Νησιά της Ελλάδας: Η ιστορία πίσω από την ονομασία τους

Πηγή εικόνας: lifo.gr

Αποτελούν πόλο έλξης και στολίδι της χώρας μας, είναι πολλά, τα γνωρίζουμε από παιδιά και τα επισκεπτόμαστε ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Είναι φυσικά τα νησιά μας. Αν και ακούμε το όνομα τους σχεδόν καθημερινά, όμως, έχετε αναρωτηθεί ποτέ από τι κρύβεται πίσω από την ονομασία κάθε νησιού; Το κουβάρι της προέλευσης της ονομασίας των νησιών μπλέκει πολλά νήματα όπως αυτά της ιστορίας, των μύθων, της γραμματικής και της γεωμορφολογίας τους. Ας δούμε κάποια από τα ελληνικά νησιά και τα ονόματά τους.

Αγκίστρι

Το μικρό διαμαντάκι του Σαρωνικού παλιά διέθετε την ονομασία Κεκρυφάλεια με την έννοια της κορφής του υφάλου. Τώρα πια αποκαλείται Αγκρίστρι ως το “αγκιστρωμένο” νησί στην Αίγινα.

Αίγινα

Η πρώτη πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους, αποτελούσε το νησί Οινώνη κατά την αρχαιότητα. Σύμφωνα με το μύθο ο Δίας ερωτεύτηκε την ωραιότερη από τις είκοσι κόρες του θεού Ασωπού, την Αίγινα. Στο νησί Οινώνη, λοιπόν, ο Δίας ξεμονάχιασε την Αίγινα η οποία εκεί γέννησε το γιο τους Αιακό. Από τότε το νησί της απαγωγής της Αίγινας πήρε το όνομα της.

Ανάφη

Μια ονομασία που κατέχει το νησί εκ αρχαιοτάτων χρόνων με ρίζες από τη μυθολογία. Όταν οι Αργοναύτες επέστρεφαν στην πατρίδα τους από την Κοχλίδα έπεσαν σε μια τρομερή καταιγίδα. Παρασυρόμενοι από τα κύματα του ανοιχτού πελάγους παρακάλεσαν τον θεό Απόλλωνα για την σωτηρία τους. Ο θεός Απόλλωνας τότε με έναν κεραυνό φώτισε το δρόμο τους εμφανίζοντας παράλληλα ένα νησί όπου μπόρεσαν να αγκυροβολύσουν. Στο νησί της σωτηρίας τους, λοιπόν, οι Αργοναύτες ανήγειραν βωμό προς τιμήν του θεού Απόλλωνα με το προσωνύμιο «Αιγλήτης» δηλαδή αυτός που λάμπει. Το νησί αυτό, λοιπόν, που έλαμψε και τους έσωσε το ονόμασαν “Ανάφη” από το ρήμα Αναφαίνω.

Αλόννησος

Από το όνομα Ίκος που κατείχε στα αρχαία χρόνια το νησί της Αλλοννήσου πήρε το σύγχρονο όνομα της από το βασιλιά Όθωνα το 1938. Η σημασία του νέου ονόματος είναι ένα νησί στη μέση της θάλασσας από τις λέξεις “αλς= θάλασσα” και νησί!

Αμοργός

Το νησί του απέραντου γαλάζιου κατά την αρχαιότητα ήταν γνωστό για τα καλύτερης ποιότητας αμοργιανά ιμάτια από το φυτό αμόργη, από τα οποία φτιάχνονταν οι καλύτεροι χιτώνες. Από αυτό το εξαίρετο λινάρι πήρε λοιπόν το όνομα του το ιδιαίτερο αυτό νησί.Πηγή εικόνας: enandro.gr

Άνδρος

Ο Ραδάμανθης, αδερφός του Μίνωα, ο οποίος θεωρείτο ο πιο δίκαιος άνθρωπος του κόσμου, κριτής του Κάτω Κόσμου -μετά θάνατον- αποφάσισε να χαρίσει ένα ολόκληρο νησί σε αυτόν που ενέκρινε ως τον σπουδαιότερο μάντη της εποχής. Το όνομα του μάντη αυτού ήταν Άνδρος εξ ου και το όνομα του νησιού.

Αστυπάλαια

Ο συνδετικός κρίκος Κυκλάδων και Δωδεκανήσων αποτελούσε κάποτε κομβικό σημείο των ναυτικών κατέχοντας μια από τις μεγαλύτερες πόλεις του Αιγαίου κι από τους σημαντικότερους ναυστάθμους. Έτσι η μια εκδοχή της προέλευσης του ονόματος του νησιού υποστηρίζει ότι είναι προς τιμήν των παλαιών άστεων του Αιγαίου που βρίσκονταν εκεί. Η δεύτερη εκδοχή υποστηρίζει ότι προέρχεται από την αδερφή της Ευρώπης, Αστυπάλαια.

Εύβοια

Στις πεδιάδες του μεγάλου νησιού της Εύβοιας υπήρχα κάποτε αγέλες βοδιών των καλύτερων όπως αποκαλύπτει και το όνομα (ευ= καλός και βους= βόδι). Το νόμισμα της Εύβοιας στην αρχαιότητα άλλωστε απεικονιζόταν μια αγελάδα.

Ζάκυνθος

Σύμφωνα με το μύθο μετά το πέρας της τρωικής εκστρατείας, ο Ζάκυνθος, γιος του πρίγκιπα Τρώα, γενάρχη των Τρώων, έφυγε από την Τροία με τον λαό του και κατοίκησαν σε ένα νησί που έφερε μετέπειτα το όνομα του.Πηγή εικόνας: http://alepou-of-zante.blogspot.com

Ιθάκη

Το νησί της Ιθάκης έχει μακρόστενο σχήμα και το όνομα της δηλώνει ακριβώς αυτό μακρόστενος από το επίθετο «ιθύς= ευθύς».

Ικαρία

Το νησί των αιωνόβιων του Αιγαίου ήταν αυτό που στις ακτές του ξεβράστηκε ο Ίκαρος όταν έπεσε από τον ουρανό αφού έλιωσαν τα κέρινα φτερά του.

Κέρκυρα

Όταν ο Ποσειδώνας ερωτεύτηκε την νύμφη Κέρκυρα, κόρη του ποταμού Ασωπού, την πήγε σε ένα νησί όπου του έδωσε το όνομα της. Εκεί η Κέρκυρα γέννησε το γιο της Φαίακα γενάρχη των Φαιάκων. Πολλοί από την άλλη υποστηρίζουν ότι η ετοιμολογία του ονόματος Κέρκυρα συνδέεται με τη λέξη «κορυφώ» λόγω της ιδιαίτερης ακρόπολης του νησιού εξ ου και το όνομα Corfu.

Κεφαλονιά

Ο Κέφαλος, γιος του Διονύσου και Αθηναίος αρχηγός, εξορίστηκε από την Αθήνα για κάποιο φόνο σε ένα νησί. Έτσι αποτέλεσε τον πρώτο ηγεμόνα του νησιού στο οποίο έδωσε και το όνομα του.Πηγή εικόνας: “Kefallinias old photos, Κεφαλονιά, φωτογραφίες από τα περασμενα χρονια” ομάδα στο Facebook

Κρήτη

Κρήτη σημαίνει δυνατή και ισχυρή όπως ήταν και είναι το νησί από την αρχαιότητα με ετυμολογική ρίζα στη λέξη κραταιή δηλαδή αυτή που αποτελεί κράτος.

Κύθηρα

Η θεά της ομορφιάς και του έρωτα Αφροδίτη μητέρα του θεού Έρωτα έδωσε το όνομα στο νησί ως προστάτιδα του. Σε αυτό την αποκαλούσαν με το προσωνύμιο Κυθήρια ή Κυθέρεια, από το ρήμα «κεύθω», το οποίο σημαίνει «κρύπτω τον έρωτα στην κοιλία».

Λέρος

Ένα νησί που πήρε την ονομασία του λόγω της γεωμορφολογίας του, που είναι επίπεδη με χαμηλά βουνά. Έτσι η λέξη «λέρος» στα αρχαία ελληνικά σημαίνει ομαλός.

Μύκονος

Όπως αποκαλύπτουν επιγραφές και νομίσματα που βρέθηκαν επώνυμο ήρωα Μύκονο, απόγονο του μυθικού βασιλιά της Δήλου Ανίου, γιου του Απόλλωνος και της νύμφης Ροιούς, κόρης του Διονύσου.

Νάξος

Ως το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων το νησί αποκαλούνταν παλαιότερα Δια από το όνομα του μεγαλύτερου των Θεών. Όταν όμως αποίκησε στο νησί ο ήρωας Νάξος, Γιος του Ενδημίωνα του εραστή της Σελήνης, μετονομάστηκε σε Νάξος.

Παξοί

Παξοί από το πάθος, καθώς εκεί ζούσαν το ερωτικό τους πάθος ο θεός Ποσειδώνας με την νύμφη Αμφιτρίτη. Για να την κάνει δική του ο Ποσειδώνας ύψωσε με την τρίαινα του κι έτσι έκοψε ένα κομμάτι από την Κέρκυρα που το τοποθέτησε νοτιότερα της κι εγένετο οι Παξοί.Πηγή εικόνας: lifo.gr

Πάρος

Το νησί της Πάρου διαθέτει υπέροχες παραλίες κι αυτό υποδηλώνεται κι από το ίδιο του το όνομα που σημαίνει παραλία.

Ρόδος

Το νόμισμα της Ρόδου κατά την αρχαιότητα απεικόνιζε από την μια πλευρά τον θεό Ήλιο και από την άλλη το ιερό λουλούδι του, το ρόδο. Έτσι το όνομα του νησιού συσχετίζεται με το λουλούδι και την ιερότητα του για το Ήλιο.

Χίος

Στο νησί αυτό γεννήθηκε η κόρη του Ποσειδώνα, Χιόνη, από την οποία πήρε το νησί το όνομα του. Όταν γεννήθηκε το μωρό εκεί, χιόνισε, ενώ, όταν ο Ποσειδώνας έφτασε στο έρημο νησί να δει το μωρό, το χιόνι έκανε τα εδάφη του εύφορο.Πηγή εικόνας: aplotaria.gr

Κι αυτή ήταν μόνο μια γεύση της πλούσιας ιστορίας των ονομάτων των νησιών μας καθώς είναι πολλά με καθένα τη δική του ιδιαίτερη προέλευση, μύθους και ιστορία.

Πηγές:
alfavita.gr
aegina.com.gr
flashnews.gr

Σύνταξη κειμένου: Μάρω Σαμαρά

Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου