Η μεγάλη «μάχη» για την επικράτηση στο Αιγαίο

Θρυαλλίδα σαρωτικών εξελίξεων στην ελληνική ακτοπλοϊκή αγορά αποτελεί
η εν εξελίξει προσπάθεια εξαγοράς της Hellenic Seaways (HSW) από τις Μινωικές Γραμμές, συμφερόντων του ιταλικού ομίλου Γκριμάλντι.

Το επενδυτικό ενδιαφέρον, που αποτελεί παράλληλα και απόδειξη της συντελούμενης ανάκαμψης της ακτοπλοΐας, φιλοδοξεί να χαράξει εκ νέου τον επιχειρηματικό χάρτη του κλάδου κινητοποιώντας τον ανταγωνισμό αλλά και τις τράπεζες που έχουν αθροιστικά χρηματοδοτήσει με κεφάλαια που προσεγγίζουν το ένα δισ. ευρώ τους τέσσερις μεγαλύτερους ελληνικούς ομίλους.


Με τις Μινωικές Γραμμές να έχουν ανεβάσει πλέον το ποσοστό που ελέγχουν στην Hellenic Seaways, από 33,5% πριν από ένα μήνα σε άνω του 40% σήμερα, εξαγοράζοντας τίτλους από μετόχους μειοψηφίας, και τη νέα πρότασή τους για 2,5 ευρώ ανά μετοχή που αποτιμά την Hellenic στα 194 εκατ. ευρώ, τον λόγο εχει πια η Τράπεζα Πειραιώς η οποία ελέγχει επίσης περί το 40% της ακτοπλοϊκής.

Η πλευρά των Μινωικών έχει δηλώσει την πρόθεσή της να αποκτήσει και αυτό το ποσοστό και όλα δείχνουν πως, υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις, αλλά και το κατάλληλο τίμημα, είναι δυνατή μια συμφωνία.

Εάν το εγχείρημα ευοδωθεί, θα σχηματιστεί ένας πόλος ικανός να ανταγωνιστεί την Attica Group, λειτουργό των Blue Star και Super Fast Ferries και εταίρο –στις γραμμές της Κρήτης– της τέταρτης μεγαλύτερης ελληνικής ακτοπλοϊκής, ΑΝΕΚ. Η διαμόρφωση δύο ισχυρών πόλων σε Αιγαίο και Αδριατική είναι ένα story που φαίνεται να αρέσει και σε επενδυτικά κεφάλαια που έχουν τοποθετηθεί στο μετοχικό κεφάλαιο ή στα ομόλογα των ελληνικών εταιρειών, όπως η Fortress Group ή και η Banca Nazionale del Lavoro που έχουν πάρει θέσεις στην Attica Group, θυγατρική της Marfin Investment Group.

Η έκβαση της προσπάθειας των Μινωικών Γραμμών να εξαγοράσει την HSW παραμένει πάντως αβέβαιη, καθώς ομάδα μικρομετόχων επιχειρεί να συνασπίσει ικανό ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου, ώστε να αποτρέψει την επέκταση στο Αιγαίο του ομίλου Γκριμάλντι. Κάτι το οποίο ενδέχεται να παραγνωρίζει το γεγονός πως η Τράπεζα Πειραιώς από τη φύση της δεν μπορεί να αποτελεί μακροπρόθεσμο επενδυτή.

«Η ανάκαμψη της ακτοπλοΐας, εφόσον δεν εκτροχιαστεί από απρόβλεπτες εξελίξεις, όπως η τρέχουσα του προσφυγικού, αποτελεί μεγάλη ευκαιρία για όλες τις τράπεζες που έχουν μεγάλες θέσεις ή και χρηματοδοτήσεις στον κλάδο να αξιοποιήσουν τις επενδύσεις τους αυτές χωρίς τον φόβο των χρεοκοπιών που επικράτησε την προηγούμενη πενταετία», σημειώνει στην «Κ» ο Γιώργος Ξηραδάκης, διευθύνων σύμβουλος της XRTC Business Consultants, η οποία ειδικεύεται στις ναυτιλιακές χρηματοδοτήσεις και την ακτοπλοΐα.

Επειτα από σκληρές αναδιαρθρώσεις, αυξήσεις κεφαλαίου, πωλήσεις πλοίων, περικοπές εξόδων και στήριξη των βασικών μετόχων τους, οι τέσσερις μεγάλοι, Attica, HSW, Μινωικές και ΑΝΕΚ, επέστρεψαν όλοι το 2015 σε λειτουργική κερδοφορία και οι περισσότεροι και σε θετικό καθαρό αποτέλεσμα. Ολα αυτά ήρθαν μετά μία πενταετή κρίση που συσσώρευσε ζημίες της τάξεως του 1,2 δισ. ευρώ, χρέη κοντά στο ένα δισ. και στοίχισε την επιβίωση εννέα ακτοπλοϊκών ομίλων, συμπεριλαμβανόμενης της ΝEΛ.

Το προσφυγικό

Η τρέχουσα εικόνα της οικονομίας και οι νέες προκλήσεις που δημιουργεί το προσφυγικό δεν επιτρέπουν περιθώρια εφησυχασμού. «Οι προβλέψεις για το 2016 είναι θετικές για τον εισερχόμενο τουρισμό, αλλά προβληματιζόμαστε για τον εσωτερικό, λόγω της μείωσης της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων. Το φαινόμενο αυτό δεν είναι καινούργιο, αφού παρατηρείται κάθε χρόνο μετά το 2009», εξηγεί στην «Κ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ), Μιχάλης Σακέλλης.

«Συνολικά υπολογίζουμε ότι η κίνηση θα διατηρηθεί στα επίπεδα του 2015, γεγονός το οποίο θεωρούμε πολύ θετικό. Ομως το μεταναστευτικό είναι ένα πρόβλημα το οποίο μας ανησυχεί ιδιαίτερα, πρέπει ωστόσο να υπογραμμίσουμε πως επηρεάζει κυρίως τα λίγα νησιά που επωμίζονται το πρόβλημα. Στα υπόλοιπα δεν παρατηρούμε ανησυχητικά φαινόμενα στις κρατήσεις του καλοκαιριού», συμπληρώνει. «Παρά τα προβλήματα, ο τουρισμός δείχνει να αντέχει την πίεση και η Ελλάδα παραμένει ένας ελκυστικός προορισμός», αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος των ακτοπλόων.

Επιστροφή στα κέρδη μετά τη δύσκολη 5ετία

Tα τελευταία οικονομικά στοιχεία επιβεβαιώνουν τη συντελούμενη ανάκαμψη. Ο ισολογισμός της Attica Group για το 2015 δείχνει καθαρά κέρδη 33,18 εκατ. ευρώ έναντι μόλις 4,27 το 2014, καταγράφοντας αύξηση 677%. Η Hellenic Seaways εκτιμάται πως κλείνει το 2015 με λειτουργικά κέρδη 23 εκατ. ευρώ. Σημαντική αύξηση των οικονομικών της μεγεθών αναμένεται να ανακοινώσουν και οι Μινωικές Γραμμές που ήδη στο εννεάμηνο του 2015 έδειξαν λειτουργικά κέρδη 31,5 εκατ. ευρώ και καθαρά 17,6 εκατ. Και η ΑΝΕΚ στο εννεάμηνο κατάφερε να καταγράψει καθαρά κέρδη 2,4 εκατ. ευρώ έναντι ζημιών ύψους 11 εκατ. ευρώ. Το 2015 εκτελέστηκαν στην Ελλάδα 40.000 δρομολόγια πλοίων, ενώ το 2016 ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας υπολογίζει πως θα εκτελεστούν 41.000. Η Ελλάδα υπολογίζεται πως ελέγχει μερίδιο της τάξης του 18% της ευρωπαϊκής ακτοπλοϊκής επιβατικής κίνησης ενώ έχει μόνον το 2,2% του πληθυσμού της Ε.Ε. Το 97% της κίνησης αυτής καλύπτεται με ελεύθερες δρομολογήσεις και μόλις το 3% με άγονες γραμμές, οι οποίες εξυπηρετούν 44 μικρά νησιά. Οι κρατικές επιχορηγήσεις για τις άγονες θαλάσσιες μεταφορές ανέρχονται σε 75 εκατ. ευρώ, ενώ για τις χερσαίες σε 260 εκατ. Η απώλεια του μεταφορικού έργου από το 2009 έως το 2014 ήταν τεράστια και οι ζημίες των εταιρειών ξεπέρασαν το 1,2 δισεκατομμύρια. Ετσι εννέα ελληνικές εταιρείες μέσα στην πενταετία είτε πτώχευσαν, είτε δεν δραστηριοποιούνται πλέον στην ακτοπλοΐα.

Η ανάκαμψη του κλάδου δρομολογεί εξελίξεις

Οι μεγάλες ακτοπλοϊκές εταιρείες, που έχουν παραμείνει όρθιες, όχι μόνο ξεπέρασαν τη μεγάλη κρίση της περιόδου 2009-2014, αλλά κατάφεραν να αναβαθμίσουν ποιοτικά και ποσοτικά τις προσφερόμενες υπηρεσίες. Ετσι σειρά πήραν τώρα οι κινήσεις στην επιχειρηματική σκακιέρα των συγχωνεύσεων και εξαγορών.

«Είναι γεγονός ότι η ελληνική ακτοπλοΐα, παρά τη δύσκολη κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει τα τελευταία χρόνια, λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, αρχίζει να ανακάμπτει περνώντας σε κερδοφόρες χρήσεις και αντιμετωπίζει το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία» εξηγεί ο διευθύνων σύμβουλος των Μινωικών Γραμμών, Αντώνης Μανιαδάκης. Τονίζει δε, πως «έχοντας τη στήριξη του βασικού της μετόχου, του ομίλου Grimaldi, παγκόσμιου ηγέτη στις θαλάσσιες μεταφορές και με σταθερή στρατηγική και ευέλικτο επιχειρησιακό σχεδιασμό, η εταιρεία κατόρθωσε να παραμείνει σε τροχιά συνεχούς ανάπτυξης και να καταγράψει τις σημαντικότερες θετικές οικονομικές επιδόσεις των τελευταίων ετών. Εύλογο ήταν λοιπόν το διοικητικό συμβούλιο των Μινωικών, μιας αμιγούς ελληνικής εταιρείας, να προχωρήσει σε νέες στρατηγικές κινήσεις, επεκτείνοντας τις δραστηριότητές της και σε άλλες γεωγραφικές περιοχές της πατρίδας μας».

Στην ερώτηση της «Κ» πώς μια ενδεχόμενη εξαγορά της Hellenic Seaways θα ωφελήσει την εταιρεία του αλλά και τον κλάδο, επιλεγεί να απαντήσει ως εξής: «Η πιθανή απόκτηση του πλειοψηφικού μεριδίου της Hellenic Seaways είναι μία από τις σημαντικότερες στρατηγικές κινήσεις για την ενίσχυση της ελληνικής ακτοπλοΐας, θα δημιουργήσει έναν ισχυρό πόλο με σχεδόν πλήρη γεωγραφική κάλυψη στο Αιγαίο και Αδριατική και θα οδηγήσει σε υγιή σχήματα και σε αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους επιβάτες και τους συνεργάτες σε ανταγωνιστικές τιμές. Αποτελεί δε βέλτιστη λύση για τη στρατηγική ανάπτυξη της Hellenic Seaways, αφού θα ενισχυθεί με νέα κεφάλαια που στην τρέχουσα αρνητική οικονομική συγκυρία μόνο ένας ισχυρός μέτοχος ο οποίος διαθέτει υγιή χρηματοοικονομική διάρθρωση μπορεί να διαθέσει».

Η απάντηση

Τι απαντά ο ομόλογός του διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Seaways, Αντώνης Αγαπητός; «Το έντονο ενδιαφέρον γύρω από τη μετοχή μας, το μεγαλύτερο για ελληνική ακτοπλοϊκή εταιρεία σήμερα, αποτελεί ηθική ανταμοιβή της διοίκησης για τις προσπάθειές της και ωφελεί όλους μας τους μετόχους, μικρούς και μεγάλους.

Οι σημαντικοί Ελληνες και ξένοι επενδυτές που κινούνται για να αποκτήσουν μετοχές της Hellenic Seaways προεξοφλούν τη συνέχεια της αναπτυξιακής πορείας που έχει χαραχθεί τα τελευταία δύο χρόνια από τη διοίκηση με την έμπρακτη υποστήριξη του μεγαλύτερού της μετόχου, της Τραπέζης Πειραιώς».

Οσον αφορά την πορεία της εταιρείας του, ο κ. Αγαπητός τονίζει πως παρά το γεγονός πως από το 2010 η ελληνική ακτοπλοΐα έχει απολέσει το 30% των επιβατών της, κυρίως λόγω της πτώσης του εσωτερικού τουρισμού και των απευθείας πτήσεων από το εξωτερικό, η Hellenic Seaways έχει υποστεί σχετικά μικρότερη πτώση της κίνησης από το εξωτερικό χάρη σε πρωτοποριακές υπηρεσίες όπως τα smart ticket και το web check-in που επιτρέπουν στους ξένους επιβάτες να αποκτήσουν το εισιτήριο και την κάρτα επιβίβασής τους ηλεκτρονικά ακόμα και έξι μήνες πριν από το ταξίδι τους.

«Η επιστροφή μας στην κερδοφορία, το άνοιγμα νέων δρομολογίων και η υλοποίηση του προγράμματος επέκτασης και αναβάθμισης του στόλου μας με ίδια κεφάλαια που ήδη υλοποιείται μας κάνουν αισιόδοξους ότι θα είμαστε έτοιμοι να υποδεχτούμε ξανά περισσότερους Ελληνες επιβάτες μόλις ανακάμψει η ελληνική οικονομία στο σύνολό της».

Υπενθυμίζεται πως αρχικά ο ιταλικός όμιλος Γκριμάλντι, μέσω των Μινωικών Γραμμών που ελέγχει, αύξησε τη συμμετοχή του στη Hellenic Seaways από 33,5% προηγουμένως σε 37,4% αποκτώντας προ τριών εβδομάδων ποσοστό 3,9%, το οποίο διακρατούσε η ασφαλιστική Interamerican.

Σημαντική βελτίωση

Η Hellenic Seaways, με βάση στοιχεία που αποκάλυψε στα τέλη Δεκεμβρίου το υπό τον Αντώνη Αγαπητό management της εταιρείας, κατά την τελευταία τριετία παρουσίασε σημαντικότατη βελτίωση λειτουργικής κερδοφορίας της τάξης των 30 εκατ. ευρώ, με τα κέρδη EBITDA για το 2015 να εκτιμώνται στα 23 εκατ.

Παράλληλα, έχει αναδιαρθρώσει σε συμφωνία με τις πιστώτριες τράπεζες τον δανεισμό της, έχει αυξήσει τις γραμμές που καλύπτει επεκτεινόμενη στο βόρειο Αιγαίο, δρομολογεί νέες γραμμές φέτος, ενώ πρόσφατα αγόρασε έναντι 3 εκατ. ευρώ επιβατηγό-οχηματαγωγό 200 μέτρων, που θα δρομολογήσει στις γραμμές Πειραιάς - Μεστά Χίου - Μυτιλήνη - Λήμνος - Θεσσαλονίκη.

Παράπονα Ρόδου