπόν για την εμπορική αξιοποίηση των 9 μεσαιωνικών μυλών, που βρίσκονται στον κατάλογο των μνημείων της Unesco.
Οι τιμές ξεκινούν από 125.000 ευρώ και φτάνουν τις 420.000 ευρώ, αναλόγως το μέγεθος, και οι χρήσεις ποικίλουν από πολιτιστικούς χώρους έως τουριστικό κατάλυμα και καφέ.
Προλάβετε!!
Η κίνηση είναι πιλοτική, πράγμα μου μας κάνει να «τρέφουμε ελπίδες», ότι μέχρι να φτάσουμε στα μεγαλύτερα από τα 350 ακίνητα ενδεχομένως να δούμε μέχρι και μπουζουξίδικο μέσα στη Μεσαιωνική Πόλη, πάντα υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και της κυρίας Μενδωνη.
Φορείς και αντιπολίτευση σιωπούν. Όλα στο βωμό της ανάπτυξης.
Στο κατατεθέν ΤΧΣ (Τοπικό χωροταξικό) της Ρόδου στην Α΄ φάση υπάρχουν μόνο κάποιες δειλές προτάσεις ανάσχεσης των βραχυχρόνιων μισθώσεων ενώ δεν υπάρχει ειδική πρόνοια για προστασία του μνημείου με απομάκρυνση των airbnb και των ηχορυπογόνων επιχειρήσεων από τη Μεσαιωνική Πόλη.
Και πως να υπάρχει;
Όταν το ίδιο το Υπουργείο γίνεται μεσίτης και dealer και η αντιπολίτευση είναι ανύπαρκτη και ανίκανη να κατανοήσει τη σοβαρότητα της έκπτωσης της πολιτιστικής μας κληρονομίας.
Οι μόνοι που μπορούν να αντιδράσουν είναι οι Ροδίτες. Είναι οι ίδιοι οι νησιώτες.
Οι νησιώτες, που δεν θέλουν τα νησιά τους να μετατραπούν σε τουριστικά θεματικά πάρκα, σε μια disneyland όπου οι ίδιοι θα παίζουν ρόλους Μίκυ Μάους και Γκούφι, για χάρη μιας κοντόφθαλμης και ξυλοπόδαρης ψευδαίσθησης, μιας «ανάπτυξης» χωρίς μέλλον.
Τα ΤΧΣ των νησιών μας μπορούν να αποτελέσουν την τελευταία ευκαιρία για μια νέα ισορροπία μεταξύ τουρισμού, κατοικίας και περιβάλλοντος.
Στο Κίνημα Δημοκρατίας πιστεύουμε ακράδαντα, ότι μόνο αν σχεδιαστεί με διαφάνεια και συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, θα αποτελέσει ουσιαστικά το επίκεντρο μιας αειφόρου ανάπτυξης των νησιών.
Η ενημέρωση των πολιτών, και η ενεργή συμμετοχή τους είναι η μόνη ασφαλιστική δικλείδα επιτυχίας του εγχειρήματος προς όφελος των πολλών.
ΚΑΣΣΕΛΑΚΙΔΙΚΙΣΤΙΚΕΣ ΜΑΛΑΚΙΕΣ ΕΝ ΔΡΑΣΗ
ΑπάντησηΔιαγραφή